INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Karol Roger Raczyński     

Karol Roger Raczyński  

 
 
1878-01-30 - 1946-11-29
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Raczyński Karol Roger (1878–1946), ziemianin, pionier automobilizmu polskiego. Ur. 30 I w Rogalinie, był synem Edwarda (zob.) oraz jego pierwszej żony Marii Beatrix, córki poety Zygmunta Krasińskiego, bratem przyrodnim Rogera (zob.).

Po śmierci matki wychowywała go druga żona ojca Róża Raczyńska (zob.). Gdy w r. 1899 zmarł bezpotomnie Karol Raczyński (syn Atanazego), R. odziedziczył część jego dóbr – Dębicę w Galicji. Dobra Złoty Potok otrzymał w spadku po matce. Urządził w nich nowy park wokół pałacu oraz staw «Irydion». Dbał też o naturalny stan doliny rzeki Wiercicy. W r. 1922 R. podpisał pierwszą w okolicy umowę zbiorową o warunkach pracy i płacy robotników folwarcznych. W dobrach złotopotockich hodował pstrągi, których ikrę eksportował do Szkocji. Ponadto posiadał majątki: Żarki w pow. będzińskim, Dąbrowo w pow. iłżeckim oraz odkupione od Poletyłłów, zniszczone w czasie pierwszej wojny światowej, dobra Zygmuntów w pow. lubartowskim i Kraśniczym w pow. krasnystawskim (ogółem ok. 12 600 ha). R. działał w organizacjach rolniczych, m. in. w Tow. Rolniczym Częstochowskim, którego prezesem był w r. 1919, a także w Centralnym Tow. Rolniczym, gdzie kierował Wydziałem Leśnym. Zasiadał w Radzie Zarządzającej Polskiego Tow. Asekuracyjnego i Reasekuracyjnego S. A.

R. należał do pierwszych organizatorów sportu samochodowego w Polsce. W r. 1903 brał udział w rajdzie dookoła Belgii na samochodzie De Dion-Bouton. W dn. 7 XII 1909 uczestniczył w zebraniu założycielskim Tow. Automobilistów Król. Pol. (TAKP) i wszedł do jego zarządu. W r. 1914 był komandorem pierwszego międzynarodowego rajdu dookoła Król. Pol. (1 216 km) na samochodzie Rochet-Schneider. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę R. należał do czołowych działaczy powstałego wówczas z TAKP Automobilklubu Polski (AP). Między 3 VI 1921 a 5 II 1923 był drugim z kolei, a od 30 I 1928 do 12 XII 1934 czwartym prezesem AP. Dofinansowywał też z własnych środków jego działalność. Przewodniczył I Ogólnopolskiemu Zjazdowi Automobilistów w Warszawie w dn. 8–10 XII 1927. Reprezentował Polskę na zjazdach międzynarodowej federacji automobilowej AIACR (Association Internationale des Automobile-Clubs Reconnus). Ufundował wiele własnych nagród dla sportowców.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. w dn. 2–3 IX na polach koło Złotego Potoku rozegrała się krwawa bitwa, w której wielkie straty poniosła 7 Dywizja Piechoty. W pałacu opiekowano się rannymi, a w czasie okupacji R. gościł tu wielu wysiedleńców z innych stron kraju. Okoliczne lasy były terenem działań partyzantki Armii Krajowej. W r. 1944 R. wraz z żoną przeniósł się do Częstochowy. Zmarł 29 XI 1946 w Łodzi. Pochowany został w grobie rodzinnym w kościele Św. Jana Chrzciciela w Złotym Potoku.

Żonaty ze Stefanią z Czetwertyńskich ze Skidla, miał R. z nią synów: Konstantego (1906–1926) i Rogera (1909 – ok. 1961), zmarłego, podobnie jak matka, w Londynie.

 

Borkowski J. S. Dunin, Genealogie żyjących utytułowanych rodów polskich, Lw. 1914 s. 515; Uruski, XV 110; Żychliński, XV 282–3, XXIV 146; Roszkowski W., Lista największych właścicieli ziemskich w Polsce w 1922 r., „Przegl. Hist.” 1983 nr 2 s. 285; Spis obywateli ziemskich Królestwa Polskiego 1905; „Woreyd” Almanach 1926, 1928; – Brandys J., Mielczarek W., Częstochowa i okolice, W. 1982 s. 135; [Grabowski T.] T. G., 30 lat pracy Automobilklubu Polski, „Auto” 1939 nr 1–2 s. 1, 8; Kupczyński K., Złoty Potok, Kat. 1979 s. 6–7; Rychter W., Dzieje samochodu, W. 1983 s. 358 (zdjęcie na samochodzie z 1903 r. i indeks); – Kalendarz Rolniczy OTR 1919; Księga adresowa obywateli ziemskich Rzeczypospolitej oraz kółek rolniczych Kongresówki i Kresów 1922/3; Księga adresowa Polski, 1926; Laroche J., Polska lat 1926–1935, W. 1966; Morawski K., O Kazimierzu Morawskim, Kr. 1973 s. 152; Raczyński E., „Pani Róża”, Londyn 1969 s. 147–8; tenże, Rogalin i jego mieszkańcy, Londyn 1964 s. 224; Regulski J., Blaski i cienie długiego życia, W. 1980; Rocznik informacyjny o spółkach akcyjnych w Polsce 1930, poz. 1438; – „Auto” 1928 nr 1 s. 7–8 (zdjęcie), 23, 1935 nr 1–2 s. 1, 8; – AAN: CTR t. 288, 289; Akta parafii Złoty Potok; Centr. Arch. Gł. Urzędu Statystycznego: Wydział Statystyki Rolnictwa, t. 520, 620, 741, 742 i 762; – Informacje Jana Zamoyskiego, Barbary i Mieczysława Woźniaków oraz ks. Jana Szkoca (ze Złotego Potoka).

                                                                                                                                                                                                                           Wojciech Roszkowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Atanazy Raczyński

1788-05-02 - 1874-08-21 ordynat obrzycki
 

Edward Raczyński

1786-04-02 - 1845-01-20 magnat
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Marian Wilhelm Teofil Smoluchowski

1872-05-28 - 1917-09-05
fizyk
 

Jerzy Zarzycki

1911-01-11 - 1971-01-02
reżyser filmowy
 

Tadeusz Kantor

1915-04-06 - 1990-12-08
reżyser teatralny
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Roger Sławski

1871-03-24 - 1963-10-13
inżynier architekt
 

Stanisław Skrzecz

1903-10-24 - 1986-03-21
major Wojska Polskiego
 

Leon Zdzisław Stroiński

1921-11-29 - 1944-08-16
poeta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.