Szniolis Aleksander Bronisław (1891–1963), inżynier sanitarny, profesor Politechniki Wrocławskiej.
Ur. 13 IX w Wilnie, był synem Wiktora, urzędnika, i Barbary z Januszewskich.
Po ukończeniu szkoły średniej w Wilnie studiował S. na Wydz. Metalurgicznym w Inst. Politechnicznym w Petersburgu (od r. 1914 Piotrogród). Po uzyskaniu dyplomu inżyniera w r. 1917 pracował krótko w tamtejszych Putiłowskich Zakładach Metalurgicznych, po czym wrócił do Wilna. Podjął pracę w wileńskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państw.; w l. 1918–20 był naczelnikiem Działu Wodociągowego, a w l. 1920–3 kierownikiem Wydz. Techniczno-Budowlanego. W r. 1924 objął kierownictwo Oddz. Inżynierii Sanitarnej w Państw. Szkole Higieny w Warszawie. Po otrzymaniu stypendium Fundacji Rockefellera wyjechał do USA, gdzie w l. 1925–6 studiował na Wydz. Inżynierii Sanitarnej Harvard University w Cambridge (Massachusetts). Następnie w Państw. Szkole Higieny organizował oraz prowadził kursy z zakresu inżynierii sanitarnej dla lekarzy, inżynierów i kontrolerów sanitarnych. Razem z Romualdem Guttem zaprojektował w r. 1931 pływalnię solankowo-termalną w Ciechocinku; w tym czasie przyczynił się też do rozbudowy uzdrowiska w Druskienikach. Opublikował m.in. prace: Usuwanie i oczyszczanie wód ściekowych z poszczególnych posesyj („Dom. Osiedle. Mieszkanie” R. 2: 1930 nr 12, wyd. osobne, W. 1931), wspólnie z Janem Justem Projekt ujednostajnionych metod fizycznego i chemicznego badania wody („Med. Doświadczalna i Społ.” T. 17: 1933 z. 1–2, T. 18: 1934 z. 1–2, wyd. osobne, W. 1934), razem z Tadeuszem Dobrowolskim Zagadnienia techniki sanitarnej w świetle 60-lecia „Przeglądu Technicznego” („Przegl. Techn.” 1934 nr 26, wyd. osobne, W. 1935) oraz podręczniki: Studnie i ich ochrona przed zanieczyszczeniem (W. 1936, wyd. 2 uzupełnione, W. 1955) i razem z Dobrowolskim Łaźnie ludowe (W. 1937). W r. 1936 zakończył pracę w Państw. Szkole Higieny i przeszedł na stanowisko kierownika Działu Wodnego w Państw. Zakł. Higieny. Równocześnie wykładał encyklopedię inżynierii miejskiej na Wydz. Architektury Politechn. Warsz. Zajął się wtedy problemem zaopatrywania w wodę i poprawianiem jej jakości. Opatentował pierwszy polski Aparat do ścisłego dawkowania i rozpuszczania w wodzie chloru (Patent RP z 27 VII 1937 nr 25298) oraz ogłosił prace W sprawie zaopatrzenia ludności Polski w dobrą wodę („Praca i Opieka Społ.” 1937 z. 3, wyd. osobne, W. 1938) i Drogi do poprawy stanu zaopatrywania ludności Polski w wodę („Zdrowie Publ.” 1939 nr 6, wyd. osobne, W. 1939). Był ekspertem Ligi Narodów w zakresie zdrowotności wsi. Podczas okupacji niemieckiej pracował w Państw. Zakł. Higieny do wybuchu powstania warszawskiego w sierpniu 1944, a po jego upadku został przez Niemców wywieziony do obozu pracy pod Wrocławiem.
