INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Feliks Sosnowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sosnowski (de Godziemba Sosnowski) Feliks (1806–1871), profesor UJ, biblista, kanonik krakowskiej kapituły katedralnej. Ur. 21 I w Warszawie w rodzinie ziemiańskiej, był synem Ignacego, sędziego pokoju, i Kornelii z Musakowskich.

Po ukończeniu niemieckiej szkoły normalnej i gimnazjum w Rzeszowie S. studiował filozofię na Uniw. Lwow., a potem teologię na uniw. w Wiedniu w l. 1826/7–1829/30 jako wychowanek Wiedeńskiego Konwiktu Miejskiego (Wiener k.k. Stadtconvict). Święcenia kapłańskie przyjął w r. 1829 w Wiedniu, krótko był wikariuszem parafii w Podgórzu pod Krakowem. Od 3 I 1832 do 4 XI 1833 przebywał w Wyższym Inst. Kształcenia Księży Diecezjalnych u św. Augustyna (k.k. Höheres Priester-Bildungs-Institut für Weltpriester zum Hl. Augustin in Wien, zw. Augustineum lub Frintaneum). W Wiedniu uczestniczył w patriotycznych działaniach studentów galicyjskich; z tego powodu był potem przez wiele lat inwigilowany przez policję austriacką. Dn. 18 XI 1833 uzyskał doktorat z teologii na podstawie dysertacji De notis verae Ecclesiae (Fakultätsbibliothek für Katholische Theologie an der Universität Wien: rkp. Diss. 33); tezy doktorskiej dysputy publicznej, dedykowane bpowi tarnowskiemu Franciszkowi Pischtekowi, wydał drukiem pt. Adserta e disciplinis theologicis… (Vindobonae 1833).

Po powrocie do Galicji przez sześć miesięcy pracował S. jako wikariusz parafii katedralnej w Tarnowie. W l. 1834–6 był prefektem w archidiec. seminarium duchownym obrządku łacińskiego we Lwowie. Jednocześnie jako zastępca profesora studium biblijnego Starego Testamentu i języków wschodnich wykładał na Wydz. Teologicznym Uniw. Lwow. oraz w domowym studium teologicznym dla zakonników. W r. 1834 złożył egzamin konkursowy na wakującą katedrę religii, pedagogiki i języka greckiego na UJ, której jednak nie otrzymał. W l. 1834–6 ubiegał się o katedrę historii kościelnej na UJ, również bezskutecznie. W l. 1836–8 wykładał teologię pastoralną w tarnowskim seminarium duchownym, pełniąc równocześnie obowiązki ojca duchowego. W l. 1838–42 był tam profesorem historii kościelnej i prawa kanonicznego, a w kurii – egzaminatorem prosynodalnym.

W r. 1840 stanął S. ponownie do egzaminu konkursowego na profesora UJ, tym razem katedry Pisma Świętego i języków wschodnich. Dn. 11 II 1842 Senat Rządzący Rzpltej Krakowskiej powołał S-ego na tę katedrę. T.r. został przyjęty (14 IV) do Tow. Naukowego Krakowskiego. Za przeniesienie się do Krakowa utracił obywatelstwo austriackie. Na Wydz. Teologicznym UJ wykładał archeologię i hermeneutykę biblijną, języki: hebrajski, syro-chaldejski i arabski, wstęp do Pisma Świętego, egzegezę Starego i Nowego Testamentu oraz egzegezę wyższą (sublimior) tekstów oryginalnych; w l. 1850/1–1859/60, 1863/4–1870/1 wykładał także prawo kanoniczne, a w 1. półr. 1844 w zastępstwie prowadził zajęcia na Wydz. Filozoficznym z pedagogiki, religii i języka greckiego. Po podziale w r. 1856 katedry Pisma Świętego został profesorem studium biblijnego Starego Testamentu. Kilkakrotnie wybierany był na dziekana Wydz. Teologicznego (1851/2, 1854/5–1859/60, 1863/4, 1866/7 i 1870). Pełnił ponadto funkcję inspektora generalnego Bursy Jerozolimskiej. Od r. 1857 był członkiem Rządowej Komisji Egzaminacyjnej (oddział prawniczo-historyczny). Fryderyk Hechel, profesor i dziekan Wydz. Lekarskiego UJ, bardzo krytycznie ocenił działalność naukową i dydaktyczną S-ego. Nazwał go «prawdziwym brukozbijem», «próżniakiem» i «nauczycielem samozwańcem». Opinię tę potwierdza Franciszek Wężyk, pisząc, że S. był profesorem języków, «w których podobno tak jest biegły, jak jego uczniowie». Po prawie trzydziestu latach pracy na UJ nie pozostawił S. po sobie dorobku naukowego z zakresu biblistyki.

Z prezenty senatu UJ 9 X 1849 otrzymał S. probostwo parafii św. Anny (instalacja 17 X) i miał też dostać kanonię akademicką w krakowskiej kapitule katedralnej. Zastrzeżenia formalne władz austriackich sprawiły, że instalacja S-ego na kanonię fundi Krzeszowice odbyła się dopiero 21 X 1865. W l. 1854–60 był S. egzaminatorem prosynodalnym w diec. krakowskiej, w l. 1857–60 pełnił funkcję sędziego Sądu Biskupiego I Instancji do Spraw Małżeńskich. W r. 1861 został S. zawieszony w pełnieniu funkcji kościelnych i uniwersyteckich. Wg domysłu Henryka Barycza powodem tego było oskarżenie o solicytację (kuszenie do grzechu w czasie spowiedzi). Oczyszczony z zarzutu w rewizji rzymskiej od wyroku diecezjalnego procesu kanonicznego, powrócił na zajmowane wcześniej stanowiska. W l. 1865–8 był asesorem przy Sądzie Metropolitalnym II Instancji ds. Małżeńskich oraz radcą i referentem w konsystorzu biskupim. W lipcu 1865 w składzie delegacji UJ uczestniczył w obchodach 500 rocznicy założenia uniw. wiedeńskiego. Pod koniec życia chorował, dla poratowania zdrowia wyjeżdżał do Trenczyna w Północnych Węgrzech (Słowacja). Zmarł 4 I 1871 w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim.

