INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Adam Schmuck      Adam Schmuck, wizerunek na podstawie fotografii.
Biogram został opublikowany w 1994 r. w XXXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Schmuck Adam (1904–1971), agrometeorolog, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. Ur. 29 I we Lwowie, był synem Wojciecha, tokarza lwowskich warsztatów kolejowych, i Anny z Czernych.

Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum nr IX im. J. Kochanowskiego we Lwowie, S. studiował w l. 1924–8 na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym Uniw. Jana Kazimierza, specjalizując się w meteorologii. Podczas studiów uczestniczył w terenowych pomiarach geotermicznych i zajmował się frakcjonowaniem ropy naftowej w laboratorium Instytutu Geofizyki i Meteorologii. Tam też wykonał pracę dyplomową poświęconą wahaniom klimatycznym, ze szczególnym uwzględnieniem zmian temperatury powietrza, i został zastępcą asystenta (1929–30). Równocześnie był nauczycielem XI Państwowego Gimnazjum we Lwowie, a od września 1930 gimnazjum w Kołomyi. Doktoryzował się na Uniw. Jana Kazimierza w r. 1932 w zakresie geofizyki i meteorologii na podstawie dysertacji Wahania temperatury w Europie i północnej Afryce w latach 1910–1919 („Kosmos”, S.A, T. 53: 1928), napisanej pod kierunkiem Henryka Arctowskiego. Zagadnienia te przedstawiał wcześniej w r. 1927 na II Zjeździe Słowiańskich Geografów i Etnografów w Krakowie. Interesował się też krajoznawstwem, opracował monografię Kołomyi i okolic, z której ukazała się tylko pierwsza część dotycząca zagadnień gospodarczych („Czas. Geogr.” T. 16: 1936), druga opisująca m.in. warunki klimatyczne, oddana do druku w r. 1939, zaginęła podczas wojny. Opublikował również wspomnienia Z Pińska do Augustowa kajakiem (Lw. 1937), zawierające opisy Polesia i Pojezierza Augustowskiego, uzupełnione unikatowymi fotografiami tych terenów.

Podczas drugiej wojny światowej mieszkał S. w l. 1939–41 w Kołomyi, ucząc w sowieckiej szkole średniej. Następnie pracował kolejno jako rolnik na Lubelszczyźnie, księgowy we Lwowie i w browarze okocimskim. Po zakończeniu wojny został w Brzesku nauczycielem tamtejszego gimnazjum i dyrektorem Państwowego Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych.

W lutym 1946 S. przeniósł sie do Wrocławia, gdzie objął funkcję starszego asystenta., a pół roku później adiunkta w Katedrze Meteorologii i Klimatologii Uniw. Wrocł. Dn. 30 III 1950 habilitował się na podstawie rozprawy O parowaniu potencjalnym (Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, S.B, Nr 25, Wr. 1949) i w r. 1951 został kierownikiem a zarazem organizatorem Katedry Meteorologii i Klimatologii Wydz. Melioracji Wodnych nowo utworzonej Wyższej Szkoły Rolniczej (WSR) we Wrocławiu, zachowując wykłady z meteorologii i klimatologii na uniwersytecie w niepełnym wymiarze godzin. Był prorektorem WSR w l. 1954–6 oraz prodziekanem Wydz. Melioracji Wodnych w l. 1953–4 i 1959–62. W r. 1954 został profesorem nadzwycz., w r. 1960 – zwycz.

