Miaskowski (Miastkowski) Wojciech z Miaskowa h. Leliwa (zm. ok. 1654), podkomorzy lwowski, poseł na sejmy, dyplomata, pamiętnikarz. Był synem Andrzeja i Anny Piotrowskiej, bratem Łukasza (zob.). O studiach M-ego i jego latach młodzieńczych prawie nic nie wiemy; możemy przypuszczać, że w r. 1602 kształcił się w Poznaniu. Zaprawę wojenną zdobył w walkach ze Szwedami «rycersko służąc w Inflanciech», po czym przeszedł do służby na dworze Zygmunta III. Jako jego dworzanin jeździł w sierpniu 1607 w poselstwie do cesarza Rudolfa II do Pragi, informując go o zwycięstwie króla nad rokoszanami. Niebawem został łożniczym i cześnikiem, nieco później zaś kuchmistrzem królewskim. W l. 1609–10 brał udział w wojnie z Moskwą; w październiku 1610 pełnił pod Smoleńskiem funkcję przystawa przy posłach moskiewskich, których potem prowadził do Kamionki koło Lwowa i pozostał tam z nimi do początku 1611 r., skąd odprowadził ich do Warszawy. Jesienią 1618 walczył M. pod rozkazami hetmana S. Żółkiewskiego pod Oryninem, a 28 X t. r. odbierał instrukcję jako poseł królewski na sejmik kamieniecki. Ponownie posłował od króla na ten sejmik w sierpniu 1620 i w listopadzie 1622. W czasie kampanii cecorskiej przebywał najpierw w Tarnopolu, potem w Kamieńcu Podolskim, skąd wymieniał listy ze swym młodszym bratem Łukaszem, z woj. kijowskim Tomaszem Zamoyskim oraz z innymi osobami. W r. 1621 został podstolim, a w r. 1625 stolnikiem podolskim.
Od r. 1627 M. niejednokrotnie posłował na sejmy, najpierw t. r. z woj. poznańskiego i kaliskiego, potem z woj. podolskiego (na elekcję 1632 r.) i ruskiego w l. 1637, 1641, 1647, 1648 (konwokacyjny) i 1650. Wybierano go na nich do różnych funkcji, np. w r. 1647 do komisji z Węgrami i do zapłaty piechocie smoleńskiej, a w r. 1650 został deputatem do Komisji Skarbowej w Rawie. Dn. 11 I 1637 został M. podkomorzym lwowskim. W służbie dyplomatycznej zyskał uznanie jako «vir litteratus et prudens» (S. A. Radziwiłł). W r. 1638 posłował do cesarza Ferdynanda III. W t. r. król wyznaczył M-ego na posła do Konstantynopola. Z braku funduszów, a nie chciał jechać na własny koszt, wyruszył M. dopiero w lutym 1640, po zatwierdzeniu przez sejm w r. 1639 tej legacji. Wyruszywszy ze Lwowa przez Chocim i Bukareszt, M. dopiero z końcem kwietnia dotarł do Konstantynopola. Dzięki własnej energii i poparciu wezyra udało się M-emu uwolnić i wykupić z galer 130 polskich jeńców, wielu jeszcze z r. 1620; zawarł też z sułtanem Ibrahimem porozumienie w sprawie obustronnego handlu oraz układ o powstrzymywaniu napadów Kozaków na Turcję, a Tatarów na Polskę. M. powrócił do Kamieńca Podolskiego dopiero 17 VII t. r. Z tej legacji sporządził szczegółową relację pt. Dyjaryjusz legacyjej do Turek W. M-ego… w którym się opisuje… drogę od wyjazdu z Kamieńca aż do powrotu. Prascy dominikanie pochwalili tę misję M-ego do Turcji w łacińskim panegiryku „Laurea doctoralis”, wydanym z okazji uzyskania doktoratu przez jego «brata» Zygmunta (najpewniej bliskiego krewnego).
Z l. 1642–6 nie mamy wiadomości o M-m. Z końcem maja 1648 przebywał on we Lwowie, skąd informował bpa krakowskiego Piotra Gembickiego o sytuacji wojennej po klęsce korsuńskiej. Nie było M-ego pod Piławcami (23 IX). Należał do organizatorów odbytej 27 IX 1648 rady wojennej we Lwowie, skąd wyjechał przed 2 X do Warszawy na sejm elekcyjny; elekcję Jana Kazimierza podpisał z woj. ruskim. W grudniu t. r. król wyznaczył go jednym z 4 komisarzy, którzy pod kierunkiem A. Kisiela mieli prowadzić rokowania z B. Chmielnickim. M. wyruszył sam, wioząc pieniądze na koszty poselstwa; po drodze dołączyli do niego pozostali komisarze. Z dużymi trudnościami, wśród niewygód i wrogości miejscowej ludności, głodni, 19 II t. r. dotarli do Perejasławia i podjęli uciążliwe rokowania z Kozakami. Z trudem uzyskali tylko rozejm do ruskich Zielonych Świątek (1 VI); 26 II t. r. opuścili Perejasław. Jeszcze z drogi informował M. 1 II z Nowosiółek nieznanego adresata o trudnościach tej misji. Pozostawił też M. szczegółowy Dyjaryjusz podróży do Perejasławia i traktowania tamtejszego z Chmielnickim panów komisarzów polskich przez… spisany; znany też pod innym tytułem, np. Dyjaryjusz drogi do wojska zaporoskiego… r. 1649. Latem 1649 wziął M. udział w kampanii zborowskiej jako pułkownik pospolitego ruszenia ziemi lwowskiej; w bitwie pod Zborowem został ranny i stracił tam wielu ze swych żołnierzy.
