INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Franciszek Przyłęcki  

 
 
ok. 1702 - 1785-01-07
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Przyłęcki Franciszek (ok. 1702–1785), bernardyn, teolog moralista. Pochodził z woj. połockiego.

W wieku 26 lat P. wstąpił do zakonu bernardynów prowincji lit. św. Kazimierza i w l. 1728/9 odbył roczny nowicjat w klasztorze kustodialnym, zapewne wileńskim. Po dwuletnim studium filozofii w Grodnie lub Nieświeżu udał się do Wilna, gdzie przez cztery lata uczył się teologii. Ok. r. 1735 przyjął święcenia kapłańskie i wkrótce potem zdał egzamin konkursowy na stanowisko lektora filozofii w studium zakonnym. Od r. 1737 wykładał filozofię, w ujęciu franciszkańskiego scholastyka Jana Dunsa Scota, w klasztorze w Grodnie. Z tego czasu zachowały się w Bibliotece Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie jego wykłady o rozumowym uzasadnianiu zasad wiary katolickiej (Basis seu fundamentum…, 1737, rkp. w Arch. Prow. Bernardynów w Kr.), które wygłosił w Grodnie. W r. 1741 przeniósł się na studium teologii do klasztoru Bernardynów w Wilnie, gdzie po kilku latach pracy otrzymał kolejno tytuły: «lector secundarius» oraz «lector generalis primarius» (1747).

Podczas obrad kapituły prowincjalnej w r. 1747 P. wszedł do zarządu prowincji i opowiedział się za rozszerzeniem, poza studium teologii i filozofii, nauczania przed przyjęciem święceń kapłańskich. Jako odpowiedź na ten postulat P-ego zorganizowano w r. 1749, najpierw w klasztorze wileńskim, a później także w innych, studium teologii moralnej i retoryki. W zarządzie prowincji pozostawał P. do r. 1751, wizytując w tym czasie bernardynów prowincji wielkopolskiej (1750). Mianowany w r. 1751 kustoszem klasztoru w Wilnie, kontynuował, zaczętą przez poprzednika, odbudowę kościoła po pożarze w r. 1749, odnawiając m. in. i przenosząc do kościoła stacje drogi krzyżowej. W tym też czasie napisał i opublikował przewodnik rekolekcyjny pt. Rekolekcje duchowne na ośm dni rozłożone… (Wil. 1752), przeznaczone dla duchowieństwa i katolików świeckich.

Jako prowincjał litewskich bernardynów w l. 1753–6 P. przyczynił się do podniesienia poziomu studiów zakonnych, stawiając większe wymagania podczas egzaminów konkursowych na stanowiska lektorów. Napisał zwięzły podręcznik pt. Compendium theologiae moralis… (Wil. 1754), przeznaczony dla studentów teologii i młodszych spowiedników. W czerwcu 1756 brał udział w obradach kapituły generalnej zakonu w Murcji w Hiszpanii, a po powrocie i ustąpieniu z urzędu prowincjała w r. 1757 przewodniczył obradom kapituły wyborczej swojej prowincji. P. został kustoszem prowincji i w r. 1758 wizytował bernardynów prowincji wielkopolskiej, a nieco później także bernardynów małopolskich. Uwieńczeniem jego kariery w zakonie było wejście do centralnego zarządu zakonu w Rzymie w r. 1762 w charakterze definitora generalnego. W tym też czasie opublikował napisany przez siebie podręcznik teologii ascetycznej pt. Teologia duchowna i ascetyczna… (Wil. 1763). Podręcznik teologii moralnej doczekał się drugiego wydania w r. 1764, Rekolekcje – w r. 1770. Jako aktualny definitor generalny zakonu przebywał P. we własnej prowincji w Grodnie i w r. 1774 przewodniczył obradom zarządu prowincji. Zmarł w Grodnie 7 I 1785.

 

Estreicher; Słown. Pol. Teologów Katol., III; Słownik polskich pisarzy franciszkańskich, W. 1981 s. 400–1 (bibliogr.); – Kazanowska Z., Działalność społeczna bernardynów w XVIII–XIX w., Kr. 1981; – Arch. Prow. Bernardynów w Kr.: rkp. L–1 s. 67, L–2 s. 317, 469, 476, 485, 519, L–3 s. 217, L–11 s. 417, M–24 s. 43, RGP-k-60 W–32 s. 110.

Wiesław Murawiec

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Hugo Kołłątaj (Kołłontay)

1750-04-01 - 1812-12-28
filozof
 

Jan Dekert

1738-02-13 - 1790-10-04
prezydent Warszawy
 

Jerzy Samuel Bandtkie

1768-11-24 - 1835-06-11
historyk
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.