Połowiec (Połowec, Połowcew) Semen (zm. ok. r. 1664), kozacki pułkownik białocerkiewski, pisarz i oboźny generalny. P. był związany z Białocerkiewszczyzną (cerkwi Preobraženia w Białej Cerkwi podarował ok. r. 1654 ewangeliarz); był tu w lipcu 1653 pułkownikiem kozackim (jego znany poprzednik zmarł w grudniu 1651), utracił stanowisko ok. kwietnia 1654 w następstwie nie znanego nam bliżej sporu z Bohdanem Chmielnickim. P. brał udział w radzie perejasławskiej w styczniu 1654; dn. 18 I składał przysięgę na wierność carowi Aleksemu. W połowie marca P. oraz pułkownik pawołocki mobilizowali i koncentrowali swe pułki wobec wiadomości o skupianiu się sił koronnych na Wołyniu (Połonne, Cudnów). Chmielnicki po powrocie z wyprawy na Rzpltą wysłał w grudniu (?) 1655 P-ca (będącego ponownie pułkownikiem białocerkiewskim) w poselstwie do cara. W lutym 1656 P. wyjechał z Moskwy. Wkrótce znowu utracił pułkownikostwo białocerkiewskie (znamy jego następcę z maja 1656). Jako pułkownik białocerkiewski brał udział w działaniach wojennych 1658 r., zapewne w wyprawie zakończonej klęską Daniela Wyhowskiego pod Kijów w sierpniu i wrześniu. W r. 1660 (przed październikiem) był pisarzem generalnym, określano go wówczas «prinadležet carju i postawlen carjem». W rzeczywistości wkrótce, jak się zdaje, przeszedł na stronę polską. Zapewne P. porzucił orientację rosyjską z całą Kozaczyzną Prawobrzeżną pod Cudnowem (listopad 1660). Wiadomo, że w czerwcu 1664 był oboźnym generalnym w wojsku Pawła Tetery (przestał nim być przed 3 VIII). W czerwcu ów hetman kozacki wysłał P-ca w poselstwie do Jana Kazimierza. Dalsze losy P-ca nie są nam znane. Zapewne wkrótce zmarł.
P. pozostawił córkę Hannę (zm. 1702), żonę najpierw Samuela Frydrychiewicza (płka białocerkiewskiego w r. 1664), a następnie Jana Mazepy (zob.), oraz syna Andrzeja, który przeniósł się zapewne na Zadnieprze; wnuk bowiem P-ca Iwan Połowcew został przez Piotra I w r. 1702 nagrodzony majątkiem w okolicy Wielkich Łuków.
PSB (Mazepa Jan); Russ. biogr. slovar’; – Gawroński F. (Rawita-Gawroński F.), Ostatni Chmielniczenko, P. 1919 s. 167–8; Hruševs’kyj, Istorija, IX cz. 1–2; Krypjakevyč I., Studii nad deržavoju Bohdana Chmelnyc’koho, „Zap. Nauk. Tovarystva im. Ševčenka” T. 151: 1913 s. 129; Ohloblyn O., Het’man Ivan Mazepa ta joho doba, New York 1960 s. 14–15; Stecjuk K., Narodni ruchy na Livoberežnij i Slobids’kij Ukraïni v 50–70 rokach XVII st., Kyïv 1960 s. 187; – Pamjatniki izdannye Kommissjeju dlja rozbora drevnich aktov, Kiev 1859 IV.
Wiesław Majewski