INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Adam Rzewuski h. Krzywda      "Portret Adama Rzewuskiego", frag. obrazu olejnego z XVIII w. ze zbiorów Lwowskiej Galerii Sztuki.

Adam Rzewuski h. Krzywda  

 
 
II poł. XVII w. - 1717
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rzewuski Adam h. Krzywda (zm. 1717), kasztelan podlaski. Był najstarszym synem Michała Floriana (zob.) i Anny z Dzierżków, bratem Stanisława Mateusza (zob.).

W młodości służył R. w wojsku kor., prawdopodobnie w chorągwi pancernej. Zapewne przed r. 1696 został star. wiszeńskim. W czasie bezkrólewia po śmierci Jana III R. wybrany był do sądów kapturowych woj. ruskiego, 20 VIII 1696 na popisie pod Lwowem jako rotmistrz stał na czele chorągwi pow. żydaczowskiego. Na elekcji w r. n. oddał głos na Augusta II. Uczestniczył w obradach sejmu pacyfikacyjnego w r. 1699, został wybrany na deputata z izby poselskiej do paktów konwentów. Jesienią t. r. pełnił funkcję komisarza hibernowego, mając dopilnować prawidłowego rozdziału wojska kor. na leża zimowe. Na sejm 1701/2 r. posłował R. z woj. podolskiego, zapewne więc był także posłem z tego woj. na pierwszym sejmie 1701 r. W czasie wojny północnej stał po stronie Augusta II. W listopadzie 1706 przebywał przy królu, gdy ten na krótko przyjechał do Warszawy po zwycięstwie pod Kaliszem. R. wziął udział w walnej radzie lwowskiej konfederacji sandomierskiej (luty 1707), wszedł do komisji, która miała przejąć z rąk rosyjskich twierdze Ukrainy Prawobrzeżnej.

R. korespondował z królewiczami Aleksandrem i Konstantym Sobieskimi, a także ich dworzanami w sprawach związanych z ochroną dóbr żółkiewskich. W r. 1706 pośredniczył między towarzystwem chorągwi królewicza Aleksandra, a administratorem Żółkiewszczyzny w kwestiach dotyczących utrzymania chorągwi. W interesach zagrożonych przez stacje wojsk rosyjskich i rozboje kozackie dóbr występował także w listopadzie t. r. u Augusta II. W l. 1706–8 przebywał R. w dobrach żółkiewskich, często przyjeżdżając do Lwowa, interweniował dla ich ochrony m. in. u hetmana Adama Sieniawskiego. Pozostawał w bliskich kontaktach z woj. bracławskim Janem Aleksandrem Koniecpolskim; w r. 1702 Koniecpolski wyznaczył R-ego (a także jego braci Stanisława Mateusza i Józefa) na egzekutora testamentu i opiekuna rodziny. W październiku 1709 wyznaczony został na deputata ziemi lwowskiej do sądów skarbowych, pełnił też funkcję poborcy (np. w styczniu 1711). Dn. 12 III 1710 został R. mianowany kaszt. podlaskim. Z dn. 2 V t. r. pochodzi jego nominacja na kaszt. bełską, przywilej ten wpisano do metryki kor., lecz R. go nie przyjął; urząd kaszt. bełskiego objął wkrótce potem Adam Bełżecki, a R. już do śmierci pozostał kaszt. podlaskim.

R. posiadał star. wiskie (od r. 1701) i wiszeńskie. Miał dobra w pow. żydaczowskim (m. in. część Rozdołu), w woj. podlaskim w okolicy Białej, a także w ziemi drohickiej (Klimy i Bejdy) i w pow. mielnickim (Mierzwicę i Osłowo). Posiadał też królewszczyznę Demenie w pow. żydaczowskim. W r. 1712 spłacił R. wraz z bratem Józefem dług lokowany przez ich brata Stanisława Mateusza na wsi Siedliszcze. R. zmarł w r. 1717.

Z małżeństwa z Petronelą Zbrożkówną pozostawił syna Michała (zob.) i córkę Antoninę, zamężną 1.v. za Zygmuntem Błeszyńskim, podczaszym pomorskim, 2.v. za Piotrem Miączyńskim, woj. czernihowskim.

 

Portret R-ego w Lwowskiej Galerii Obrazów, filia w Olesku (magazyn); Borkowski, Genealogie, s. 534; Dworzaczek, tabl. nr 157; Kossakowski, Monografie, II 296–7; Niesiecki, I 277, VII 224; Pułaski, Kronika; Święcki, Historyczne pamiątki, II 47; Uruski, XV 373; Żychliński, II 140; Elektorów poczet, s. 318; – Kamiński A., Konfederacja sandomierska wobec Rosji w okresie poaltransztadzkim 1706–1709, Wr. 1969 s, 47, 62; Zielińska T., Magnateria polska epoki saskiej, Wr. 1977 s. 39, 156, 157 (zob. tabl. rodu Rzewuskich); – Akta grodz. i ziem., XXII 279, 284, 295, 386, 450, 480; Diariusz sejmu warszawskiego 1701–1702, Wyd. P. Smolarek, W. 1962 s. 352; Przyłęcki S., Pamiętniki o Koniecpolskich, Lw. 1842 s. 398–408; Vol. leg., VI 39, 58; – AGAD: Arch. Radziwiłłów Dz. V teka 317 nr 13634 (listy R-ego z l. 1699–1716), Arch. Zamoyskich nr 1676, ASK VI ks. XXV k. 352, ASW Dz. 85 nr 88, nr 95 s. 83–90, nr 96 s. 80–92, Metryka Kor. Sigillata 17 s. 132, 133, 135, 75 s. 189, Sigillata 19 s. 75; B. Czart.: rkp. 451 s. 63–68, B. Czart.: rkp. 451 s. 63–68, rkp. 534 s. 27; B. Ossol.: rkp. 14602/III nr 3e s. 85–86.

Mirosław Nagielski

 

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan II Kazimierz (Waza)

1609-03-22 - 1672-12-16
król Polski
 

Stanisław Bielicki

1656-05-16 - 1718-06-17
jezuita
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.