Sędzimir (błędnie Sendzimir) Dominik h. Ostoja (1728–1782), jezuita, profesor filozofii i teologii Akad. Lwow. Ur. prawdopodobnie 15 VII (podawane różne daty dzienne), był synem Andrzeja, osiadłego w pow. sądeckim, i Anny z Sierakowskich, siostry przyszłego arcybpa lwowskiego Wacława Hieronima.
Do zakonu jezuitów S. wstąpił 5 XII 1742 w Krakowie i tu odbył dwuletni nowicjat (1742–4) pod kierunkiem Józefa Kobielskiego. Następnie przeszedł roczne seminarium nauczycielskie w Krasnymstawie (1744–5) pod kierunkiem Józefa Białobrzeskiego i – także pod jego kierunkiem – trzyletnie studia filozoficzne w Kaliszu (1745–8). Praktykę nauczycielską odbył kolejno: w Poznaniu, ucząc infimy (1748–9), w Krośnie – syntaksy (1749–50) oraz w Jarosławiu – poetyki (1750–51). Teologię studiował w Lublinie (1751–3) oraz w Collegium Romanum w Rzymie (1753–5), gdzie w r. 1754 przyjął święcenia kapłańskie. W Wiedniu odbył roczny kurs matematyki i fizyki (1755–6), a po powrocie do kraju – roczny kurs duchowości i prawa zakonnego (tzw. trzecią probację) w Jarosławiu (1756–7).
Następnie S. został skierowany do Przemyśla, gdzie jego wuj bp W. H. Sierakowski ufundował w kolegium nowe katedry filozofii i teologii oraz publiczną bibliotekę i drukarnię. Pracę dydaktyczną rozpoczął S. w r. 1757 od stanowiska profesora filozofii i matematyki na drugiej katedrze tego przedmiotu; objął też kierownictwo biblioteki publicznej. Równocześnie był doradcą rektora (consultor), a często jego zastępcą oraz opiekunem Bractwa Opatrzności Bożej. Jako profesor filozofii opublikował w listopadzie 1757 w Przemyślu Oratio, qua studium philosophiae juventuti semper utile […] commendatur, w której przedstawiał znaczenie filozofii, a zwłaszcza etyki dla edukacji obywatelskiej i wystąpił tu także z apologią zdolności umysłowych Polaków, poddanych w wątpliwość przez pijara U. Mignoni, i podkreślał ich zasługi w rozwoju nauk. W r. 1759 opublikował zbiór tez z całości filozofii przeznaczony do publicznej obrony (Propositiones ex universa philosophia). S. nie trzymał się ściśle tomizmu, wprowadzał elementy filozofii nowszej, zwłaszcza F. Suareza, a także Kartezjusza i jego zwolenników. W wykładach szkolnych podkreślał wagę przedmiotów doświadczalnych i najwięcej czasu poświęcił fizyce i matematyce, przesuwając te przedmioty, zgodnie z podziałem Ch. Wolffa, na koniec kursu.
Po zakończeniu dwuletniego kursu filozofii dla studentów eksternów w Przemyślu S. przeszedł w r. 1759 na katedrę filozofii w nowo otwartej, wbrew protestom innych środowisk akademickich, jezuickiej Akad. Lwow. Zachowane wykłady z fizyki i metafizyki z r. akad. 1759/60 (B. Prow. Kapucynów w Kr.: rkp. 122) świadczą również o jego szczególnym zainteresowaniu nowoczesną fizyką. Podczas pierwszej uroczystej promocji nowych doktorów Akademii (był wśród nich Franciszek Karpiński) 11 XII 1759 miał przemowę zakłóconą protestem Jana Jankiewicza, rektora szkoły katedralnej, niechętnej otwarciu akademii jezuickiej. W czasie wizyty Sierakowskiego w Akademii 1 X 1760, przy okazji jego ingresu na arcybiskupstwo lwowskie, wygłosił i wręczył arcybiskupowi powitalny panegiryk (Illustrissimi […] Domini Venceslai Hieronymi de Bogusławice Sierakowski […] salutatio). Prawdopodobnie brał udział w publikacji dokumentów w obronie Akad. Lwow. Od r. 1759 był przez wiele lat prefektem kaplicy św. Benedykta. Uroczystą profesję czterech ślubów zakonnych złożył we Lwowie 15 VIII 1761, a następnie objął katedrę Pisma św., prawa kanonicznego i liturgii oraz został dziekanem Wydziału «linguarum et artium liberalium». W l. 1760–63 wykładał też wymowę. W r. 1763 przeszedł na katedrę teologii scholastycznej i polemicznej oraz został dziekanem Wydz. Filozoficznego. Z okazji elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego wygłosił 15 X 1764 na jego cześć mowę panegiryczną na uroczystości we Lwowie (Oratio cum urbs Leopolis Regi suo […] gratularetur, Lw. 1764). Z ramienia arcybpa Sierakowskiego, począwszy od synodu diecezjalnego zwołanego w r. 1765, był egzaminatorem księży diecezjalnych oraz cenzorem ksiąg religijnych. Na tych stanowiskach pozostał do r. 1771, w którym wraz z całym Wydz. Teologicznym został przeniesiony do Lublina, gdzie nadal wykładał teologię scholastyczną i polemiczną aż do kasaty zakonu w poł. r. 1773.