 

Gajda P., Sylwetki biograficzne profesorów Seminarium Duchownego w Tarnowie, „Currenda” R. 109: 1959 s. 295–7, 309, 314; Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786–1985, Tarnów 1999 I (bibliogr., reprod. portretu); Elenchus cleri partis dioecesis Cracoviensis…, 1853–62, Cracoviae; Elenchus universi cleri dioeceseos Kielcenso-Cracoviensis…, 1845–9, Cracoviae; Elenchus universi cleri dioecesis Cracoviensis…, 1843, 1850–2, Cracoviae; Elenchus venerabilis cleri tam saecularis quam regularis partis dioecesos Cracoviensis…, 1863–71, Cracoviae; Honek K., Dissertationsverzeichnis der Katholisch-Theologischen Fakultät der Universität Wien von 1831 bis 1984, Wien [1986] nr 1020; Index scholarum in Universitate Studiorum Jagellonica, 1842/43–1849/50, Cracoviae 1842–9; Personal-Stand der Sëkular und Regular Geistlichkeit der erzbischöflichen Wiener Diözese, Wien 1833; Personal-Stand und Ordnung der Vorlesungen an der k.k. Jagellonischen Universität zu Krakau, 1853/4–1864/5, Krakau; Schematismus universi venerabilis cleri dioeceseos Tarnoviensis, 1828–42, Tarnoviae; Skład Uniwersytetu Jagiellońskiego…, 1850/1–1852/3, 1871/2; Spis wykładów […] w c.k. Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie 1870/71; Grodziska-Ożóg K., Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803–1939), Kr. 1987; – Banach R., Początki seminarium duchownego w Tarnowie, „Tarnowskie Studia Teolog.” R. 5: 1972 s. 195–6; tenże, Wychowanie w Seminarium Pastoralistów w Bochni i Tarnowie (1822–1838), tamże R. 6: 1977 s. 223, 238; Glemma T., Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1795–1847, Kr. 1949; Kanior M., Wydział Teologiczny w dziejach Uniwersytetu Jagiellońskiego (1780–1880), Kr. 1998 s. 232–3, 291–2, 297–301, 308–13, 324–5; Kumor B., Diecezja tarnowska. Dzieje ustroju i organizacji 1786–1985, Kr. 1985 s. 502, 505; Petrani A., Nauka prawa kanonicznego w Polsce w XVIII i XIX wieku, L. 1961; Piech S., Dzieje Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1880–1939, Kr. 1995 s. 18, 53, 107; tenże, Księża diecezji tarnowskiej doktorzy teologii Uniwersytetu Wiedeńskiego, „Currenda” R. 141: 1991 s. 489–91; Rederowa D., Z dziejów Towarzystwa Naukowego Krakowskiego 1815–1872, Kr. 1998 s. 236; Urban J., Kanonie akademickie krakowskiej kapituły katedralnej 1795–1945, Kr. 1997 s. 24–7, 116–18; Ursel A., Proces kleryków seminarium łacińskiego we Lwowie 1836–1839, Lw. 1935; – Hechel F., Kraków i ziemia krakowska w okresie Wiosny Ludów, [Wyd.] H. Barycz, Wr. 1950 s. 40, 221–2, 279–80, 325; Korta K., Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Wspomnienie ucznia z lat 1888–96, Kr. 1938; Kron. UJ; Łętowski L., Wspomnienia pamiętnikarskie, [Wyd.] H. Barycz, Wr. 1956 s. 278; Z listów Franciszka Wężyka, Oprac. K. Stachowska, „Roczn. B. PAN w Kr.” R. 13: 1967; – „Czas” 1865 nr 173, 1871 nr 4; „Kraj” 1871 nr 4; – Arch. Diec. w Tarnowie: nr 2059 (Prothocollum gestorum Consistorii Tarnoviensis 1842); Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: rkp. APA 98, APA 122, A-Sem 2; Arch. UJ: sygn. D II 8, S I 300, S I 309, S I 393, S II 79, WT I 3, WT I 8, WT I 10, WT II 14; Arch. PAN w Kr.: sygn. TNK 3; B. Jag.: rkp. 6535 IV t. 75 k. 6, sygn. 224649 V teka 20 k. 748 (klepsydra pogrzebowa S-ego); Universitätsarchiv w Wiedniu: sygn. M 30, M 31, Th 21, Th 22, THK 53. 15, THK 53. 16; Diözesenarchiv w Wiedniu: Instituts-Protocoll des Frintaneums, II 39, Selekte-Frintaneum, Testimonia 1831–1833.

Stanisław Piech

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Herman Diamand

1860-03-30 - 1931-02-26
polityk socjalistyczny
 

Kazimierz Dłuski

1855-11-01 - 1930-09-06
lekarz
 

Karol Gilewski

1832 - 1871
lekarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Teodozy Sierociński

1789 - 1857-12-13
gramatyk
 

Adam Goltz

1817-10-12 - 1888-06-21
publicysta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.