Sysak Jan Feliks (1906–1991), inżynier dróg i mostów, profesor Politechniki Poznańskiej.
Ur. 9 VI we Lwowie, był synem Bazylego i Olgi z Jaziewskich.
Po ukończeniu w r. 1924 szkoły realnej we Lwowie studiował S. na Wydz. Komunikacyjnym (od r. 1926 Wydz. Inżynierii Lądowej i Wodnej) Politechn. Lwow. Już podczas studiów podjął w lipcu 1928 pracę jako praktykant, a od marca 1930 jako technik drogowy w Zarządzie Miejskim we Lwowie, m.in. brał udział w projektowaniu i budowie ulic Lwowa. W r. 1931 ukończył studia i uzyskał absolutorium. Zatrudnił się w Powiatowym Zarządzie Dróg w Łańcucie, gdzie zajmował się pomiarami i trasowaniem dróg, a także budową mostu drogowego przez Wisłok w Kuryłówce. W r. 1935 przeniósł się do Zakopanego i objął kierownictwo działu drogowo-mostowego w tamtejszym Zarządzie Miejskim. Wykonywał zdjęcia miernicze, projekty dróg, ulic i mostów; zaprojektował też szkieletową konstrukcję żelbetową szpitala klinicznego oraz halę maszyn elektrowni miejskiej. Do r. 1939 kierował budowami 24 mostów (sześć jego autorstwa) i przepustów oraz nadzorował budowy dróg turystycznych, ulic, kanalizacji i wodociągów Zakopanego. Równocześnie w l. 1937–9 prowadził studia nad warunkami fundowania budowli na łupkach ilastych występujących na Podhalu oraz nad problematyką wykonawstwa robót ziemnych w rejonie Nowy Targ–Zakopane–Morskie Oko. Dn. 21 III 1938 zdał na Politechn. Lwow. egzamin dyplomowy i otrzymał stopień inżyniera dróg i mostów (po wojnie zatwierdzony 9 XII 1949 przez Politechn. Warsz. jako stopień magistra nauk technicznych).
Po wybuchu drugiej wojny światowej wrócił S. do Lwowa; w czasie okupacji sowieckiej kierował tam budową kanałów miejskich. Od 1 II 1940 pracował jako starszy asystent w Katedrze Statyki Budowli, Budownictwa Ogólnego i Budownictwa Żelaznego Lwowskiego Inst. Politechnicznego (utworzonego w miejsce Politechn. Lwow.). Działał w tym okresie w Związku Zawodowym Pracowników Szkół Wyższych we Lwowie. Podczas okupacji niemieckiej był zatrudniony jako robotnik budowlany, a następnie kierownik robót drogowych (m.in. kierował odbudową przepustów kolejowych na liniach Lwów–Sapieżanka i Krasne–Podwołoczyska). Po wojnie w l. 1945–51 pracował kolejno w Centrali Sprzedaży Kamienia w Warszawie, Oddziałach Warszawskiej Spółdzielni Inżynierskiej w Rzeszowie i Krakowie oraz w Biurze Studiów i Projektów Prefabrykacji Min. Budownictwa. Koordynował prace projektowe dla Centrali Produktów Naftowych, Centrali Mięsnej, Centrali Przemysłu Chemicznego i Państw. Zarządu Budowy Lotnisk Cywilnych.
Dn. 1 XI 1951 został S. adiunktem w kierowanej przez Jana Grubeckiego Katedrze Dróg Żelaznych na Wydz. Komunikacji Politechn. Warsz. Specjalizował się w geologii inżynierskiej i opublikował w l. 1954–60, głównie na łamach „Inżynierii i Budownictwa”, jedenaście artykułów dotyczących m.in. badań podłoża gruntowego oraz wpływu tektoniki utworów gruntowych na jakość podłoża budowlanego. Wspólnie z Grubeckim napisał podręcznik Geologia inżynierska (W. 1958, wyd. 2, W. 1960). Prowadząc studia nad projektowaniem tras kolejowych, badał zwłaszcza procesy usuwiskowe w podtorzu. Dn. 19 XII 1960 doktoryzował się na podstawie rozprawy Podtorze na usuwiskowych zboczach środkowej Wisły, napisanej pod kierunkiem Grubeckiego. Niebawem opublikował książkę Próba wyznaczenia zależności między prędkością ruchu usuwiska a natężeniem opadów atmosferycznych (W. 1961), która 28 XI 1961 stała się podstawą jego habilitacji.
