Piskozub Adam, pseud. i krypt.: A…a, Aa, A. B., B., Adam Brzeg, Dr B., niektóre prace podpisywał także: Adam Brzeg-Piskozub (1891–1951), dziennikarz, literat, historyk literatury. Ur. 4 IV w Stanisławowie, był synem Antoniego (1848–1924), sędziego sądu apelacyjnego. Do gimnazjum uczęszczał od r. 1901 w mieście rodzinnym (klasy I–VI, VII – w nowo utworzonym tamże Gimnazjum II), a następnie do Gimnazjum III we Lwowie i tam w r. 1909 złożył egzamin dojrzałości. Studiował polonistykę na Wydziale Filozoficznym Uniw. Lwow., gdzie uzyskał doktorat filozofii. Jeszcze jako student pisał nowele, zebrane potem w tomie Przeczucia (Lw. 1913), oraz recenzje teatralne. Równocześnie ogłaszał artykuły i rozprawki historycznoliterackie poświęcone przede wszystkim „Legionowi” Stanisława Wyspiańskiego. P. podjął systematyczne badania genetyczne nad tym dramatem, ich wyniki przedstawił w rozprawce Krasiński a Wyspiański. I (Ze studiów nad Legionem), (Lw. 1912), w r. n. ogłosił pierwszą monografię tego utworu pt. Do źródeł twórczości St. Wyspiańskiego. Studium o Legionie (Lw. 1913), napisaną – jak zaznaczył – «za inicjatywą» prof. Józefa Kallenbacha. Osobną rozprawkę poświęcił P. omówieniu kwestii Wyspiański a Heine („Przegl. Wpol.” 1913 nr 12–13). Inną dziedziną historycznoliterackich zainteresowań P-a była poezja powstania styczniowego. Wespół ze Stanisławem Lamem opracował jej antologię pt. Polska w pieśni 1863 r. (Lw. 1912); natomiast ogłoszona w r. n., jako dopełnienie tej publikacji, praca P-a Zmierzch romantyzmu. Zarys poezji powstania styczniowego (Lw.) miała już wyraźnie publicystyczny charakter. W r. 1914 powstała najobszerniejsza, oparta na szerokiej lekturze zachodnioeuropejskich prac teoretycznych, rozprawa P-a Dramat w polskiej twórczości ludowej („Przew. Nauk. i Liter.” 1919); jej zadaniem było «wykazanie, jaką rolę odgrywała i odgrywać winna twórczość ludowa, widziana […] pod względem bogactwa żywiołu dramatycznego, jaki się w niej kryje». P. przeszedł tymczasem do pracy w dziennikarstwie. Odbył praktykę w lwowskim dzienniku „Wiek Nowy” i pracował w jego redakcji, był też członkiem redakcji tamtejszej „Gazety Wieczornej”. Brał udział w walkach polsko-ukraińskich o Lwów w r. 1918.

