INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Władysław Aleksander Sadłowski      Frag. portretu Sadłowskiego pędzla Kazimierza Pochwalskiego.

Władysław Aleksander Sadłowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sadłowski Władysław Aleksander (1869–1940), architekt, profesor Politechn. Lwow. Ur. 25 VI we Lwowie, był synem Wiktora, architekta, i Marii z Rawskich, miał braci Henryka – sędziego, Stanisława – urzędnika magistratu, i siostrę Marię Bunschową.
Po ukończeniu szkoły realnej we Lwowie studiował S. architekturę na Politechn. Lwow. w l. 1888–92, a w l. 1892–4 na politechnice w Wiedniu, gdzie w l. 1894–6 był asystentem katedry rysunków odręcznych i ornamentalnych u O. Grubera; poza tym specjalizował się wtedy w historii architektury Wiednia i Dolnej Austrii. Dyplom inżynierski uzyskał w r. 1897 we Lwowie. W l. 1899–1911 był nauczycielem rysunków w Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie. W r. 1911 rozpoczął pracę na Politechn. Lwow.; do r. 1934 był profesorem (od r. 1919 zwycz.) i kierownikiem katedry rysunków odręcznych i ornamentalnych (od r. 1919 rysunków zdobniczych i dekoracji wnętrz). W r. 1903 wg jego pomysłu wykonano łańcuch rektorski dla rektora Politechniki. W l. 1916–18 był dziekanem Wydz. Architektury. Na uczelni wykładał niższe i wyższe rysunki zdobnicze, stylizowanie form, dekoracje wnętrz, dzieje urządzania i wystroju domu mieszkalnego od starożytności po współczesność. Rysunki zdobnicze i stylizowanie form wykładał też w l. 1928–34 w grupie rysunkowej Wydz. Ogólnego Politechniki dla kandydatów na nauczycieli średnich ogólnokształcących i technicznych szkół oraz dla seminariów nauczycielskich. S. był stale wiceprezesem komisji egzaminu dyplomowego na wydz. architektonicznym. W l. 1913–35 opiekował się na uczelni ideowo-samopomocowym Akademickim Kołem Lubliniaków im. H. Łopacińskiego. Był członkiem Polskiego Tow. Politechnicznego (w l. 1902–4 jego sekretarzem).
Równocześnie zajmował się S. pracą projektową. Początkowo pracował w biurze Zygmunta Gorgolewskiego przy projektowaniu wystroju wewnętrznego Teatru Wielkiego we Lwowie (1899), potem w biurach Jana Lewińskiego, Wincentego Rawskiego, wreszcie jako samodzielny architekt. W pierwszym okresie pod wpływem O. Wagnera, był we Lwowie czołowym przedstawicielem secesji, potem tworzył w duchu umiarkowanego konstruktywizmu. W dziedzinie architektury sakralnej zaprojektował wystrój wewnętrzny i przebudował w katedrze rzymskokatolickiej kaplice Jezusa Miłosiernego i Ubiczowania czyli Kampianów (1906–9) oraz główny ołtarz w kościele Sióstr Sakramentek we Lwowie (1907), zaprojektował i wybudował kaplicę cmentarną w Mycowie (pow. Sokal, 1905), przebudował i powiększył kościół farny w Brzeżanach (1906), odnowił barokowy kościół Dominikanów w Tarnopolu (1907). Poza tym we Lwowie zaprojektował Pałac Sztuki (1901), Szkołę Rzemiosła Artystycznego, gmach Polskiego Tow. Muzycznego przy ul. Chorążczyzny 7 z największą w mieście salą koncertową oraz pomieszczeniem dla konserwatorium muzycznego (1902), wystrój wewnętrzny Izby Przemysłowo-Handlowej przy ul. Akademickiej 17 i sanatorium Kasy Chorych przy ul. Kurkowej.
Wybitnym osiągnięciem S-ego stał się projekt i budowa w r. 1904 secesyjnego dworca głównego kolejowego we Lwowie (największego wówczas na ziemiach polskich); S. zastosował tu żelbetowe stropy i dźwigary dla przykrycia szklanym dachem wielkiej hali o pięciu peronach. W r. 1910 zaprojektował i wybudował gmach Państwowej Szkoły Przemysłowej (ul. Snopkowska 47; po pierwszej wojnie rozbudował go o dodatkowe piętra, skrzydła i duże warsztaty), a w jego sąsiedztwie, przy ul. Żyżyńskiej, gmach i warsztaty technicznej szkoły zawodowej. We Lwowie także zaprojektował i budował fabrykę likierów Baczewskiego, w l. 1921–2 rozbudował klinikę chirurgiczną oraz instytut anatomii opisowej Uniw. Lwow., zaprojektował nowy wystrój głównego budynku Uniwersytetu (ul. Marszałkowska 1) – dawnej siedziby Sejmu i Wydz. Krajowego, w r. 1931 wystrój wewnętrzny Biblioteki Głównej Politechniki Lwowskiej (ul. Nikorowicza 2). Obok tego projektował wiele kamienic i willi we Lwowie, i budował je – szczególnie całe zespoły przy ul. Badenich, Nabielaka, Jabłonowskich. Poza Lwowem projektował i budował m. in. pałace Skrzyńskich w Żurawnie (pow. Żydaczów), Gołuchowskich w Kołtowie (pow. Złoczów), Tyszkiewiczów w Płużnie (pow. Ostróg Wołyński), stary dom zdrojowy w Krynicy, dworzec kolejowy w Sulatyczach (pow. Żydaczów). Był też budowlanym rzeczoznawcą sądowym. Obdarzony pięknym tenorem już jako student i w młodszym wieku występował czasem w operze lwowskiej a także dłuższy czas w Tow. Śpiewaczym «Lutnia» we Lwowie, którego był prezesem.
Zamiłowany przyrodnik, rolnik i myśliwy, S. zakupił pod Brzeżanami niewielki folwark, gdzie przebywał po przejściu na emeryturę w l. 1934–9. Należał do zwolenników Narodowej Demokracji, jednakże działalności politycznej nie przejawiał. S. zmarł 21 V 1940 we Lwowie i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim, w grobowcu rodziny Rawskich. Był odznaczony Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta.
W małżeństwie z Jadwigą z Wolskich miał S. córki: Władysławę Annę, hydrogeologa, i Kazimierę Łucję, doktora medycyny.
W uznaniu zasług S-ego dla miasta rada miejska nadała jednej z ulic Lwowa jego nazwisko.

