Seyda Antoni Florian (1858–1937), chemik, przedsiębiorca, oficer WP. Ur. 25 IV w Łobżenicy w pow. wyrzyskim, był synem Marcina, nauczyciela, i Marianny z Kałdykiewiczów, bratem Władysława (zob.).

 

S. uczył się początkowo w Łobżenicy, a następnie od r. 1872 w gimnazjum w Wałczu, gdzie w r. 1878 uzyskał świadectwo dojrzałości. Następnie studiował nauki przyrodnicze na uniwersytecie w Lipsku. Po trzech semestrach odbył jednoroczną służbę w wojsku pruskim. Studia kontynuował na uniw. wrocławskim, gdzie 3 III 1883 uzyskał stopień doktora filozofii w zakresie chemii na podstawie rozprawy: Über Sulfosäuren des Hydrochinons (Breslau 1883). W czasie studiów w l. 1880–2 działał w studenckim Tow. Literacko-Słowiańskim; wygłosił tu odczyt pt. Ogólny pogląd na organizację i rozwój siły zbrojnej w Polsce (w semestrze zimowym 1880/81) i koreferat na temat pisarstwa Elżbiety Drużbackiej. Ponadto 15 XI 1895 uzyskał dyplom chemika żywności pruskiego Min. Oświaty. Od marca 1883 do r. 1889 był asystentem i zastępcą dyrektora Chemicznego Instytutu Badawczego m. Wrocławia. Po kolejnych ćwiczeniach wojskowych uzyskał 22 X 1885 patent podporucznika rezerwy, a 24 III 1893 patent porucznika obrony krajowej saskiej. W r. 1898 S. przeniósł się do Hamburga, skąd z końcem 1901 r. przeprowadził się do Poznania.

 

W Poznaniu, przy ul. Jeżyckiej 39 (ówczesna Festungstrasse), S. założył farbiarnię i pralnię chemiczną i prowadził ją do r. 1914. W r. 1905 został członkiem zwycz. Wydz. Przyrodniczego Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk, od r. 1911 był przez jakiś czas prezesem tego Wydziału, a przed r. 1923 przestał być członkiem Towarzystwa. Z chwilą wybuchu pierwszej wojny światowej został powołany do czynnej służby wojskowej. Początkowo dowodził kompanią w batalionie zapasowym 103. pp; awansowany 13 X 1914 do stopnia kapitana, został wysłany na front wschodni; wyróżnił się, dowodząc natarciem swego batalionu (21 XI t. r.) na pozycje rosyjskie w rejonie Widawy. Następnie do końca maja 1915 przebywał w Poznaniu na leczeniu i do służby liniowej już nie powrócił, pełniąc do końca wojny obowiązki komendanta obozu jeńców wojennych w Zittau (Żytawa).

 

W grudniu 1918 S. powrócił do Poznania i z dn. 1 I 1919 wstąpił do Wojsk Wielkopolskich, obejmując stanowisko szefa sekcji wywiadu i kontrwywiadu w Dowództwie Głównym (DG) Powstania Wielkopolskiego. Na stanowisku tym pozostając do 30 VI 1919, S. organizował komórki wywiadu i kontrwywiadu, sięgające aż po Królewiec i Rygę oraz współdziałanie w tym zakresie z Organizacją Wojskową Pomorza, Polską Organizacją Wojskową Górnego Śląska i Armią Polską we Francji. Kolejnymi dekretami Naczelnej Rady Ludowej nr 9, 10 i 103 zweryfikowany został w stopniu majora, a następnie podpułkownika piechoty ze starszeństwem od 1 I 1919. Z dn. 1 VII 1919 objął Szefostwo Sekcji Naukowej DG. Z początkiem 1920 r. przeniesiony został do dyspozycji Dowództwa Okręgu Generalnego (DOG) – Poznań, gdzie pełnił funkcje szefa Oddziału Informacyjnego, kierownika Oddziału Oświatowego i dyrektora Muzeum Wojskowego. W r. 1920 był szefem uniwersytetu żołnierskiego przy DOG Poznań. Podczas wojny polsko-sowieckiej 1920 r. został mianowany inspektorem Armii Ochotniczej na okręg poznański. Z dn. 1 V 1921 zwolniony został z czynnej służby z zaliczeniem do rezerwy z przydziałem do 57. pp mimo starań o pozostanie w służbie czynnej.

 

Po zwolnieniu z wojska S. zorganizował farbiarnię i pralnię chemiczną w Mosinie koło Poznania, której właścicielem był Stefan Kałamajski; był w niej dyrektorem technicznym do marca 1925. W grudniu t. r. został zaprzysiężonym chemikiem sądowym na obwód Sądu Okręgowego w Poznaniu, po czym objął stanowisko kierownika laboratorium chemicznego zakładów przemysłowych Wielkopolskiej Spółki Dzierżawnej Koncernu Dr. Roman May w Luboniu; na stanowisku tym pozostał do śmierci. Zmarł 14 XII 1937 w Poznaniu i tam został pochowany na cmentarzu Jeżyckim. Odznaczony był Krzyżem Żelaznym II kl. (za bój pod Widawą), orderami saskimi: Saskim Krzyżem Obrony Krajowej I kl., Krzyżem Rycerskim Orderu Albrechta I kl. z Mieczami, oraz polskimi: Krzyżem Walecznych, Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich.

 

W małżeństwie z Bertą Siebert (ślub w r. 1891), S. miał czworo dzieci: Halinę (ur. 1892), Konstantego (ur. 1894), Anielę (ur. 1896), zamężną za Adolfem Jaegerem, oraz Marię (ur. 1899).

 

 

 

Achremowicz E., Żabski T., Towarzystwo Literacko-Słowiańskie we Wrocławiu 1836–1886, Wr. 1973; Kaczmarek Z., Wojciech Trąmpczyński 1860–1953, P. 1993; Polak B., Dowódcy Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, Koszalin 1989 I 70–71; tenże, Generał Stanisław Taczak 1874–1960, P. 1988; tenże, Kadra dowódcza Powstania Wielkopolskiego i Wojsk Wielkopolskich. Biografia Zbiorowa. Uwagi i propozycje, w: Biografistyka Powstania Wielkopolskiego, 1918–1919, Koszalin 1985 s. 26, 37; Veritate et scientia. Księga pamiątkowa w 125-lecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Pod red. A. Gąsiorowskiego, W.–P. 1982; – Dowbor-Muśnicki J., Moje wspomnienia, W. 1935 s. 122, 325; Dziennik Personalny MSWojsk, W. 1920 nr 1 (Załącznik: Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne […] dla Komisji Weryfikacyjnej przy Dep. Personalnym MS Wojsk) s. 103, nr 23 s. 501; – „Kur. Pozn.” 1937 nr 575 s. 12–13, nr 580 s.7 (fot.); – Arch. Uniw. Wrocł.: F 5, F 150, F 475; CAW: Szczątkowe akta osobowe S-y – 1133 (wśród nich patenty); – Informacje: Stanisława Nawrockiego i Zygmunta Kaczmarka z P., Sławomira Leitgebera z Puszczykowa i Witolda Leitgebera z Londynu.