Szczepkowska Anastazja (1850–1927), śpiewaczka.
Ur. 13 V, była córką Józefa (1817–1894, zob.) i Marianny z Bełcikowskich, siostrą Józefa (1849–1909, zob.).
Pierwsze lekcje śpiewu S. pobierała u ojca. Zapewne od początku l. siedemdziesiątych kontynuowała naukę pod kierunkiem Honoraty Majeranowskiej oraz Jana Quattriniego, dyrektora opery warszawskiej. Dn. 20 IV 1877 zadebiutowała na scenie operowej Warszawskich Teatrów Rządowych w partii Azuceny w „Trubadurze” G. Verdiego, po czym latem t.r. została zaangażowana do zespołu. Śpiewała mezzosopranowe partie liryczne, a następnie także partie dramatyczne; «głos [...] silny, lecz z początku dość ostrego brzmienia, doprowadziła [...] do wielkiej precyzji i pięknego brzmienia» („Kur. Codz.” 1903 nr 112). Do jej najważniejszych ról należała Amneris w „Aidzie” Verdiego (1877), po której w „Echu Muzycznym, Teatralnym i Artystycznym” (1886 nr 139) napisano, że «imponuje potęgą i dramatycznym prawdziwie akcentem». Jej wykonanie partii Ortrudy z „Lohengrina” R. Wagnera (premiera 19 VII 1879) Jan Kleczyński uznał po latach za wzorowe („Echo Muzycz., Teatr. i Artyst.” 1892 nr 23). S. śpiewała ponadto partię Zosi w „Gwarkach” Michała Hertza (1880), tytułową w „Piccolino” E. Guirauda (reż. Leopold Matuszyński), Tsibe w „Kopciuszku” G. Rossiniego (1882), Pierotta w „Lindzie z Chamonix” G. Donizettiego (1883) i Fidés w „Proroku” G. Meyerbeera. Brała udział w koncertach Warszawskiego Tow. Muzycznego, m.in. w grudniu 1881 wykonała partie z „Orfeusza i Eurydyki” Ch. W. Glucka, a w listopadzie 1882 z „Afrykanki” Meyerbeera. W r. 1882 wystąpiła w Grodnie. Po zaśpiewaniu partii Fryderyki w „Mignon” A. Thomasa napisano w „Echu Muzycznym i Teatralnym” (1883 nr 1), że artystka «ma wiele talentu i poczucia, ale powinna unikać przesady i forsy». Kolejne role S-iej to Ksieni w „Narzeczonych” (1884) A. Ponchiellego, Matka (1884) i Laura (1885) w „Giocondzie” tegoż kompozytora, tytułowa bohaterka w „Jawnucie” i Jadwiga w „Strasznym dworze” Stanisława Moniuszki, Elżbieta w „Tannhäuserze” Wagnera, Marta (1884) i Siebel (1887) w „Fauście” Ch. Gounoda, Preziosilla w „Mocy przeznaczenia” Verdiego oraz Marta i Pantalis w „Mefistofelesie” A. Boito (wszystkie 1889). W r. 1889 w warszawskiej katedrze św. Jana wzięła udział w prawykonaniu mszy Adama Münchheimera. Śpiewała na koncertach Warszawskiego Tow. Muzycznego 19 X 1890 w „Cwałowaniu Walkirii” z trzeciego aktu „Walkirii” Wagnera, a w r. 1891 w oratorium „Eliasz” F. Mendelssohna. Na otwarcie Teatru Wielkiego po przebudowie wykonała 17 IX 1891, w dniu imienin cara Aleksandra III, partię Amneris. T.r. śpiewała Łucję w „Rycerskości wieśniaczej” P. Mascagniego (reż. Władysław Floriański), a w r. 1892 kumoszkę w operetce Moniuszki „Beata”. Dn. 3 IX 1897 wystąpiła przed parą carską Mikołajem II i Marią Fiodorowną w partii Ortrudy w „Lohengrinie”. Podczas nabożeństwa żałobnego 5 X 1897 w warszawskim kościele Świętego Krzyża, poświęconego pamięci Adama Asnyka i Kornela Ujejskiego, uczestniczyła w wykonaniu „Recordare” z „Requiem” W. A. Mozarta. Na macierzystej scenie śpiewała partie charakterystyczne, m.in. 8 I 1898 partię Wdowy w warszawskiej premierze „Goplany” Władysława Żeleńskiego (reż. Józef Chodakowski), wysoko ocenioną przez Antoniego Sygietyńskiego („Kur. Warsz.” 1898 nr 30). Dn. 20 II 1900 wystąpiła w oratorium „Widma” Moniuszki wg drugiej części „Dziadów” Adama Mickiewicza (reż. Chodakowski). W styczniu 1902 śpiewała partię Czarownicy w polskiej premierze „Jasia i Małgosi” E. Humperdincka. W poł. kwietnia 1903 wzięła udział w dwóch warszawskich koncertach E. Griega, dobrze przyjętych przez obecnego na nich kompozytora. Na jubileuszu 25-lecia pracy scenicznej,
26 IV 1903, wykonała partie z trzeciego aktu „Goplany” oraz wystąpiła w „Janku” Żeleńskiego. W r. 1905 przeszła na emeryturę, ale jeszcze w r.n. występowała w warszawskim teatrzyku przy ul. Mokotowskiej. Po zakończeniu kariery scenicznej zajmowała się pracą pedagogiczną.
Przez ponad 25 lat kariery utrzymywała S. pozycję jednej z czołowych mezzosopranistek Teatru Wielkiego. Dysponując głosem o dużej rozpiętości, była przez krytykę postrzegana jako artystka utalentowana i solidna, nadrabiająca pewne niedostatki wokalne pracowitością i sumiennością. Ze szczególnym uznaniem spotykały się jej występy w operach Verdiego i Wagnera. Zmarła 31 VII 1927 (w „Słowniku biograficznym teatru polskiego” błędnie 3 VII) w Warszawie; została pochowana 3 VIII na cmentarzu Powązkowskim.
S. nie założyła rodziny.
Fot. portretu w: „Echo Muzycz., Teatr. i Artyst.” 1893 nr 530, 1898 nr 757; Ilustr. (grafika) w: „Tyg. Ilustr.” 1890 nr 49 s. 363; – Bibliogr. pol. czasopism muzycz., V, VI; Bibliogr. Warszawy, III, V; Bibliografia muzyczna polskich czasopism niemuzycznych, Kr. 1964 III, 1971 IV; Kutsch K. J., Riemens L., Grosses Sängerlexikon, München 2003; Słown. Teatru Pol. (bibliogr., ikonogr., fot.); – Wypych-Gawrońska A., Warszawski teatr operowy w latach 1832–1880, Częstochowa 2005; – Owerłło P., Z tamtej strony rampy, K. 1957; – „Album Teatr. Poświęcone Sprawom Teatr. i Artyst.” T. 2: 1897 s. 54; „Echo Muzycz., Teatr. i Artyst.” 1883 nr 10, 1884 nr 24, 58, 1885 nr 67 1886 nr 132, 167 (ryc.), 1887 nr 212, 1890 nr 329, 371, 375, 1897 nr 732, 1898 nr 746, 1900 nr 850, 1902 nr 955, 1903 nr 16–19; „Kur. Codz.” 1903 nr 109; „Kur. Teatr.” 1902 nr 14, 58; „Kur. Warsz.” 1927 nr 210 (nekrolog).
Michał Lewicki i Roman Włodek