Podoski Adam (1866–1938), inżynier mechanik, naczelny dyrektor fabryk chemicznych w Chorzowie i Kałuszu. Ur. 15 IX w Czypurychach (pow. lipowiecki w gub. kijowskiej), był synem Józefa (zm. 1897), ziemianina i dyrektora cukrowni w Cybulowie (pow. lipowiecki), oraz Cecylii z Krasickich, bratem Romana (zob.). Po ukończeniu prywatnego gimnazjum Ojców Jezuitów w Tarnopolu w l. 1884–90 studiował na wydziale mechanicznym École Centrale des Arts et Manufactures w Paryżu i ukończył go z dyplomem inżynierskim. W l. 1890–1917 administrował własnymi majątkami Kitajgród i Gródek (pow. Lipowiec), które nastawił na produkcję buraków cukrowych; po ojcu kierował dużą cukrownią w Cybulowie oraz własną w Monasterzyskach (pow. Lipowiec) i odegrał poważną rolę w przemyśle cukrowniczym Ukrainy i Podola. Do Polski P. przyjechał w r. 1921 i w r. n. trafił jako księgowy do organizowanej przez Ignacego Mościckiego Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie, gdzie szybko awansował na dyrektora oddziału zakupów, potem oddziału sprzedaży, dyrektora handlowego i na tych stanowiskach okazał się znakomitym organizatorem, obdarzonym talentem kierowania wielkimi jednostkami gospodarczymi. Poznał się na tym od razu Mościcki i po wybraniu go na prezydenta państwa (1926) mianował P-ego naczelnym dyrektorem fabryki w Chorzowie. P. rozwinął przez umiejętną politykę inwestycyjną wszechstronnie kombinat, podniósł wydatnie jego produkcję – szczególnie nawozów azotowych (saletrzaku, saletry sodowej) i fosforowych (tomasyna), także chemikaliów dla celów przemysłowych (azotyn sodowy, węglan amonu, metanol, soda), równocześnie gospodarował oszczędnie i zakłady przynosiły milionowe dochody. Ścierał się jednak ciągle z Eugeniuszem Kwiatkowskim, szczególnie gdy ten został dyrektorem Mościc; spory te negocjował sam Mościcki, a zakończyły się one w r. 1933 połączeniem Chorzowa i Mościc w jedno państwowe przedsiębiorstwo pod – przejściową zresztą – dyrekcją Kwiatkowskiego.
P-ego uważano jednak dalej za jednego z najlepszych wówczas dyrektorów wielkich przedsiębiorstw i zaraz w r. 1933 mianowano naczelnym dyrektorem chylącego się do upadku Tow. Eksploatacji Soli Potasowych (TESP), opartego w 70% na kapitale państwowym; na stanowisku tym pozostał do śmierci. P. w przeciągu dwóch lat – mimo ogólnego kryzysu i dużych zaniedbań technicznych samych zakładów – przełamał wszelkie trudności, zmodernizował zakłady w Kałuszu i Hołyniu, wybudował nowoczesne zakłady koncentracyjne do mechanicznego kruszenia i sortowania surowca przed przetworzeniem go na nawozy potasowe i czysty chlorek potasu, zaś szlamy przetłaczano z nich rurociągiem jako podsadzkę do kopalni. Z kolei wybudował fabrykę chlorku potasu, oddziały produkcji siarczanu potasu, kalimagnezji, tlenku magnezu, siarki. Pod jego kierownictwem dokonano pomyślnych odwiertów bogatych złóż gazu ziemnego pod Kałuszem oraz odkryto nowe obfite złoża soli potasowych pod Kałuszem i Hołyniem, co zabezpieczyło całkowicie byt kombinatu. Kierowanym przez siebie przedsiębiorstwom wytyczył jasny program techniczny, zracjonalizował pracę we wszystkich działach, okazał się wybitnym wychowawcą kadry technicznej. Równocześnie potrafił nie tylko poważnie rozwinąć produkcję (szczególnie nawozów potasowych), ale obniżyć jej koszty i podnieść dochodowość całego kombinatu, który po reorganizacji przynosił milionowe dochody. Dbał przy tym o los kilkutysięcznej załogi, budował osiedla mieszkaniowe, ośrodki zdrowia, domy kultury, popierał badania naukowe, którymi w TESP kierował Tadeusz Kuczyński. Od r. 1923 był P. członkiem rady naukowej Chemicznego Instytutu Badawczego w Warszawie, na którego rozwój przeznaczał rocznie 150 000 zł subwencji z Chorzowa. Słynął ze spokoju i dużego poczucia humoru. Zmarł 12 IX 1938 we Lwowie i pochowany został na cmentarzu Łyczakowskim. Odznaczony był m. in. Komandorią Orderu Odrodzenia Polski i Gwiazdą Górnośląską. W życiu społecznym i politycznym udziału nie brał.
Rodziny nie założył.
Borkowski, Almanach, I 481; Who’s who in Central and East-Europe 1935/6, Zurich 1937; – Przyrembel Z., Kilka słów o polskim przemyśle potasowym, W. 1937 s. 22; Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich, Kat. 1961 II 236; – „Przegl. Górn.-Hutn.” 1938 s. 580 (fot.); „Przem. Chem.” 1938 nr 22 s. 243; „Słowo Pol.” 1938 nr z 14 IX; – Dembowski B., Rodowód i dzieje familii… Podoskich, mszp. w posiadaniu Marty Podoskiej Koch w Warszawie; – Informacje bratanka prof. Jana Podoskiego i doc. Stanisława Chojeckiego.
Stanisław M. Brzozowski