INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Maciej Prenczyński (Pręczyński)  

 
 
2. poł. XVIII w. - 2. poł. XVIII w.
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Prenczyński (Pręczyński) Maciej (2. poł. XVIII w.), tancerz, baletmistrz, dyrektor teatru. Pochodził z rodziny mieszczańskiej z Białegostoku, był synem Stanisława, powroźnika i radnego miejskiego, i Konstancji.

Ok. r. 1765 P. został członkiem zespołu baletowego zorganizowanego przy teatrze dworskim Jana Klemensa Branickiego w Białymstoku, gdzie przebywał do r. 1772, kształcąc się pod kierunkiem włoskiego baletmistrza A. Puttiniego. Od marca 1775 do końca lutego 1776 występował w teatrze warszawskim w zespole baletowym kierowanym przez A. Sacco. Włoski baletmistrz Sacco był jednym z wybitniejszych przedstawicieli «ballet d’action»; technikę baletową zdobył u znanego reformatora baletu V. Galeottiego i znajdował się pod wielkim wpływem twórczości J. G. Noverre’a. Na scenie warszawskiej Sacco wystawił wiele baletów z treścią, w których występowali tancerze wyszkoleni według nowych metod baletowych. P. został zaangażowany w charakterze pierwszego tancerza «półcharakterystycznego», grywał jednak również amantów. Na liście płacy figurował na trzecim miejscu (26 dukatów miesięcznie), po baletmistrzu Sacco i wybitnym tancerzu «grotesco» F. Slancowskim, a przed dobrym włoskim tancerzem G. Chrisostomim. P. tańczył m. in. w ułożonym przez Sacca na motywach komedii Moliera balecie „Skąpiec oszukany”, gdzie odtwarzał partię amanta oraz w balecie „Sąd Parysa” jako Peleusz. „Sąd Parysa” – kompozycja noverrowska – została opracowana dla sceny warszawskiej przez F. Casellego, który w Wiedniu blisko współpracował ze sławnym reformatorem. Według relacji współczesnego świadka P. był dobrym tancerzem. Działał również jako baletmistrz i wystawił balety: „La conquête de la toison d’or”, „Sidnei i Silli”, „Diana i Endymion” oraz „Polowanie Henryka IV”. „Polowanie Henryka IV” osiągnęło liczbę 23 spektakli, niewiele mniej niż cieszący się rekordowym na owe czasy powodzeniem balet Sacca „Uciekinierka”.

W sezonie 1776/7 P. nie występował w Warszawie. Wiadomość o jego pobycie w teatrze Michała Kazimierza Ogińskiego w Słonimiu w r. 1777 nie znajduje potwierdzenia w pracy A. Ciechanowieckiego. W r. 1779 P. był, być może, przez pewien czas związany z teatrem warszawskim. W n. l. pracował w teatrze dworskim Aleksandra Sapiehy w Różanej. Dn. 12 IX 1784, w czasie wizyty Stanisława Augusta, P. wystawił tam balet „La clemence de Titus”, był to «ballet sérieux» oparty na dramacie P. Metastasia. P. ofiarował królowi drukowaną synopsę tego utworu. Teatr Sapiehy zakończył swą działalność, jak się zdaje, ok. r. 1791. Na jesieni 1794 P. zorganizował w Wilnie mały zespół komediowo-baletowy (pierwszy występ 12 XI), ale materialnie wiodło mu się źle i 15 XII w piśmie skierowanym do magistratu Wilna prosił o zmniejszenie opłaty teatralnej. Jego podanie zostało uwzględnione, ale P. występował w Wilnie jedynie do 31 I 1795. Po r. 1795 nie ma śladów jego działalności. Wiadomość, że P. pracował w teatrze S. G. Zorycza w Szkłowie, podana przez „Słownik Biograficzny Teatru Polskiego”, jest wynikiem nieporozumienia.

P. był żonaty z Katarzyną Emers.

 

Słown. Teatru Pol., (bibliogr.); – Ciechanowiecki A., M. K. Ogiński und sein Musenhof zu Słonim, Köln 1961; Wierzbicka-Michalska K., Balety z akcją w teatrze warszawskim, w: Teatr Narodowy w dobie Oświecenia, Wr. 1967; – Źródła do historii teatru warszawskiego, Wyd. K. Wierzbicka-Michalska, Wr. 1951 I.

Karyna Wierzbicka-Michalska

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.