INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jakub Mościcki  

 
 
Biogram został opublikowany w 1977 r. w XXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mościcki Jakub (zm. ok. 1693), drukarz, wydawca, rajca lwowski. Pochodził prawdopodobnie z drobnej rodziny szlacheckiej osiadłej we Lwowie, gdzie z pocz. XVII w. występował jakiś jego krewniak Andrzej Mościcki, członek quadragintariatu lwowskiego. O dzieciństwie i młodości M-ego brak jakichkolwiek wiadomości, przypuszczać jedynie można, że do metryki Uniw. Krak. wpisał się ok. r. 1646, skoro wg panegiryków promocyjnych J. A. Witkiewicza i A. F. Lizniewicza stopień bakałarza uzyskał w r. 1648, a magistra sztuk wyzwolonych w r. 1652. Jako docent extraneus uczył w l. 1652–4 równocześnie w Szkołach Nowodworskich, po okupacji szwedzkiej wznowił zajęcia w r. 1656, już jednak z końcem 1658 r. został wysłany do Lwowa na stanowisko rektora miejscowej szkoły katedralnej, które objął 23 I 1659, rekomendowany na ten urząd pochlebnym „Acroama panegirycum” Stanisława Bieżanowskiego. Pokładanych w nim nadziei istotnie nie zawiódł, zwłaszcza w okresie ostrego konfliktu Akademii z zakonem Jezuitów (1661–2), kiedy to wyzyskując swoje znajomości z wpływowymi rodzinami lwowskiego patrycjatu (Anczewski, Castelli, Kuczankiewicz) prowadził ożywioną agitację przeciwko planom założenia Akademii Jezuickiej, o czym szczegółowo informował Uniwersytet, uzgadniając wspólną taktykę obrony interesów kolonii akademickiej na sejmie i wśród szlachty woj. ruskiego. W zamian za okazywaną lojalność liczył na poparcie Uniwersytetu w swoich staraniach o urząd syndyka lwowskiego, ostatecznie otrzymał – prawdopodobnie po rezygnacji z rektoratu (który w r. 1669 objął J. J. Kozłowski) – stanowisko pisarza sądu miejskiego («notarius officii seu iudicii civilis»). Z tytułem występuje po raz pierwszy w przywileju Michała Korybuta Wiśniowieckiego z 15 VII 1671 nadającym mu godność sekretarza oraz «typografa J. K. Mości».

Zapewne w dowód wdzięczności M. poświęcił królewskiej parze swój pierwszy druk „Salutationes sacrarum regiarum Maiestatum”, zbiór oracji pochwalnych wygłoszonych na powitanie króla Michała i królowej Eleonory we Lwowie 1 X 1671, za którym poszło pięć dalszych, wytłoczonych we Lwowie w l. 1671–2 «sub praelo» lub «in Typographia Regia M. Jacobi Mościcki» tytułów, m. in. „Viri Illustres civitatis Leopoliensis B. Zimorowica (1671), „Thaumaturgus Russiae B. Servus Joannes de Ducla” (1672) C. Damirskiego, kazania Bonawentury od św. Stanisława (1671–2). Prawdopodobnie jesienią 1672 w obawie przed oblężeniem kozacko-tatarskim opuścił Lwów, przenosząc swą działalność wydawniczą do Krakowa, gdzie w l. 1673–4 wydał własnym nakładem 11 drobnych utworów treści dewocyjnej lub panegirycznej i kilka «kwestii» uniwersyteckich. Ogółem w l. 1671–4 ogłosił 17 rozpoznanych dotychczas druków, nie wyróżniających się poziomem typograficznym ponad przeciętny standard współczesnej produkcji wydawniczej. Po r. 1674 znika jego nazwisko z repertuaru edytorskiego oficyn krakowskich, ostatni ślad jego biografii prowadzi do Lwowa, gdzie w r. 1683 został rajcą miejskim i gdzie zmarł prawdopodobnie ok. r. 1693.

Tradycje wydawnicze ojca starał się kontynuować jego syn Jan Władysław, bakałarz (1690), magister (1692) i docent Uniw. Krak. w l. 1692/3–1694. W druku zadebiutował wydanym (i chyba napisanym przez ojca) panegirykiem dla H. Kosińskiego „Melos votivum” (Kr. 1674), w r. 1693 ogłosił w Drukarni Uniwersyteckiej z papierów pośmiertnych B. Zimorowica jego pamiętnik obrony Lwowa pt. „Leopolis Russiae Metropolis a Turcis, Tataris, Cosacis, Moldavis A. 1672 hostiliter obsessa”. W Krakowie przebywał jeszcze w r. 1702, po czym wrócił do Lwowa powołany do Rady Miejskiej w r. 1710. Dalsze koleje życia i data śmierci nie są znane.

 

Estreicher; Enc. Org.; Siarczyński, Obraz wieku panowania Zygmunta III; – Bandtkie J. S., Historia drukarń krakowskich, Kr. 1815 I; tenże, Historia drukarń w Królestwie Polskim i Wielkim Księstwie Litewskim, Kr. 1826; Chodynicki I., Historia m. Lwowa, Lw. 1829; Heck J. K., Życie i dzieła B. i Sz. Zimorowiczów, Kr. 1894; Zubrzycki D., Kronika m. Lwowa, Lw. 1844; – Bieżanowski S., Acroama panegirycum, Kr. 1659; Józefowicz J. T., Kronika m. Lwowa od roku 1634 do 1690…, Lw. 1854; Leopoliensis informatio super dubio, [Kr. ok. 1765]; Mater. do dziej. piśmiennictwa pol., II; Materiały do biografii J. B. Zimorowicza (Ozimka), Arch. do Dziej. Liter., Kr. 1895 VIII; Statuta nec non liber promotionum; Zimorowicz J. B., Pisma do dziejów Lwowa odnoszące się, Lw. 1899; – Arch. UJ: rkp. 90, 91, 94 k. 52; B. Jag.: rkp. 5 s. 713–15, 1170 II k. 9–10, 34–36, 39–40, 220.

Leszek Hajdukiewicz

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.