Rutski Kazimierz (1867–1945), księgarz, wydawca. Ur. 21 VI w Strzelnicy w pow. lidzkim. O rodzicach brak wiadomości.
R. ukończył szkołę średnią w Nowogródku. W r. 1885 rozpoczął praktykę w księgarni Józefa Zawadzkiego w Wilnie, pracował kolejno we wszystkich jej działach i w r. 1908 objął kierownictwo tej księgarni. Następnie został dyrektorem całej firmy; był nim do r. 1919. Zwiększył jej działalność wydawniczą o książki wydane w pięknej szacie graficznej (m. in. J. Słowacki „Immortele” 1910 z rysunkami F. Ruszczyca, Z. Kowalewska „Ze wspomnień wygnańca” 1911, „Wilno przed stu laty” 1912 w oprac. graficznym Ruszczyca). Dn. 14 IX 1905 zakupił filię księgarni Zawadzkiego w Kownie i prowadził ją równocześnie pod własnym nazwiskiem do r. 1913 (1915?). W r. 1915 należał do założycieli Spółki Księgarsko-Wydawniczej, która podjęła – w ramach akcji społecznej – wydanie podręczników dla szkół polskich. Spółka ta istniała do r. 1923. W jesieni 1919 utworzył w Wilnie, jako spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (przystąpiły do niej najważniejsze polskie firmy księgarskie i wydawnicze), Wileńską Składnicę Pomocy Szkolnych (potem: Polska Składnica Książek i Pomocy Naukowych). W tym dużym przedsiębiorstwie hurtowym R. był członkiem zarządu i dyrektorem. Zlikwidowano je w r. 1921 z powodu zniszczenia magazynów i znacznej części zapasów w czasie działań wojennych. W r. 1920, w czasie ofensywy Armii Czerwonej, R. przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował jako kontroler polowych księgarni wojskowych oraz jako współorganizator Głównej Księgarni Wojskowej. W listopadzie t. r. powrócił do Wilna i zajął się zorganizowaniem tutaj księgarni firmy «Gebethner, Wolff i Ska». W czerwcu 1923 założył w Wilnie własną księgarnię sortymentową, czynną nieprzerwanie aż do stycznia 1945. R. stracił ją tuż przed swym zgonem. Prowadził sortyment ogólny, specjalizując się w działach podręczników szkolnych, książek dla dzieci i młodzieży oraz wydawnictw z zakresu biologii, medycyny i rolnictwa. Równocześnie prowadził działalność wydawniczą, której plonem było ok. 50 pozycji, m. in. podręczniki dla szkół wyższych z biologii i medycyny, a od r. 1932 podręczniki dla szkół powszechnych z biologii, języka polskiego i religii. Ponadto od r. 1932 wydawał kwartalnik „Fizyka i Chemia w Szkole”.
Od młodości R. brał udział w pracach społecznych i oświatowych, działał – także konspiracyjnie – m. in. wśród młodzieży rzemieślniczej i w Macierzy Szkolnej, przekazywał też znaczne sumy na cele społeczne. Był członkiem Związku Księgarzy Polskich od początku jego istnienia (1908), współzałożycielem Koła Wileńskiego, jego długoletnim wiceprezesem, a od r. 1933 prezesem. W r. 1934 wszedł w skład Zarządu Głównego, w r. 1938 wybrany został na wiceprezesa. W maju 1939 otrzymał tytuł członka honorowego Związku. W r. 1933 jego firma została odznaczona srebrną odznaką jubileuszową Związku. Niedługo przed wybuchem drugiej wojny światowej współorganizował i uczestniczył w kosztach budowy pierwszego Schroniska Księgarza Polskiego w Przezmirowie koło Poznania. Praktykowało u niego wielu wybitnych później księgarzy. R. był również członkiem Zarządu Sekcji Wydawnictw Podręczników Szkolnych Polskiego Tow. Wydawców Książek. Zmarł w Wilnie 17 I 1945.
R. był żonaty, pozostawił syna.
Enc. Wiedzy o Książce; Słown. Pracowników Książki Pol. (F. Pieczątkowski, bibliogr.); – „Kur. Wil.” 1939 nr 148 s. 5; „Przegl. Księgarski” 1946 nr 1 s. 4–5 (B. Żynda – nekrolog, fot.).
Red.