INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Adam Lasocki h. Dołęga      Kościół obronny w Brochowie. Fot.: Kaj Małachowski / FINA, 9 czerwca 2019.
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lasocki Adam h. Dołęga (zm. 1796), poseł na sejmy, kasztelan sochaczewski. Syn Pawła, chorążego sochaczewskiego (zm. 1748), i Barbary, 1 v. Wilkowskiej, brat Rocha (zob.). Ur. prawdopodobnie w Brochowie w pow. sochaczewskim, dziedzicznej posiadłości ojca. Był łowczym rawskim od 7 XII 1756 r., podczaszym sochaczewskim od 9 I 1758 r., stolnikiem sochaczewskim od 2 IV 1762 r. W r. 1760 po raz pierwszy wybrany był posłem na sejm z ziemi sochaczewskiej. Posłował potem z ziemi gostyńskiej na sejm 1761, a w r. 1764 był posłem sochaczewskim na sejm elekcyjny i posłem tucholskim na sejm koronacyjny. Jako poseł sochaczewski na sejm 1773–5 jeden z pierwszych podpisał 16 IV 1773 r. konfederację A. Ponińskiego. Wszedł w skład delegacji sejmowej, gdzie rozwinął ożywioną działalność. Dn. 31 I 1774 r. został powołany w skład delegacyjnej komisji opracowującej projekty zmian w zakresie sądownictwa. Dn. 4 II 1774 r. wszedł do deputacji, która miała przeprowadzić rozmowy z królem na temat wysokości jego dochodów. Dn. 11 III t. r. na sesji delegacji postulował, aby Komisja Rozdawnicza w pierwszej kolejności przekazywała dobra pojezuickie ofiarodawcom zakonu lub ich sukcesorom. Dn. 26 VIII t. r. był delegowany na konferencję z ministrami trzech dworów w sprawie modyfikacji traktatu z r. 1768. Wyznaczony (17 IX t. r.) do komisji przygotowującej projekt opodatkowania, zabierał głos w tej materii na sesjach delegacyjnych 5 i 6 X t. r. L. współdecydował o wydawaniu wielu sancitów, brał też udział w rozsądzających sporne sprawy majątkowe komisjach sądowych. Posłowanie na sejm rozbiorowy przyniosło mu kilkanaście decyzji konfederackich powiększających fortunę własną i uposażenie najbliższej rodziny, umorzenie procesu o przywłaszczenie pieniędzy ze skarbu kor. oraz, podobnie jak wielu innym, specjalną «nadgrodę» za dwuletnie trudy delegacyjne i sejmowe. Zaraz po sejmie (31 V 1775 r.) otrzymał kasztelanię sochaczewską.

W r. 1775 L. został powołany do sądów zadwornych kor., ponownie w r. 1777. W r. 1777 udekorowany został Orderem Św. Stanisława. W r. 1782 zasiadał w komisji sejmowej kontrolującej pracę Komisji Skarbu Litewskiego. W l. 1780 i 1784 kandydował (bez powodzenia) do Rady Nieustającej i Komisji Skarbu Kor. W r. 1785 pełnił funkcję marszałka Trybunału Kor. Diariusze sejmów z l. 1776, 1778, 1780, 1782, 1784 i 1786 notują jedynie nieliczne jego wystąpienia, z reguły bardzo lakoniczne, utrzymane w tonie rzeczowym. Wzgląd na osobiste korzyści decydował zapewne o lojalnym stosunku L-ego do króla. W r. 1787 (20 VII) otrzymał Order Orła Białego. Nieobecny na początku obrad Sejmu Wielkiego, akt konfederacji podpisał dopiero 30 III 1789 r. W czasie obrad zachowywał się biernie, często opuszczał sesje. W związku z procesem Ponińskiego został przypozwany przez oskarżonego i 7 XI 1789 r. złożył zeznania przed sądem sejmowym, dostarczając argumentów obrońcom eksmarszałka sejmu rozbiorowego. Kalikst Poniński umieścił nazwisko L-ego na liście wspólników brata, przedłożonej sejmowi 14 XII 1789 r., domagając się, aby wszyscy zostali pociągnięci do odpowiedzialności. Ostatecznie sejm odrzucił ten wniosek.

L. posiadał znaczny majątek, głównie w Sochaczewskiem, przy czym ulegał on dużym zmianom ze względu na sprzedaże, kupno, zamiany, przekazywanie części dóbr członkom rodziny itp. Należały do L-ego m. in. miasteczka Brochów i Iłów, dobra młodzieszyńskie (nabyte od Dąbskich w r. 1776, sprzedane w 1788), szacowane na 400 000 złp., część dóbr Mory (sprzedana w l. 1781 i 1787), dobra Swędowa, Truszki, Witkowice, plac i domy w Warszawie przy ul. Długiej. L. czerpał także dochody ze starostwa mokrskiego (od r. 1765), przekazanego w r. 1775 synowi Stanisławowi Kostce. W opinii swoich poddanych uchodził za człowieka bezwzględnego aż do okrucieństwa (skarga chłopów z dóbr młodzieszyńskich wydana drukiem w r. 1789). Dążąc do podniesienia dochodowości swych dóbr, budował L. młyny i gorzelnie, wprowadzał uprawę roślin przemysłowych (len, chmiel) i warzyw, na szeroką skalę eksploatował lasy. Nie brał udziału w obradach sejmu grodzieńskiego 1793 r. Zmarł prawdopodobnie w Iłowie w r. 1796, gdzie spędzał ostatnie lata swego życia; pochowany zapewne tamże w kościele własnej fundacji. Po r. 1791 brak pewnych danych źródłowych o życiu L-ego. Żonaty najpierw z Apolonią z Niemojewskich, miał z nią synów: Stanisława Kostkę i Jana Nepomucena, oraz córki: Antoninę, Franciszkę i Zuzannę Mariannę; później z Kunegundą Mikorską, podkomorzanką gostyńską – miał z tego małżeństwa synów: Michała Maurycego Mateusza i Józefa Gabriela.

