Rylke Stanisław Piotr (1843–1899), geodeta, topograf, astronom. Ur. 8 V w Równem na Wołyniu w rodzinie pochodzenia drobnoziemiańskiego, protestanckiej, był synem Jana Daniela, architekta, budowniczego (m. in. wzniósł z fundacji Lubomirskich duże gimnazjum realne oraz bursę uczniowską w Równem), miał braci Aleksandra, aptekarza w Równem, oraz Henryka, prawnika, generała, prezesa sądu okręgowego wojskowego w Odessie, potem naczelnego prokuratora wojskowego w Petersburgu, znanego z liberalnych poglądów.
R. uczęszczał do gimnazjum w Równem, ukończył studia matematyczno-fizyczne na uniwersytecie w Kijowie z dyplomem kandydata nauk, potem Konstantynowską Szkołę Podchorążych Piechoty w Petersburgu w stopniu podporucznika. Po kilkuletniej służbie liniowej na Kaukazie zdał konkursowy egzamin na Wydz. Geodezyjny Akademii Sztabu Głównego w Petersburgu i po odbyciu tam studiów geodetyczno-astronomicznych przydzielony został jako kapitan do służby geograficznej Sztabu Głównego. Pracując zasadniczo w Petersburgu, przez 5 lat prowadził pomiary Finlandii, później różnych terenów Rosji. Zasłynął potem z wnikliwych prac geodetycznych, niwelacyjnych, topograficznych, astrometrycznych, z prac z zakresu geografii stosowanej oraz z prac o astronomicznej refrakcji. Sporządził fundamentalny, do dziś aktualny, katalog punktów trygonometrycznych Rosji europejskiej, współpracował z obserwatorium astronomicznym w Pułkowie oraz z wydawnictwem „Enciklopedia Voennych i Morskich Nauk”, ukazującym się pod redakcją gen. A. Lehra.
W r. 1893 przeniesiono R-ego do Warszawy w randze generała-majora jako szefa służby geograficznej Południowo-Zachodniego Pasa Granicznego. Przyjaźnił się wtedy z faktycznym kierownikiem Obserwatorium Astronomicznego Uniw. Warsz. Janem Kowalczykiem (oficjalnym był Rosjanin). W powstałym w r. 1898 Warszawskim Instytucie Politechnicznym (z rosyjskim językiem wykładowym) R. objął katedrę geodezji dla Wydziałów Budownictwa oraz Mechanicznego; jego asystentem był Wiktor Jan Ehrenfeucht. W r. 1898 w nagrodzonej złotym medalem pracy pt. Zemnaja refrakcija i vlijanie eë na svjaz russkoj nivellirnoj seti z setiju sredneevropejskoj („Zapiski Voenno-Topografičeskogo otdela glavnogo Štaba” T. 55: 1898) wystąpił R. z oryginalną teorią załamywania się światła przy przejściu przez atmosferę przy samej powierzchni ziemi z uwzględnieniem znacznego wpływu tego zjawiska na temperaturę gleby. R. był członkiem ogólnorosyjskich zrzeszeń: Tow. Astronomicznego oraz Tow. Geograficznego w Petersburgu i nagradzany przez nie złotymi medalami za swe osiągnięcia. Zmarł w r. 1899 w Warszawie i pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim.
W małżeństwie z Anną Zuzanną Rejewską miał R. synów: Aleksandra (zob.), Emila (1879–1945), absolwenta Instytutu Technologii w Petersburgu, inżyniera kolejowego na Syberii, potem Polskich Kolei Państwowych w Gdańsku, Stanisława (1881–1939), inżyniera elektryka, Jana Henryka (1889–1922), absolwenta Wojennej Szkoły Inżynieryjnej w Petersburgu, majora saperów WP w Modlinie, oraz córki: Marię (1885–1945), nauczycielkę gimnazjalną geografii i języka niemieckiego, zmarłą w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, Halinę (1892–1940), nauczycielkę muzyki, i Jadwigę (1894–1926).
Fot. w Mater. Red. PSB; – Bol’šaja Sovetskaja Enciklopedija, Wyd. 2., XXXVII 520; Biografičeskij slovar’ dejatelej estestvoznanija i techniki, Moskva 1959 II 190; Olszewicz B., Wykaz polskich pracowników na polu kartografii, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S. C, 1961 z. 4 s. 50; tenże, (Uzupełnienia), tamże, S. C, 1972 z. 16 s. 114; – Hist. Nauki Pol., IV; Rylke A., W służbie okrętu, Gdynia 1957 s. 17–22, 26; Sawicki K., Pięć wieków geodezji polskiej, W. 1968; – Informacje Maksymiliana i Jana Rylke.
Stanisław Marian Brzozowski