Chłędowski Adam Tomasz (1790–1855), bibliograf i dziennikarz. Urodził się w Jaworniku w pow. rzeszowskim. Nauki uniwersyteckie pobierał we Lwowie. Należał do współzałożycieli »Pamiętnika Lwowskiego«, pierwszego we Lwowie pisma o charakterze literackim, które wydawał w l. 1816–9, zasilając je swymi artykułami. Pomieszczał tam również wykazy dzieł, opuszczonych przez Bentkowskiego w »Historii Literatury Polskiej«, wydane później w oddzielnej odbitce w r. 1818. W r. 1819 inżynier Christiani, zostawszy dyrektorem generalnym dróg i mostów, wezwał Ch-go do Warszawy na stanowisko sekretarza tejże Dyrekcji. W r. 1821 mianowano Ch-go bibliotekarzem Biblioteki Publicznej oraz powierzono wykłady bibliografii w Królewskim Uniwersytecie Warszawskim. Ch. w obowiązkach bibliotekarza zaniedbywał się poważnie, a wykładów nie prowadził wcale. Pociągała go przede wszystkim publicystyka. W r. 1821 został głównym redaktorem »Gazety Literackiej«, którą wydawał w ciągu dwóch lat, prowadząc w niej część krytyczną i artykuły treści naukowej. Poważne to pismo, starannie redagowane, zaznajamiało czytelników ze współczesną literaturą polską i obcą, przyczyniając się do pobudzenia ruchu umysłowego w społeczeństwie. W okresie tym Ch. dzięki stosunkom rodzinnym żony, Cecylii z Narbuttów, zbliżył się do ministra W. R. i O. P. St. Grabowskiego i wciągnięty został przez niego do akcji wydawniczej, której celem miało być szerzenie ideologii reakcyjnej. W l. 1824–8 wydawał Ch. »Monitora Warszawskiego« pod bezpośrednim kierunkiem dyrektora wychowania Szaniawskiego. W r. 1825 mianowany został oficjalnie dyrektorem drukarni rządowej, a w roku następnym wszedł jako urzędnik do Dyrekcji Wychowania w Komisji Rządowej W. R. i O. P. Już jednak w r. 1827 na skutek poważnych nieporządków finansowych, ujawnionych w prowadzeniu drukarni, odebrano mu jej kierownictwo. W r. 1825 mianowany został referendarzem nadzwyczajnym Rady Stanu. Kiedy z początkiem 1829 r. »Monitora« zastąpiono przez »Dziennik Powszechny Krajowy«, Ch. objął redakcję nowego pisma w charakterze redaktora rządowego. Od sierpnia 1829 wydawał je na własny koszt. Jako gorący zwolennik ideologii romantycznej redagował »Dziennik« w duchu nowych prądów. W redakcji pisma skupili się propagatorowie haseł powstańczych z Nabielakiem na czele. Dzięki stosunkom z tym ostatnim wciągnięty został Ch. do spisku i miał się jakoby podjąć nieudanej misji pozyskania dla ruchu powstańczego gen. Chłopickiego. Po wybuchu powstania listopadowego Ch. wydawał w d. c. »Dziennik Powszechny Krajowy«. Przez pewien czas sprawował dozór nad służbą pocztową, następnie wszedł do Wydziału Dyplomatycznego jako naczelnik sekcji dzienników. W okresie tym zawiązał się w mieszkaniu Chłędowskich tzw. »klub pani Chłędowskiej«, do którego należały również żywioły radykalne, niezadowolone z rządów cywilnych i wojskowych powstania. Klub ten w ostatnich chwilach powstania prowadził pod wodzą Mochnackiego ostrą akcję, wymierzoną przeciwko Krukowieckiemu. Po upadku powstania Ch. wyemigrował z żoną i synem do Paryża, gdzie założył księgarnię francusko-niemiecką, której prowadzenie naraziło go na duże straty materialne. Z powodu złego stanu zdrowia i utraty wzroku przeniósł się do posiadłości swego syna Ludwika, Oberwerth nad Renem (pod Koblencją), i tam umarł w r. 1855.
Enc. Org.; W. Enc. Il.; Bieliński, Uniw. Warsz., I–III; Manteufflowa M., J. K. Szaniawski, W. 1936; Kucharzewski J., Mochnacki, Kr. 1910; Śliwiński A., Mochnacki, W. 1922; Wójcicki K. Wł., Warszawa, jej życie umysłowe…, W. 1880; Koźmian A. E., Pamiętniki z XIX wieku, P. 1867, II 449; Goszczyński S., Noc Belwederska, W. 1915; Zienkowicz L., Przegląd polityczny pisarstwa emigracji, Paryż 1848, 77–8, 85–6; Sapieha L., Wspomnienia, Kr. 1912; Krosnowski A., Almanach historique, Paryż 1837; Arch. Rap., L. Chodźko, rkp. 4; Dembowski L., Wspomnienia, rkp. B. Czart.
Maria Manteufflowa