Nowicki Aleksander Paweł (1865–1934), inżynier elektryk, specjalista w zakresie telekomunikacji. Ur. 15 VI w majątku Owsiszcze w pow. słonimskim ziemi grodzieńskiej, był synem właściciela ziemskiego Aleksandra i Wiktorii ze Zdzitowieckich. Ukończył w r. 1886 szkołę realną w Białymstoku, a w r. 1889 Szkołę Techniczną Poczt i Telegrafów w Petersburgu (późniejszy Instytut Elektrotechniczny) i po złożeniu projektu technicznego otrzymał w r. 1893 stopień inżyniera telegrafów, zmieniony w r. 1899 na tytuł inżyniera elektryka I stopnia. Po ukończeniu studiów N. rozpoczął pracę w rosyjskiej służbie pocztowo-telegraficznej jako mechanik liniowy przy budowie wielu odcinków międzymiastowych linii telegraficznych na Łotwie (m. in. Ryga–Plawinias, dawniej Sztokmanshof, Jełgawa, dawniej Mitawa, Dobele) oraz w trudnych warunkach terenowych strefy polarnej Karelii i Murmania wzdłuż brzegu Morza Białego (trasa Kem–Kandałaksza). W r. 1897 był N. delegowany do Niemiec i Austro-Węgier, by wziąć udział przy budowie linii telefonicznej Berlin–Budapeszt i dla zaznajomienia się z eksploatacją dalekosiężnych linii telefonicznych w tych państwach. Po powrocie doRosji opracował szczegółowy projekt techniczny i zasady eksploatacji pierwszej w Rosji i najdłuższej wówczas w Europie międzymiastowej magistrali telefonicznej Petersburg–Moskwa (długości 650 km) z centralami i rozmównicami, a następnie kierował jej budową i pierwszym okresem eksploatacji po uruchomieniu w końcu 1898 r. Magistrala napowietrzna miała przewody miedziane przeplatane wzdłuż trasy (ok. 900 przepleceń) w celu wyeliminowania zakłóceń pochodzących z oddziaływania indukcyjnego sąsiednich przewodów linii telegraficznej zawieszone uprzednio na tych samych słupach obok linii kolejowej Petersburg–Moskwa. Wnioski z projektowania tej magistrali podał prof. P. D. Vojnarovskij w publikacji pt. „Teoretičeskoe i praktičeskoe rukovodstvo po telefonam” (S.-Pet. 1898). W r. 1904 został N. naczelnikiem okręgu pocztowo-telegraficznego w Rostowie nad Donem, a w r. 1906 przeniesiono go na takież stanowisko do Rygi. Podczas wojny światowej powołany do wojska, budował polowe linie telegraficzne w Pińszczyźnie na Polesiu.
Po powrocie do Polski na początku 1920 r. objął N. stanowisko dyrektora Urzędu Telefonów Międzymiastowych w Warszawie, na którym pozostał do emerytury w r. 1931. Tutaj zajmował się modernizacją i rozbudową polskiej dalekosiężnej sieci telekomunikacyjnej, współpracując m. in. przy koncepcji budowy pierwszej w Polsce telefonicznej magistrali kablowej Warszawa–Cieszyn oraz przy projekcie nowej centrali międzymiastowej w Warszawie, której od r. 1928 był członkiem komitetu budowy. W r. 1920 był N. współzałożycielem, a w r. 1924 prezesem Koła Teletechników przy Stowarzyszeniu Techników Polskich w Warszawie przekształconego później w samodzielne Stowarzyszenie Teletechników Polskich. W r. 1921 był delegatem na Międzynarodową Konferencję Pocztowo-Telegraficzną Państw Bałtyckich w Rydze. Z ramienia Okręgowej Dyrekcji Poczt i Telegrafów w Warszawie współpracował z utworzoną w r. 1928 Radą Teletechniczną przy ministrze poczt i telegrafów, w której był członkiem stałym komisji przepisów budowy linii teletechnicznych. Należał do najstarszej generacji polskich elektryków i był pionierem budowy międzymiastowych linii telekomunikacyjnych. Zmarł 14 IX 1934 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Był odznaczony rosyjskimi Orderami Św. Włodzimierza IV kl., Św. Anny II i III kl., Św. Stanisława II i III kl. oraz polskim Medalem Dziesięciolecia (1929).
Z małżeństwa z Marią Eleonorą z Urbanowiczów, pozostawił N. dwie córki i synów: Jana (ur. 1904), inżyniera dróg i mostów, Romana (1908–1959) i Stefana (ur. 1909), inżynierów elektryków.
Fot. w Centr. Muzej Svjazi–Leningrad; – Bol’šaja sovetskaja enciklopedija, Wyd. 2., Moskva 1956 XLII 171; – Centralnyj Muzej Svjazi im. A. S. Popowa, Leningrad 1962 s. 70; Gołovin G. I., Tvorcy električeskoj svjazi, Moskva 1951; Gospodarka elektryczna w Polsce, W. 1926 s. 526–7, 1930 s. 1102–3; Historia elektryki polskiej, W. 1974 III; Historia Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1919–1959, W. 1959 s. 37 (fot.); Iz istorii techniki Latvijskoj SSR, Sb. 2., Riga 1960 s. 77; Razvitie svjazi v SSSR, Moskva 1967 s. 33, 34; Valdman E., Zanimatel’naja telegrafia i telefonia, Wyd. 2., Moskva 1964 s. 75 (podob.), 146; Zacharov N. V., Lužickij H. I., Iz istorii telefonnoj techniki i razvitija telefonnoj svjazi v Rossii i SSSR, w: 75 let telefonnoj svjazi, Moskva 1957; – Avtobiografii okončivsich kurs v Elektrotechničeskom Institute 1889–1904, Pet. s. 92, 92a (portret); „Dzien. Urzęd. Min. Poczt i Telegrafów” 1931 nr 6 s. 139; – ..Elektrosvjaz” (Moskva) 1976 nr 3 s. 49; „Kur. Warsz.” 1934 nr 254, 255 (nekrolog); „Počtovo-Telegrafnyj Žurnal” 1899 s. 158, 468; „Przegl. Elektrotechn.” 1934 s. 591 (życiorys) 1939 s. 651 (fot.), 655; „Przegl. Teletechn.” 1934 s. 154, 314 (życiorys, fot); – Centr. Gosud. Ist. Arch. SSSR, Leningrad: Fond 1289 (Gl. upravlenie počt i telegrafov); – Informacje i materiały syna Jana i bratanicy Eleonory Nowickich.
Jerzy Kubiatowski