W r. 1962 przeniósł się S. na Politechn. Pozn., gdzie jako docent etatowy objął 11 XII t.r. kierownictwo Katedry Dróg Żelaznych (przemianowanej w r. 1963 na Katedrę Dróg i Stacji Kolejowych oraz Geologii Inżynierskiej) na Wydz. Inżynierii Lądowej. Rozwinął tam działalność naukowo-badawczą w zakresie dróg kolejowych, zwłaszcza podtorza kolejowego i geologii inżynierskiej, m.in. prowadził badania nad uzupełnieniem sieci kolejowej na południowych obszarach Polski oraz studia ekonomiczno-techniczne transportu kolejowego Wielkopolski. Ogłaszał kolejne podręczniki, m.in. kilkakrotnie wznawiane Formy i warunki ułożenia gruntów podłoża budowlanego (P. 1964, 1966, 1975) i Odwodnienie podtorza (P. 1968, 1975), a także Podtorze a modernizacja dróg żelaznych (P. 1969) i napisane z Robertem Szajerem dwuczęściowe Drogi żelazne (W. 1970). Dn. 12 V 1970 otrzymał tytuł profesora nadzwycz. nauk technicznych. Po reorganizacji uczelni (likwidacja katedr i utworzenie instytutów) objął we wrześniu 1970 dyrekcję Inst. Inżynierii Lądowej. Działalność naukową łączył z praktyką inżynierską, m.in. sprawował nadzór naukowy nad obudową usuwisk podczas powstawania obwodnicy północnej Poznania, nad tworzeniem nasypów w Rzepinie i na linii kolejowej Szczecin– Trzebież oraz nad likwidacją zagrożeń ponad 20-kilometrowego odcinka linii kolejowej Poznań–Szczecin. Opracował też sposoby wzmocnienia podtorza w Dobiegniewie. Jako pierwszy w Polsce zastosował pionowe dreny piaskowe dla wzmocnienia podłoża torfowego pod nasypami kolejowymi (na stacji Kiekrz podczas budowy Północnej Obwodowej Łącznicy Poznania), co zostało wpisane w r. 1973 do Księgi Czynów i Osiągnięć Nauki Polskiej. Był rzeczoznawcą Stow. Inżynierów i Techników Komunikacji w zakresie budowy dróg kolejowych oraz eksploatacji podtorza kolejowego i podłoża drogowego wraz ze sposobami ich odwadniania (od r. 1966), a także rzeczoznawcą woj. poznańskiego w zakresie gospodarki wodnej. Należał do International Society of Soil Mechanics and Foundation Engineering, Polskiego Komitetu Geotechniki i Robót Podziemnych NOT oraz Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN (działał w jego sekcjach Kolejnictwa i Komunikacji). Był też członkiem Komisji Nauk Matematycznych i Budownictwa Oddz. Poznańskiego PAN oraz Sekcji Budowy i Utrzymania Kolei Rady Techniczno-Ekonomicznej przy Ministrze Komunikacji. W Poznańskim Tow. Przyjaciół Nauk należał od r. 1965 do Komisji Budownictwa i Architektury, a w r. 1973 został członkiem Wydz. Nauk Technicznych.
W r. 1976 przeszedł S. na emeryturę, ale nadal był czynny naukowo; opublikował m.in. prace Odwadnianie podtorza: drogi kolejowe i samochodowe (W. 1980) i Podstawy dróg kolejowych (W. 1982), a także zainicjował opracowanie i zredagował monografię „Drogi kolejowe” (W. 1982). Ogółem ogłosił 44 artykuły, książki i podręczniki oraz wykonał kilkadziesiąt prac naukowo-badawczych i naukowo-technicznych dla potrzeb gospodarki narodowej, głównie resortu komunikacji. Był promotorem dwunastu przewodów doktorskich i opiekunem czterech habilitacji. Zmarł 24 XII 1991 w Poznaniu, został pochowany 7 I 1992 na cmentarzu Junikowskim. Był odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972), Medalem XXX-lecia PRL (1974) i Medalem KEN (1975).
S. był żonaty z Janiną ze Steców; małżeństwo było bezdzietne.
Jankowerny W., Jasińska M., Bibliografia publikacji pracowników Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1972; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1959–1961, W. 1962 s. 334; toż za r. 1962, W.–P. 1963; Poczet członków Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1857–2007, Red. A. Pihan-Kijasowa, P. 2008; – Nauka w Wielkopolsce, Red. G. Labuda, P. 1973; 80-lecie urodzin prof. dr. hab. inż. Jana Sysaka, „Drogi Kolejowe” 1986 nr 6 s. 105–7; 50 lat Wydziałów Inżynierii Sanitarnej i Wodnej, Komunikacji, Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej 1915–1965, Red. B. Kalabiński, W. 1965 s. 245, 247–9 (częściowa bibliogr.), s. 530–1; Politechnika Lwowska 1844–1945, Wr. 1993; Politechnika Warszawska 1915–1965, W. 1965 s. 398, 404; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Głos Wpol.” 1992 nr 6, 7, „Zesz. Nauk. Politechn. Pozn. Budownictwo Lądowe” 1993 nr 36 s. 7–13 (Ł. Siewczyński, fot.), „Życie Warszawy” 1992 nr 3, 4, 7; – Informacje Łucjana Siewczyńskiego z P.
Stanisław Tadeusz Sroka