Po zakończeniu działań wojennych we Wrocławiu S. zorganizował tam w r. 1945 placówkę naukowo-badawczą w zakresie inżynierii sanitarnej, która w r.n. stała się filią Państw. Zakł. Higieny; pełnił funkcję jej dyrektora do r. 1950. W l. 1945–9 organizował tam pięciomiesięczne kursy dokształcające z zakresu inżynierii sanitarnej. Równocześnie w l. 1948–9 prowadził wykłady z zasad techniki sanitarnej na Wydz. Budownictwa Uniw. i Politechn. tamże. Zorganizował od podstaw Katedrę Techniki Sanitarnej i w maju 1949 objął jej kierownictwo. Dn. 30 III 1950 uzyskał stopień doktora nauk technicznych. Był inicjatorem powstałego t.r. Wydz. Inżynierii Sanitarnej i do r. 1951 pełnił funkcję jego pierwszego dziekana. Po usamodzielnieniu się Politechn. Wrocł. w r. 1951 funkcjonowało na Wydziale już siedem katedr, przy czym własną przemianował S. na Katedrę Technologii Wody i Ścieków. Opracował pierwszy w Polsce kompleksowy program kształcenia inżynierów sanitarnych, od chemii wody i ścieków, poprzez poznanie procesów technologicznych, do konstrukcji urządzeń i projektowania zakładów oczyszczania wody i ścieków (W sprawie szkolenia inżynierów sanitarnych w Polsce, „Gaz. Woda” T. 22: 1948 nr 5). Przy Katedrze zorganizował w r. 1952 Zakł. Technologii Wody i Ścieków, w którym oprócz pracy badawczej wykonywano ekspertyzy stanowiące podstawę projektów oczyszczalni wód i ścieków; pod jego kierunkiem opracowano ponad piętnaście studiów i projektów zakładów oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych, m.in. centralną oczyszczalnię ścieków m. Poznania i oczyszczalnię ścieków przemysłowych zakładów chemicznych «Celwiskoza» w Jeleniej Górze. S. prowadził badania nad procesami samooczyszczania rzek oraz ustaleniem zdolności przerobowej odbiornika, dzięki którym opracował oryginalną metodę obliczania bilansów tlenowych rzek, nazwaną stałym bilansem tlenowym, a pozwalającą przewidzieć warunki tlenowe w odbiorniku przy dowolnie przyjętym ładunku zanieczyszczeń; metodę tę zastosowano do obliczenia niezbędnego stopnia oczyszczania ścieków wielu miast polskich, m.in. Krakowa, Poznania i Warszawy; także dziś znajduje ona zastosowanie w rozwiązywaniu zagadnień ochrony czystości wód. Opublikował m.in. prace Z doświadczeń nad stałą dezynfekcją wody w studniach kopanych („Gaz. Woda” T. 24: 1950 nr 2), Technika sanitarna, jej stan i potrzeby w Polsce (tamże T. 25: 1951 nr 7–8), Ocena zdolności samooczyszczania rzek za pomocą parametrów opartych na wartościach rzeczywistych (tamże T. 34: 1960 nr 6) oraz Stały bilans tlenowy podstawą naukowego planowania ochrony rzek przed zanieczyszczeniem („Zesz. Nauk. Politechn. Wrocł.” 1960 nr 40, Inżynieria Sanitarna z. 1). Ogółem opublikował 62 prace dotyczące wszystkich zagadnień inżynierii sanitarnej (podnoszenie zdrowotności wsi, oczyszczanie i dezynfekcja wód, oczyszczanie ścieków miejskich i przemysłowych, problemy samooczyszczania rzek). W r. 1960 otrzymał tytuł profesora zwycz. Po ustąpieniu t.r. Mariana Stangenberga z kierownictwa Katedry Biologii i Higieny objął nad nią opiekę, którą sprawował do śmierci.
S. był członkiem Sekcji Higieny Doświadczalnej PAU (od r. 1948), działał we Wrocławskim Tow. Naukowym (od r. 1953) oraz wchodził w skład Komisji Ochrony Zasobów Wodnych i Oczyszczania Ścieków PAN. Był konsultantem ds. zaopatrzenia w wodę World Health Organization. W Polsce uznano go za twórcę szkoły naukowej technologii wody i ścieków; należeli do niej m.in. jego uczniowie: Edward Kempa, Andrzej Kołaczkowski, Stanisław Kołaczkowski, Apolinary Leszek Kowal, Jerzy Kurbiel, Henryk Mańczak i Włodzimierz Szypowski. S. zmarł 16 V 1963 we Wrocławiu, został pochowany na cmentarzu św. Wawrzyńca. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem 10-lecia Polski Ludowej.
S. był żonaty z Jadwigą z Komockich; małżeństwo było bezdzietne.
W gmachu Wydz. Inżynierii Sanitarnej Politechn. Wrocł. przy pl. Grunwaldzkim wmurowano tablicę poświęconą pamięci S-a, a jedną z sal nazwano Audytorium Szniolisa. Jego imię nosi także ulica we Wrocławiu na osiedlu Widawa w dzielnicy Psie Pole.
Encyklopedia Wrocławia, Wr. 2006; Słown. techników, I; Uczeni wrocławscy 1945–1979, Wr. 1980 s. 290–2; – Juniewicz S., Budownictwo wodne na Politechnice Lwowskiej i Wrocławskiej, Wr. 1987; Kronika 50-lecia Wydziału Inżynierii Środowiska [Politechniki Wrocławskiej], Red. E. W. Mielcarzewicz, Wr. 2000 s. 17–18, 21–2, 25, 27 (fot.), s. 47, 66, 70, 239–41, 245; Księga XXV-lecia Politechniki Wrocławskiej 1945–1970, Wr. 1970 I–II (częściowa bibliogr. prac, fot.); Rutkiewicz I., Archipelag nauki, Wr. 1966 s. 297–8; Wrocławskie środowisko akademickie. Twórcy i ich uczniowie 1945–2005, Wr. 2007 (fot.); – „Gaz, Woda i Techn. Sanitarna” R. 36: 1962 nr 3 s. 118–19 (fot.); „Tyg. Powsz.” 1963 nr 24 (nekrolog).
Stanisław Tadeusz Sroka