Później S. powrócił do Lwowa; mianowany przez Sierakowskiego scholastykiem katedralnym, przebywał w otoczeniu arcybiskupa aż do jego śmierci w r. 1780. Był jednym z egzekutorów jego testamentu. Od r. 1775 był równocześnie proboszczem dość bogatej parafii patronatu królewskiego w Jodłowej koło Pilzna. Był też kanonikiem kamienieckim. Zmarł we Lwowie 1 XI 1782 i został pochowany w podziemiach katedry lwowskiej.
Bratem S-a był Ignacy Sędzimir (zm. 1755), kanonik sandomierski, dziekan kapituły przemyskiej.
Estreicher; Backer–Sommervogel, Bibl. Comp. de Jésus, VII 1119–20; Brown, Bibl. pisarzów, s. 366; Niesiecki; – Ataman J., Wacław Sierakowski i jego rządy w diecezji przemyskiej, W. 1936, Studia Historica Ecclesiastica, III; Bednarski S., Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce, Kr. 1933 s. 61, 489, 490, 513; Chmaj L., Kartezjanizm w Polsce, „Myśl Filoz.” 1956 nr 5 s. 93; Darowski R., Stan obecny i perpektywy badań nad filozofią w szkołach jezuickich w Polsce (XVI–XVIII w.), „Arch. Hist. Filoz. i Myśli Społ.” T. 24: 1978 s. 260; Dzieduszycki M., Żywot Wacława Hieronima Sierakowskiego, arcybiskupa lwowskiego, Kr. 1868 s. 88, 103, 173, 296; Finkel–Starzyński, Hist. Uniw. Lwow., s. 29; Grzebień L., Fundacje biskupa W. H. Sierakowskiego, „Roczniki Bibl.” T. 29: 1985 z. 1–2 s. 236; Kumor B., Diecezja tarnowska. Dzieje ustroju i organizacji 1786–1985, Kr. 1985 s. 17; Morawiec E., Filozofia Kartezjusza w polskiej literaturze filozoficznej, „Studia Philos. Christ.” T. 2: 1966 nr 1 s. 69; Załęski, Jezuici, III 810; – Biegaczewicz W., Sagitta genfilitia, Kr. 1742; – AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Teki Schnaydra 1305 (listy A. Bagieńskiego do S-a); Arch. Diec. w Przemyślu: Acta capituli cathedralis Praemisliensis 1744–1750, s. 526; Arch. Prow. Mpol. TJ w Kr.: rkp. 147 s. 147; Arch. Rom. S. I.: Pol. 27–42 (katalogi trzyletnie), Pol. 46, 47, 49 (katalogi roczne); Arch. Wydz. Filoz. TJ w Kr.: Pietras H., Dominik Sędzimir SJ. Życie i działalność filozoficzna, Kr. 1977 (mszp. pracy seminaryjnej); B. PAN w Kr.: rkp. 7458; Nationalbibliothek w Wiedniu: rkp. 11 988 s. 811 (historia kolegium lwowskiego).
Ludwik Grzebień