 

Estreicher, XXI 101 (błędnie przypisuje L-emu mowy sejmowe z 3 i 22 XI 1788 r., brak natomiast Mowy… przy dokończeniu Trybunału mianej 20 grudnia roku 1786); Boniecki, (nie wymienia córki Zuzanny); Uruski, (niepełne dane); Żychliński, I 122 (błędne informacje dotyczące ojca L-ego); Łoza S., Kawalerowie Orderu Św. Stanisława (1765–1813), W. 1925; tenże, Order Orła Białego, W. 1939 s. 53; – Konopczyński W., Polska w dobie wojny siedmioletniej, Kr. 1911 II; – Actum in Curia Regia Varsoviensi… (1 – IX – 1790), [b. m. i r.] s. 6, 10 (o L-m w związku z procesem Ponińskiego); Diariusz sejmu coronationis… 1764; Diariusz sejmu… 1776, Wyd. A. Cieciszowski, W. 1776 s. 52, 53, 117, 218–9, 287; Diariusz sejmu… 1782, Wyd. P. Kiciński, W. 1782 s. 18, 19, 56, 98; Księgi referendarii koronnej z drugiej połowy XVIII w., W. 1957 II; Mater. do dziej. Sejmu Czteroletniego, I; Mémoires du roi Stanislas Auguste, Leningrad 1924 II; Ordinatio judiciorum ordinariorum generalium Tribunalis Regni Petricoviensis Majoris Provinciae… (1785), [druk.] 1786 (tu m. in. cztery mowy L-ego i opis czynności Trybunału w okresie jego marszałkostwa); Protokół czynności delegacji na sejmie extraordynaryjnym warszawskim do zawarcia traktatów 1773–1775, I 312, III 9, 20, 115, 116, IV 18, 306, 397, 430, V 12, 17, 97, 165; Sprawa U. Ur. Instygatorów Oboyga Narodów i ich donoszącego Ur. Woyciecha Turskiego…, W. (1790) s. 28; Vol. leg., VII 129, VIII 7, 8, 21, 29, 39, 87, 137, 139, 145, 177, 213, 214, 264, 269, 289, 290, 292, 528, 584, IX 471; – AGAD: Arch. Sejmu Wielkiego ASW 205 cz. 1 k. 520, cz. 11 k. 63, cz. 12 k. 521, Sigillaty nr 27 k. 364, 383, 418, 429, 553, nr 28 k. 62, 115, 158, nr 32 k. 303, 326, 328, 329, 350; Arch. paraf. Brochów: ks. 1 (od 1767) k. 17, 23, 36, 37, 94, 101 i in.; B. Czart.: rkp. nr 825 k. 375, 922 oraz (nie wykorzystane) rkp. nr 697, 699, 728, 732, 745, 832, 926; B. PAN w Kr.: rkp. 312 (rękopiśmienny i drukowany diariusz sejmu extraordynaryjnego 1761 r. wraz z wykazami posłów).

Ryszard Chojecki

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

Trybunał Koronny, gospodarka leśna, dzieci - 7 (w tym 4 synów), sejm 1773-5, rozbiorowy, nadzwyczajny, warszawski, rodzeństwo - 5 braci, konfederacja sejmowa 1773, kasztelania sochaczewska, sądy zadworne koronne, herb rodu Dołęgów, sejm 1764 koronacyjny, warszawski, marszałkostwo Trybunału Koronnego, posiadanie domu w Warszawie, proces A. Ponińskiego 1789, elekcja Stanisława II Augusta 1764, spory z poddanymi, sejm 1782, zwyczajny, warszawski, sejm 1776, zwyczajny, warszawski, sprawa dóbr pojezuickich, sejm 1784, zwyczajny, grodzieński, sejm 1786, "dogrumowski", zwyczajny, warszawski, sejm 1764 elekcyjny, warszawski, sejm 1778, zwyczajny, warszawski, sejm 1780, zwyczajny, warszawski, sejm 1760, zwyczajny, warszawski, sejm 1761, nadzwyczajny, warszawski, ojciec - urzędnik ziemski sochaczewski, posłowanie z Ziemi Sochaczewskiej, rodzina Lasockich (z Lasocina) h. Dołęga, brat - konfederat barski, Order Orła Białego (I RP), sprawa reformy podatków, Order Św. Stanisława (I RP), rodzeństwo przyrodnie XVIII w., fundowanie kościołów XVIII w., małżeństwa - 2 (osób zm. w XVIII w.), Sejm 1788 Wielki, Czteroletni, konfederacja Sejmu Wielkiego 1788, brat - uczestnik Sejmu Wielkiego, brat - szambelan królewski, konfederacja Ponińskiego 1773, stryj - Kasztelan Łęczycki, stryj - poseł na sejm I RP, stryj - starosta w Woj. Rawskim, stryj - starosta w Inflantach, brat - urzędnik ziemski, urzędy ziemskie rawskie, urzędy ziemskie sochaczewskie, posłowanie z Ziemi Gostynińskiej, uprawa chmielu, teść - urzędnik ziemski, teść - Kasztelan Rawski, teść - starosta w Woj. Rawskim, zięć - urzędnik ziemski, syn - starosta w Woj. Sieradzkim, sejmy XVIII w. (3 ćwierć), sejmy XVIII w. (4 ćwierć), budowa młynów, budowa gorzelni
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Gliceriusz Baxter

1724 - 1799-08-01
pijar
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.