Sylla Antoni (Anton, Antoine, Anthony) (1881–1978), zakonnik oblat, duszpasterz w Kanadzie.
Ur. 1 VI w Starym Popielowie (pow. opolski), był najmłodszym z jedenaściorga dzieci polskiej rodziny Pawła i Anny z domu Bautsch (Bauer).
Po ukończeniu 30 III 1895 ośmioletniej szkoły powszechnej w Starym Popielowie udał się S. do Holandii, gdzie w r. 1896 wstąpił do niższego seminarium (Kolegium św. Karola) Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Marii Niepokalanej w Valkenburgu. Po zdaniu 14 VIII 1902 w Kolegium matury rozpoczął tam nowicjat. Przeniesiony w r. 1903 do Hünfeld w Niemczech, studiował tam filozofię (do r. 1905) i teologię (do r. 1907). Jednocześnie uczył się malarstwa i zasad fotografii w Akad. św. Łukasza w Fuldzie. W Hünfeld złożył 15 VIII 1904 śluby wieczyste; 28 V 1908 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk bp. Fuldy J. D. Schmitta.
W lipcu 1909 został S. skierowany do prow. Alberta w Kanadzie. Osiadł 30 X t.r. w Canmore na wschód od Banff, u podnóża Gór Skalistych; wybudował tam plebanię. Dojeżdżał do ponad trzydziestu, głównie polskich i ukraińskich, a także niemieckich, litewskich i słowackich osiedli górników, osadników rolnych i robotników kolejowych w południowej części prowincji, m.in. do Calgary, Exshaw, Bankhead, Lethbridge i Tide Lake oraz w Kolumbii Brytyjskiej; nabożeństwa bożonarodzeniowe i wielkanocne odprawiał również w obrządku greckokatolickim. Dopiero na początku r. 1910 opanował język angielski. Dn. 1 XI t.r. w Calgary spotkał się z greckokatolickim abp. lwowskim Andrzejem Szeptyckim. Po wybuchu pierwszej wojny światowej w r. 1914 organizował akcje pomocy dla Polaków w kraju. Od 19 III 1917 pracował jako wikariusz w prowadzonej przez o. Pawła Kulawego polskiej paraf. p. wezw. Różańca Świętego w Edmonton. Wraz z Kulawym zorganizował tam w czerwcu t.r. pierwszą wizytację abp. É. Legala oraz polski zjazd z udziałem ministra spraw komunalnych prow. Alberta. Stale wizytował osiedla polskie w północnej części prow. Alberta, m.in. Wostok (St. Michael, do r. 1923), Round Hill, Nisku, Opal, Skaro, Webster, Holden (1920–35), Mundare (1921–2) i Kopernik (1921–7). Wielokrotnie odwiedzał obóz dla internowanych obywateli Austro-Węgier w pobliżu Castle Mountain. Pod jego przewodnictwem odbył się 19 II 1919 w Edmonton zjazd Polaków z Alberty, który wystosował do premiera prowincji C. Stewarta petycję dotyczącą spraw polskiej społeczności, zwłaszcza podniesienia poziomu edukacji dzieci oraz lepszego traktowania obywateli Austro-Węgier. Z inicjatywy S-i wybudowano w r. 1919 w Skaro grotę Matki Boskiej z Lourdes. W czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. współorganizował S. zbiórkę pieniędzy dla kraju. Po wyjeździe Kulawego do Polski przejął jesienią 1921 odpowiedzialność za parafię (od r. 1922 jako proboszcz), a także za polskie misje w okolicach Edmonton.
Dn. 5 II 1927 został S. przeniesiony do Winnipeg, gdzie objął probostwo polskiej paraf. p. wezw. Świętego Ducha. Dzięki organizowanym piknikom, targom i koncertom spłacił zadłużenie parafii. W r. 1929 udał się przez Londyn, Paryż, Lourdes, Lyon, Strasburg, Monachium i Wrocław na Powszechną Wystawę Krajową do Poznania; po drodze odwiedził także Fuldę, Hünfeld i rodzinny Stary Popielów. W Poznaniu został przyjęty przez prymasa Augusta Hlonda; zwiedził Warszawę, Wilno, Kodeń, Lwów, Czortków, Buczacz, Nowy Sącz, Krynicę, Zakopane, Kraków i Inowrocław. Wyjechał następnie przez Pragę do Włoch; był w Wenecji, Padwie, Mediolanie, Florencji i Asyżu, a w Rzymie uczestniczył w polsko-niemieckiej audiencji u papieża Piusa XI z okazji 50-lecia jego kapłaństwa. Do Winnipeg wrócił po pół roku. W wydawanym w Krobi (Poznańskie) miesięczniku „Oblat Niepokalanej”, opublikował Historię kościoła św. Ducha w Winnipegu, pierwszego polskiego kościoła w zachodniej Kanadzie (1930 nr 2). Od r. 1930 organizował budowę Domu Polskiego w Winnipeg (poświęcony w październiku 1931 przez abp. Winnipeg A. Sinnotta). W mieście tym współtworzył Akcję Katolicką, a w r. 1931 także oddział Stow. Polaków w Kanadzie, działającego pod patronatem oblatów. Dn. 28 V 1933 