Portrety S-ego pędzla Kazimierza Pochwalskiego, Władysława Lama i M. Pawlikowskiego w posiadaniu rodziny; Duże portrety nieznanych malarzy w hali głównego dworca kolejowego we Lwowie oraz w B. Głównej Politechn. Lwow.; – Mała Encyklopedia architektury wnętrz, Wr. 1974; Łoza, Architekci; Österr. Biogr. Lexikon (S. Brzozowski); Thieme-Becker, Lexikon d. Künstler; Składy osobowe i programy Politechniki Lwowskiej 1911–1939; – Broniewski T., Historia architektury dla wszystkich, W. 1972 IV 240, V 271; Czołowski A., Lwów, Lw. 1930 s. 24; Księga pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, Lw. 1927 s. 74; Nicieja S. S., Cmentarz łyczakowski wc Lwowie w l. 1786–1986, Wr. 1988; Politechnika Lwowska, jej stan obecny i potrzeby, Lw. 1932 s. 19, 101, 107; – Sadłowski W., Nowy dworzec kolei państwowej we Lwowie, „Architekt” 1904 nr 7 s. 101–10; Sprawozdania Szkoły Przemysłowej we Lwowie za l. 1900–11; – „Czas. Techn.” 1934 s. 331; „Sztuka” 1911 s. i (fot.); „Życie Technickie” 1927 nr 8; – Informacje rodziny S-ego.
Stanisław Marian Brzozowski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Michał Kalecki

1899-06-22 - 1970-04-18
ekonomista
 

Tomasz Nocznicki

1862-12-28 - 1944-11-03
działacz ruchu ludowego
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Zygmunt Radliński

1874-04-20 - 1941-12-31
lekarz chirurg
 

Wacław Józef Niemojowski

1864-08-26 - 1939-12-14
ziemianin
 

Feliks Merunowicz

1880-11-20 - 1932-07-10
bankowiec
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.