W r. n. P. przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w „Przeglądzie Wieczornym”; zamieszczał w tym dzienniku artykuły polityczne i o tematyce gospodarczej. Był korespondentem wojennym na froncie białoruskim, pisał relacje z walk powstańczych na Górnym Śląsku, w r. 1920 towarzyszył oddziałom polskim zajmującym Pomorze. W r. 1924 był referentem prasowym w Min. Poczt i Telegrafów. Jednocześnie kontynuował twórczość beletrystyczną w r. 1919 na łamach „Kuriera Porannego” i „Przeglądu Wieczornego”. Osobno wydał dwie powieści: pierwsza z nich, Haszysze (Lw. 1921), nawiązywała do młodopolskich wzorów w tematyce (środowisko artystów-wykolejeńców) i stylu, druga, Zwierciadło kobiety (W. ok. 1922), miała charakter sensacyjno-obyczajowy. W r. 1922 P. przeniósł się z „Przeglądu Wieczornego” do „Gazety Warszawskiej”, gdzie pisywał na tematy gospodarcze. Artykuły polityczne zamieszczał także w „Gazecie Administracji i Policji Państwowej” (1922–3), „Kurierze Porannym” (1920–3), „Myśli Narodowej” (1923) i w innych pismach. W r. 1925 został naczelnym redaktorem organu konserwatystów wielkopolskich „Dziennika Poznańskiego”, który – pod jego kierownictwem – zajął po zamachu majowym stanowisko prorządowe. Pismo to, z którym współpracował jeszcze przed objęciem redakcji, prowadził do kwietnia 1929. Dn. 28 II t. r. P. wziął udział w konferencji prasy konserwatywnej w Krakowie. W listopadzie t. r. objął stanowisko naczelnego redaktora nowo utworzonego w Toruniu prorządowego dziennika „Dzień Pomorski” (zabierając ze sobą kilku doświadczonych dziennikarzy z zespołu „Dziennika Poznańskiego”) i prowadził go do r. 1931. Następnie wrócił do Warszawy i wszedł w r. 1932 do Agencji Wschodniej (która w okresie pomajowym miała charakter endecki) jako kierownik i wspólnik oraz naczelny redaktor wydawanej przez tę agencję „Codziennej Gazety Handlowej”. W r. 1932 ogłosił drukiem Memoriał w sprawie celowej propagandy państwowej [polskiej] na terenie Ameryki Północnej (Toruń). W okresie okupacji niemieckiej był zatrudniony w Radzie Głównej Opiekuńczej (RGO). Podczas powstania warszawskiego w r. 1944 był sekretarzem generalnym RGO zarządu na m. st. Warszawę. Po wojnie przeniósł się do Poznania i aż do śmierci pracował w tamtejszym oddziale «Domu Książki»; po r. 1939 poniechał działalności pisarskiej. P. zmarł 18 VI 1951 w Poznaniu, pochowany został na cmentarzu na Górczynie.

O stosunkach rodzinnych P-a brak wiadomości.

Fot. w: „Ilustracja” 1925 nr 27; – Baranowski H., Bibliografia miasta Torunia, W. 1972; Bibliografia czasopism pomorskich. Województwo bydgoskie, Tor. 1960; Vrtel-Wierczynski S., Bibliografia literatury polskiej za r. 1919, Lw. 1926; toż za r. 1922, Lw. 1925; Lam S., Współcześni pisarze polscy, W. [1922]; Wyspiański S., Dzieła zebrane, Kr. 1967–8 XV vol. 2–4; – Garztecki S., Materiały do słownika publicystów i dziennikarzy polskich. Piskozub Adam, „Zesz. Prasozn.” 1969 nr 1 s. 101–2; Kroll B., Opieka i samopomoc społeczna w Warszawie 1939–1945, W. 1977; tenże, Opieka społeczna w powstańczej Warszawie. Rada Główna Opiekuńcza, zarząd na m. st. Warszawę, w: Warszawa lat wojny i okupacji 1939–1944, Z. 4, W. 1975; Paczkowski A., Prasa polska w l. 1918–1939, W. 1980; Rudziński E., Informacyjne agencje prasowe w Polsce 1926–1939, W. 1970; Władyka W., Działalność polityczna polskich stronnictw konserwatywnych w latach 1926–1935, Wr. 1977; – [Rec. Haszyszów]: (M. Or.), „Polska Zbrojna” 1921 nr 45, W.P., „Kur. Por.” 1921 nr 303; [Rec. Polski w pieśni 1863 r.]: „Krytyka” T. 42: 1914 s. 382–3; [Rec. Zwierciadła kobiety]: W., „Kur. Por.” 1922 nr 337; – Ludność cywilna w powstaniu warszawskim, W. 1974 II; Moja droga do dziennikarstwa, W. 1974; [Piskozub A.], Brzeg A., Na „pancerce” do Torunia, „Dzień Pomor.” 1930 nr 15; Sprawozdanie Dyrekcji c.k. II Gimnazjum z polskim językiem wykładowym w Stanisławowie za r. szk. 1907/8, Stanisławów 1908; Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum w Stanisławowie za r. szk. 1901/2–1906/7, Stanisławów 1902–7; Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Lwowskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa za r. szk. 1909, Lw. 1909; Wspomnienia dziennikarzy o wrześniu 1939 r., W. 1965; – „Dzien. Pozn.” 1931 nr 268 s. 3, nr 270 s. 4, 1934 nr 1; „Gaz. Poranna” 1924 nr 7059 s. 6 (dot. Ojca); „Głos Wpol.” 1951 nr 169; – B. Ossol.: rkp. 12283 (listy P-a do W. Feldmana); IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna.

Rościsław Skręt