obchodził 25-lecie kapłaństwa; w uroczystościach uczestniczył m.in. Sinnott i konsul RP w Winnipeg. Na przełomie sierpnia i września t.r. objął S. paraf. św. Antoniego w Rama w prow. Saskatchewan; dojeżdżał odtąd również do Dobrowody, a do r. 1937 także do Invermay. Z jego inicjatywy wybudowano w Rama halę parafialną (1938), Grotę Matki Boskiej z Lourdes (1940) oraz stacje Drogi Krzyżowej (1954–7), które stały się popularnym miejscem pielgrzymkowym. W r. 1958 obchodził 50-lecie kapłaństwa; z tej okazji opublikowano broszurę „Pamiętnik złotego jubileuszu kapłaństwa przew. o. Antoniego Sylli O.M.I. 1908–1956” (Rama [1958]). W r. 1963 przeszedł na emeryturę i wrócił do Edmonton, gdzie do r. 1969 był wikariuszem w swej dawnej paraf. Różańca Świętego. Przeniósł się następnie do domu opieki oblatów w St. Albert pod Edmonton; tuż przed śmiercią abp Edmonton J. MacNeil przekazał mu błogosławieństwo od papieża Pawła VI. S. zmarł 10 V 1978 w St. Albert, został pochowany w kwaterze oblatów na cmentarzu przy paraf. Świętego Ducha w Winnipeg. Był odznaczony przez Rząd RP na Uchodźstwie Orderem Odrodzenia Polski (1964), a przez Kongres Polonii Kanadyjskiej Złotym Medalem Millenium (1966). Za pracę dla rozwoju Kanady otrzymał w r. 1971 Order of Canada.
S. pozostawił w trzech językach (angielskim, niemieckim i polskim), wzbogacony wątkami własnej autobiografii, zbiór notatek, wspomnień oraz kronikarskich szkiców, opisujących pierwsze słowiańskie osady, kaplice i kościoły na kanadyjskich preriach. Fragmenty dotyczące osady Kraków opublikowano w pracy zbiorowej „Polacy w Albercie. Wspomnienia i życiorysy” pod redakcją Joanny Matejko (Toronto 1979), a całość o prow. Alberta wydał Andrzej Michał Kobos pt. Memoirs. Sketches on early Polish settlements and Polish Roman Catholic Church in Western Canada Anthony Sylla OMI (Toronto 1997).
Carriére G., Dictionnaire bibliographique des Oblats de Marie Immaculée aux Canada, Ottawa 2005 (version digitale-CD); Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, Tor. 2005 V (fot.); Leksykon geograficzno-historyczny parafii i kościołów polskich w Kanadzie, L. 1993 II; Materiały do bibliografii dziejów emigracji oraz skupisk polonijnych w Ameryce Północnej i Południowej w XIX i XX wieku, W.–Kr. 1979; Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, Kat. 1996; Z przeszłości polskiej w Kanadzie, Toronto 1960; – Głowacki L., Duszpasterstwo polonijne Misjonarzy Oblatów Marii Niepokalanej, w: Działalność męskich zgromadzeń zakonnych wśród Polonii, L. 1982; Kluj W., Początki rozwoju polskich placówek duszpasterskich na preriach Kanady (1898–1927), w: Polscy oblaci w służbie Polonii kanadyjskiej, Pelplin 2007 s. 50–4; Kos-Rabcewicz-Zubkowski L., The Poles in Canada, Ottawa–Montreal 1968; Makowski W., The Polish People in Canada, Montreal–Plattsburgh 1987; Matejko J., Polish Farmers in Alberta, 1896–1939, w: The Polish Presence in Canada and America, Toronto 1982 s. 49, 57, 59, 61–2; Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej. Pół wieku prowincji Wniebowzięcia NMP w Kanadzie, Toronto 2006 s. 174; Pielorz J., Oblaci polscy. Zarys dziejów prowincji polskiej Misjonarzy Oblatów Marii Niepokalanej z okazji 50-lecia istnienia, Rzym 1970 s. 25, 30, 32–3; Plewko J., Duszpasterstwo Polonii w procesie jej integracji ze społeczeństwem kanadyjskim (1875–1988), L. 1995; Polonia in Alberta 1895–1905. The Polish Centennial in Alberta, Edmonton 1995 (fot.); Reczyńska A., Polonia kanadyjska: dzieje i problemy współczesne, w: Polscy oblaci w służbie Polonii kanadyjskiej, Pelplin 2007 s. 23; Zięba A. A., Ukraińcy w Kanadzie wobec Polaków i Polski (1914–1939), Kr. 1998; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Kultura” (Paryż) 1978 nr 7/8 s. 218; – Archives Deschâtelets w Ottawie: zespół Sylla Antoine; Archives of the Oblates of Mary Immaculate w Edmonton i Toronto: Mater. dot. S-i; Archivio Generale dei Missionari Oblati di Maria Immacolata w Rzymie: sygn. B–227 (mater. S-i), sygn. PSV/1 (fot. S-i); – Mater. Red. PSB: Nota biogr. S-i autorstwa Anny Reczyńskiej; – Informacje Jennie Skitsko (Genowefy Huculak).
Red.