Mycielski Aleksander h. Dołęga (ok. 1670–1729), poseł na sejmy, wojewoda sieradzki. Był synem Łukasza (zm. 1678), wojskiego sieradzkiego, i Anny Zaleskiej, referendarzówny kor. Pisał się z Mycielina i był dziedzicem Kawęczynka w pow. sieradzkim. W zawiązanej 27 VII 1696 konfederacji woj. sieradzkiego został sędzią kapturowym na pow. sieradzki i szadkowski, a w r. 1697 delegowany był z tegoż województwa na elekcję (maj-czerwiec) nowego króla. W r. 1699 mianowany podsędkiem ziemskim sieradzkim, urząd ten pełnił blisko 30 lat. W styczniu 1700 powierzono mu funkcję komisarza do nowego rozdziału soli na pow. sieradzki i szadkowski. T. r. otrzymał nominację na urząd podstarosty grodzkiego sądowego, a w r. 1701 na sędziego grodzkiego sieradzkiego. T. r. posłował z woj. sieradzkiego na sejm w Warszawie (30 V – 18 VI), który jednak rozszedł się po sesjach prowincjonalnych bez zagajenia. Dn. 11 XI został marszałkiem sejmiku przedsejmowego sieradzkiego w Szadku. Ze względu na niebezpieczeństwo szwedzkie sejmik limitowano do 1 XII, by z kolei tegoż dnia, z powodu wciąż napiętej sytuacji polityczno-wojskowej, odroczyć go do 23 I 1702. M. wziął udział w sejmie warszawskim z limity w kadencji zimowej. Jako najstarszy urzędem z Prowincji Wielkopolskiej M. 22 XII 1701 zagaił obrady izby poselskiej i do obioru marszałka (28 I 1702) przewodniczył sejmowi. Uchwałą z 27 I 1702 wysłany był w 6-osobowym składzie w poselstwie do króla szwedzkiego Karola XII, aby skłonić go do pokoju. Spotkanie w Długiej Wsi nie przyniosło jednak pożądanych rezultatów. Dn. 7 III jako marszałek przewodniczył wznowionemu sejmikowi, już trzy razy limitowanemu (23 I w jego nieobecności), który znów uznano za konieczne odroczyć po raz czwarty do 2 V. Tego dnia na piątym z limity sejmiku pod marszałkostwem M-ego uchwalono pospolite ruszenie województwa, a 16 V popis generalny pod Sieradzem. Po ponownej limicie M. poprowadził w Szadku 22 V wznowione obrady, poświęcone sprawom najazdu szwedzkiego, po czym sejmik odroczono na siódmy już z kolei termin na 12 VI, ale wówczas nie doszedł do skutku.
W zawiązanej 10 VII pod Bugajem koło Piotrkowa konfederacji woj. sieradzkiego przeciwko Szwedom M. został członkiem sądu konfederackiego, a 14 VIII otrzymał polecenie, by dla utrzymania bezpieczeństwa w północnych powiatach województwa obrał swą siedzibę w Sieradzu i stamtąd znosił «swawolne kupy». Dn. 20 XI delegowany był z Kazimierzem Mączyńskim, starościcem klonowskim, do króla z prośbą o zmniejszenie furażu i kontrybucji ściąganych z województwa przez wojska saskie. Z ramienia nadzwycz. sejmu lubelskiego 1703 r. wszedł w skład wznowionej komisji (powołanej w r. 1699) do załatwienia z delegatami austriackimi spornych spraw granicznych między Śląskiem a województwami wielkopolskimi. T. r. konfederaci nakazali mu fortyfikację zamku sieradzkiego, ale na nic się to zdało, bo Szwedzi opanowali 5 V Sieradz i całe województwo, a M., podobnie jak przeważająca część obywateli, opowiedział się po stronie Szwedów. W zawiązanej 2 I 1704 w Szadku proszwedzkiej konfederacji woj. sieradzkiego M. (pod marszałkiem Kazimierzem Walewskim) przyjął funkcję konsyliarza. Równocześnie delegowano go do K. G. Rehnskiölda, generała wojsk szwedzkich, z prośbą «o respekt na fortuny i substancje» obywateli woj. sieradzkiego. W r. 1710 uznał Augusta II podpisując akt generalnej konfederacji sandomierskiej. We wrześniu t.r. konferował z oficerami wojsk carskich, gen. Flukiem i bryg. Roppem, zabiegając o ochronę województwa przed wojskami tym razem rosyjskimi. W październiku uruchomił M. zamknięte w okresie konfederacji sądy woj. sieradzkiego. W r. 1712 M. posłował z woj. sieradzkiego na sejm nadzwycz. w Warszawie (5–19 IV), a po przerwie na tenże sejm z limity w kadencji zimowej (31 XII 1712 – 21 II 1713). W r. 1715 z tytułu swego urzędu podpisał dekret Trybunału Piotrkowskiego w głośnej sprawie Samuela Fryderyka Willenberga, skazanego na karę śmierci za dysputę o poligamii. W marcu 1717 szadkowski sejmik relacyjny wysłał M-ego do prymasa Stanisława Szembeka ze skargą na «lezje» (obrazy) i krzywdy ponoszone od duchowieństwa. W l. 1719–23 pełnił urząd sędziego surogatora grodzkiego poznańskiego. Wiele sejmików ziemskich podnosiło zasługi M-ego dla woj. sieradzkiego, jak też Trybunału Piotrkowskiego, i rekomendowało stanom Rzpltej «a pane bene merentium” (sieradzki w r. 1716, szadkowski w r. 1718, radziejowski w r. 1722). Dopiero jednak 19 VI 1728 otrzymał urząd woj. sieradzkiego, jako pierwszy w rodzie senator. Zmarł w rok później, tj. w r. 1729 przed 11 VIII.
Ożeniony z Barbarą Rozdrażewską, kasztelanką przemęcką, pozostawił M. dwie córki: Katarzynę, zamężną za Wojciechem Walewskim, kasztelanem rozpierskim, i Urszulę, zamężną za Antonim Wierusz-Walknowskim, oraz syna Antoniego Józefa (zm. 1750), kasztelana sieradzkiego.
Estreicher, XX; Wojtkowski, Bibliogr. historii Wpol.; Niesiecki; Uruski; Żychliński, V; – Kobierzycki J., Przyczynki do dziejów ziemi sieradzkiej, W. 1916 I 75–80, 91, II 71, 73, 75; Kraushar A., Sprawa Zygmunta Unruga, Kr. 1890 I 262; Pawiński A., Dzieje ziemi kujawskiej, W. 1888 IV; – Diariusz sejmu walnego warszawskiego 1701–1702, W. 1962; Transakcje chłopami w Rzeczypospolitej szlacheckiej, W. 1959; Vol. leg., VI 56, 99; – AGAD: Arch. Radziwiłłów dz. V 10159, 10160 (listy M-ego); Arch. Państw. w P.: rkp. 722 (Majątek Kobylepole Mycielskich); B. PAN w Kr.: Teki Pawińskiego, Lauda Sieradzkie.
Wacław Szczygielski