Powojenne badania naukowe S-a dotyczyły zagadnień klimatologicznych i agroklimatologicznych. Założył liczne stacje doświadczalne we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku i stosował w nich własne metody pomiarów parowania z wolnej powierzchni wody. Obliczył też roczne i półroczne wielkości parowania dla obszaru całej Polski. Opierając się na istniejących już metodach Eugeniusza Romera i Władysława Gorczyńskiego opracował nową metodę wyodrębniania dzielnic klimatycznych: wprowadził pojęcie stopniodni i obliczył wg własnego wzoru wskaźnik opadowy, łącząc oba te elementy uzyskał regionalizację pluwiometryczną Polski. Ponadto opracował nową metodę charakterystyki posuch atmosferycznych, umożliwiającą ich szybką klasyfikację, a także ustalenie czasu i skutków ich trwania. Wiele prac poświęcił klimatologii regionalnej, zwłaszcza Sudetów, formułując wnioski dotyczące rolniczego i leśnego ich zagospodarowania, a także województwa wrocławskiego i samego Wrocławia (m.in. zajmował się wpływem wielkiego miasta na opady atmosferyczne). Ogółem opublikował ok. stu prac, w tym kilka podręczników, m.in.: Zarys klimatologii Polski (W. 1959), jedyne dotąd opracowanie klimatu Polski i jego rejonizacji, Meteorologia i klimatologia dla WSR (W. 1969), czy kilkakrotnie wznawiany Zarys hydrometeorologii (Wyd. 1, W. 1954).

S. był w r. 1947 członkiem założycielem Polskiego Tow. Meteorologiczno-Hydrologicznego (przekształconego w r. 1966 w Polskie Tow. Geofizyczne) i współorganizatorem jego Wrocławskiego Oddziału (1948), sekretarzem Towarzystwa, a następnie aż do śmierci zastępcą przewodniczącego. Współpracował z PAN jako członek Komisji Klimatologicznej, Komitetu Zagospodarowania Ziem Górskich i Komitetu Gospodarki Wodnej przy Prezydium PAN. Wchodził w skład Rad Naukowych przy Centralnym Urzędzie Gospodarki Wodnej, Instytutu Biologii Stosowanej, a także Rady Naukowo-Technicznej przy ministrze rolnictwa z ramienia komisji ds. melioracji i użytków zielonych. Był od 8 XI 1956 członkiem Wrocławskiego Tow. Naukowego (Wydz. IV Nauk Matematycznych i Przyrodniczych), członkiem Polskiego Tow. Geograficznego, członkiem Instytutu Śląskiego w Opolu. Mimo długotrwałej choroby pracował do ostatnich dni życia. Zmarł 20 IV 1971 we Wrocławiu i tam został pochowany na cmentarzu parafialnym na Sępolnie (pole 3). S. był odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi.

W małżeństwie z Marią z Mirowskich (1907–1990) miał S. córki: Helenę Wiesławę (ur. 1932), zamężną Dobrucką, geologa, i Barbarę (ur. 1937), zamężną Marszałek, geografa.

 

Fot. w Mater. Red. PSB; – Słownik polskich towarzystw naukowych, Wr. 1978 I; Uczeni wrocławscy (1945–1979), Wr. 1980 s. 371–2; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1945–1985, Wr. 1989 II; – Hanik J., Dzieje meteorologii i obserwacji meteorologicznych w Galicji od XVIII do XX wieku. Wr. 1972; Moroz P., Żuławiński J., Akademia Rolnicza we Wrocławiu 1945–1991. Zarys historyczny, Wr. 1991 s. 81; Sprawozdania Wrocławskiego Tow. Naukowego, S. B, Z. 26: 1971 s. 4; Uniwersytet Wrocławski w latach 1945–1955, Wr. 1959 II 99; Wydział Melioracji Wodnych Akademii Rolniczej we Wrocławiu 1950–1990, Wr. 1990 s. 6, 13, 51–2, 93, 95–6 (fot. zbiorowa), 98–9, 116–17 (fot.), 166–7; – Skład Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie za l. 1928/29 i 1929/30; – Wspomnienia pośmiertne: „Prace Obserwatorium meteorologii i klimatologii Uniwersytetu Wrocławskiego” 1963 nr 18 [Wr. 1973] s. 13–17 (A. Kosiba, fot.), „Przegl. Geofizyczny” R. 16: 1971 z. 3 s. 259–64 (S. Zych, fot., bibliogr.); – „Słowo Pol.” 1971 nr 94 (nekrologi); – Arch. PAN: Zespół Minerwa; Informacje córki, Barbary Marszałek z Wr.

Stanisław Sroka

 

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.