Smoleńska Anna, pseud.: Hanka, Hania (1920–1943), harcerka, działaczka Armii Krajowej. Ur. 28 II w Warszawie, była córką Kazimierza (zob.) i Eugenii ze Szwarców, przyrodnią siostrą Stanisława (zob.).
S. uczyła się w Państwowym Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Warszawie, gdzie zdała maturę w r. 1938. Od r. 1931 była harcerką 3. Złotej Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej (WŻDH). W sierpniu 1937, jako przyboczna 3. Złotej WŻDH, brała udział w międzynarodowym zlocie skautowskim we Francji. Od r. 1938 była drużynową 48. WŻDH, a w lipcu 1939 komendantką obozu tej drużyny w Kraśnicy. W r. akad. 1938/9 rozpoczęła studia z zakresu historii sztuki na Wydz. Humanistycznym Uniw. Warsz.
We wrześniu 1939 S. została przydzielona przez Pogotowie Harcerek do dowództwa obrony przeciwlotniczej, mającego siedzibę w budynku Poczty przy ul. Nowogrodzkiej w Warszawie, gdzie pełniła służbę pomocniczą. W okresie okupacji niemieckiej uczyła się w Miejskiej Szkole Ogrodniczo-Rolniczej przy ul. Opaczewskiej, gdzie pod pozorem nauczania na poziomie średnim prowadzone były studia akademickie SGGW. Równocześnie ukończyła konspiracyjny kurs łączności. Należała do Zrzeszenia Akademickich Kręgów Starszoharcerskich «Kuźnica»; zebrania i prace Zrzeszenia odbywały się często w mieszkaniu rodziców S-iej na terenie Politechn. Warsz. Wraz z grupą harcerek ze swej drużyny prowadziła w ramach organizacji «Wawer» akcję małego sabotażu. Organizowała opiekę nad rodzinami żołnierzy przebywających w niewoli, a także przygotowywanie paczek dla więźniów. Do r. 1942 była nadal drużynową 48. WŻDH i w początkach t.r. brała udział w konkursie na znak «Polski Walczącej»; wśród bliskich jej działaczy konspiracyjnych uważana była za współautorkę znaku kotwicy. Od początku r. 1942 była łączniczką w Wydz. Propagandy Bieżącej Biura Informacji i Propagandy (BIP) Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. Wkrótce potem objęła również dział opieki nad więźniami: utrzymywanie łączności z rodzinami uwięzionych, kontakty z więzieniami, wysyłka paczek; przez jej ręce przechodziły też grypsy pisane przez więźniów. Podwładna S-iej w harcerstwie, Elżbieta Ostrowska, tak ją charakteryzowała: «odpowiedzialna, poważna, krytyczna [...] Dla siebie surowa i wymagająca, do innych z dystansem. Koleżeńska, ale małomówna, nie okazująca uczuć, nieskora do zwierzeń. W decyzjach i ocenach, w słowach i ruchach zawsze spokojna, zrównoważona». S. została aresztowana przez Niemców 3 XI 1942 wraz z całą rodziną wskutek «wsypy» w BIP. Mimo ciężkiego śledztwa nie wydała nikogo. Wywieziona z Pawiaka transportem 26 XI t.r. do Oświęcimia, otrzymała nr obozowy 26008. Zmarła w obozie w Oświęcimiu na tyfus 19 III 1943.
Tablica z nazwiskiem S-iej znajduje się na symbolicznym grobie rodziny Smoleńskich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 221 rz. I m. 21).
W r. 1998 na murze budynku profesorskiego na terenie Politechn. Warsz. odsłonięta została płyta pamiątkowa ku czci S-iej i Tadeusza Zawadzkiego «Zośki».
Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945, W. 1988 (fot.); Cmentarz Powązkowski w Warszawie, W. 1984; – Domańska R., Pawiak. Więzienie Gestapo, W. 1978; Harcerki 1939–1945, Wyd. 2 popr. i uzup., W. 1983; Harcerstwo żeńskie w Warszawie w l. 1911–1949, W. 1995 s. 377; Iwaszkiewicz J., Dwie siostry, „Za wolność i lud” 1974 nr 7 s. 14–15 (fot.), 18; Mazur G., Biuro Informacji i Propagandy SZP–ZWZ–AK. 1939–1945, W. 1987 (fot. nr 96); Mirowski S., Piątkowski J., Odeszli na wieczną wartę. Pamięci harcerzy z „Kuźnicy”, „WTK” 1969 nr 46 s. 6; Ney-Krwawicz M., Komenda Główna Armii Krajowej, W. 1990; – Harcerki 1939–1945. Relacje – pamiętniki, W. 1985; Michalski C., Wojna warszawsko-niemiecka, [Wyd. 2] W. 1974; Pełnić służbę. Z pamiętników i wspomnień harcerek Warszawy 1939–1945, W. 1983 (fot. nr 47); Straszewska M., Ostrowska E., Wspomnienia o Hance Smoleńskiej, w: Szkoła im. Juliusza Słowackiego w Warszawie, W. 1986 (fot. nr 48); Szare Szeregi. Harcerze 1939–1945, Red. J. Jabrzemski, W. 1988 III 246; Śliwicki Z., Meldunek z Pawiaka, W. 1974 s. 115–16; – Arch. USC Warszawa-Śródmieście: Akt ur. paraf. Św. Zbawiciela nr 240/1920; Mater. Red. PSB; – Informacje siostry, Ireny Grabowskiej z W.
Stanisław Konarski