M. nie miał dużego majątku. Prócz ojczystego Kuszkowa w pow. kościańskim dzierżawił od r. 1635 kilka wsi królewskich w woj. ruskim, jak Chmielów, Mogilnicę, Romanówkę i Wolicę Targową, W r. 1633 dzierżawił także dobra opactwa lubińskiego. Był też starostą kopajgrodzkim w woj. podolskim. Data śmierci M-ego nie jest bliżej znana; ostatnia wiadomość pochodzi z 9 XII 1653, ale jego syn Andrzej pisał do ojca z Konstantynopola jeszcze 18 IV 1654.
M. był żonaty z Katarzyną Chotecką; z tego małżeństwa miał synów: Aleksandra, cześnika podolskiego, i Andrzeja (zob.), oraz córkę Urszulę, za Romanem Korycińskim. Z drugą żoną, Salomeą Dzieduszycką, wojewodzianką podolską, miał córkę Helenę, za Andrzejem Dzierżkiem.
Spisane przez M-ego diariusze były ogłaszane drukiem oraz zachowały się w licznych rękopisach. Diariusz z r. 1640 został ogłoszony w „Zbiorze pamiętników historycznych o dawnej Polszcze” J. U. Niemcewicza (Puławy 1830 V) i przez R. Ottmanna w „Kłosach” (T. 36: 1883); przekazy rękopiśmienne znajdują się w B. Czart. (rkp. 138) i B. Jag. (rkp. 2274). Diariusz z r. 1649 wydrukowano w „Księdze pamiętniczej” J. Michałowskiego (Kr. 1864) i w „Źródłach do dziejów polskich” M. Grabowskiego i A. Przezdzieckiego (Wil. 1843 I), w „Zbiorze pamiętników…” Niemcewicza (W. 1822 IV), w wydawnictwie „Istorija Ukrainy w dokumentach i materiałach” T. III, w „Vossoedinenie Ukrainy z Rossiej” (Moskva 1954 II), w „Pamiatniki izdannyja kievs. komiss.” (Kiev 1848 t. I cz. III, fragmenty). Najobszerniejszą wersję rękopiśmienną zawiera rkp. B. Czart. nr 144, fragmenty znajdują się m. in. w następujących zbiorach: B. Czart. rkp. nr 379, 1651, B. Narod. rkp. BOZ 950, B. Ossol. rkp. 189 II, WAP w Gd. nr 300.
Estreicher, XXII 328, 403; Enc. Org.; W. Enc. Ilustr.; W. Enc. Powsz., (PWN); Boniecki, V 194; Niesiecki; Uruski; Żychliński, II 192, 346, III 372, IV 184–5, V 138, 453; Maleczyński K., Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy w latach 1352–1783, Lw. 1938; – Dobrowolska W., Książęta Zbarascy w walce z hetmanem Żółkiewskim, Kr. 1930; Drapella W., Tematyka morska w diariuszu legacji W. M-ego do sułtana Amurata i Ibrahima z 1640 r., „Przegl. Morski” R. 14: 1961 z. 11 s. 71–7; Kersten A., Stefan Czarniecki 1599–1665, W. 1963; Kubala L., Jerzy Ossoliński, Lw. 1924; tenże, Oblężenie Zbaraża i pokój pod Zborowem. Szkice hist. S. I–II, W. 1923 s. 120; tenże, Wojna moskiewska r. 1654–1655, W.–Kr. 1910 s. 132, 373; Majewski R., Cecora. Rok 1620, W. 1970 s. 163, 178; Rytel J., Pamiętniki Paska na tle pamiętnikarstwa staropolskiego, Wr. 1962; Suwara F., Przyczyny i skutki klęski cecorskiej, Kr. 1930 s. 101, 108, 117; Wimmer J., Wojsko polskie w drugiej połowie XVII w., W. 1965; Wiszniewski, Historia literatury pol., I 39, 68; – Akta grodz. i ziem., XX; Akta sejmikowe woj. pozn., II; Listy staropolskie z epoki Wazów, Oprac. H. Malewska, W. 1959; Michałowski J., Księga pamiętnicza, Kr. 1864; Pastorius J., Historiae Polonae plenioris partes duae, Gd. 1680 s. 240–1, 306; Radziwiłł A. S., Memoriale rerum gestarum Wr.–W.–Kr. 1972 III 17, 26, 27, 165, IV 115; Vol. leg., III 770, IV 105, 121, 224, 338; Żółkiewski S., Początek i progres wojny moskiewskiej, Oprac. J. Maciszewski, W. 1966; – B. Czart.: rkp. 110 nr 159 s. 739–740, rkp. 143 s. 133–141, rkp. 147 nr 107 s. 547–556 (list syna Andrzeja Miaskowskiego do ojca z Konstantynopola 18 IV 1654 r.), rkp. 350 s. 293–299, 379–392 (akta poselstwa M-ego do cesarza Rudolfa z r. 1607), rkp. 1577 s. 433–437, 447–455; B. Jag.: rkp. 3596 II.
Adam Przyboś i Kazimierz Przyboś