Różycki Antoni (1885–1967), aktor, dyrektor teatru. Ur 31 V w Augustowie, był synem burmistrza Łukowa.
R. kształcił się od r. 1905 w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Warszawskim Tow. Muzycznym. W l. 1905–6 występował w teatrze łódzkim pod dyrekcją Mariana Gawalewicza, zaś od r. 1906 grał w warszawskim Teatrze Małym pod tym samym kierownictwem. W r. 1908 przeniósł się do Teatru Miejskiego w Krakowie (za dyrekcji Ludwika Solskiego), gdzie dość szybko zaczął się wybijać, grając – obok ról farsowych – w dramatach S. Przybyszewskiego, G. Zapolskiej i H. Ibsena. W sezonie 1910/11 r. występował w prowadzonym przez Aleksandra Zelwerowicza teatrze w Łodzi, skąd wraz z nim przeszedł do warszawskiego Teatru Zjednoczonego. Tutaj do jego wybitniejszych ról należały: Heliogabal w „Irydionie” Z. Krasińskiego, Dziennikarz w „Weselu” S. Wyspiańskiego. Po bankructwie tej sceny grał krótko w sezonie 1912/13 r. w warszawskim Teatrze Małym, a od marca 1913 zaangażował się do Warszawskich Teatrów Rządowych, występując w Teatrze Letnim w kierowanym przez Ludwika Śliwińskiego zespole farsy. Wiosną 1916 przeniósł się do Teatru Rozmaitości, gdzie zagrał, m.in. Seweryna w „Panu Damazym” J. Blizińskiego, Antosia Majewskiego w „Młodym lesie” J. A. Hertza, Rodryga w „Otellu” W. Shakespeare’a, Fantazego w dramacie J. Słowackiego. W świeżo otwartej (1919) «Reducie» kreował m. in. z wielkim powodzeniem rolę Jurkiewicza w „W małym domku” T. Rittnera. W r. 1921 przeniósł się do teatrów prowadzonych przez Arnolda Szyfmana; do jego wybitniejszych ról należały: Przywódca w „Zmartwychwstaniu” K. H. Rostworowskiego, Horacy w „Hamlecie” W. Shakespeare’a, Chiltern w „Mężu idealnym” O. Wilde’a, Poeta w „Weselu” Wyspiańskiego. W r. 1923 powrócił do Teatru Letniego (grając też w Narodowym) i przez 15 lat był pierwszym amantem w repertuarze komediowym i farsowym, stając się ulubieńcem warszawskiej publiczności w «rolach kochanków, salonowych lwów, czarujących nicponi, nieodpartych uwodzicieli, siwiejących na skroniach donżuanów», do czego predysponowały go «piękna budowa, zgrabna, jakby stworzona do fraka sylwetka, głęboki, ujmujący głos połączony z nienaganną dykcją» (E. Szwankowski) oraz «kunszt konwersacji scenicznej» (A. Grzymała-Siedlecki). W sezonie 1932/3 r. występował w poznańskim Teatrze Nowym, a od 1933 w Warszawie w teatrach Narodowym i Nowym, celując w rolach salonowych (np. Tola w „Skizie” Zapolskiej). W r. 1938 obchodził jubileusz 30-lecia pracy aktorskiej, kreując rolę hrabiego Flavii w komedii G. Forzano „Dar poranka”.
R. uprawiał także działalność reżyserską i chętnie występował w radio. Nie stronił też od współpracy z teatrzykami rewiowymi (np. w r. 1928 z «Nowym Perskim Okiem»). Wystąpił też w kilkunastu filmach – od r. 1916, ale głównie w latach trzydziestych (m. in. w „Królowej przedmieścia” w reżyserii Eugeniusza Bodo, w „Dziewczętach z Nowolipek” w reżyserii Józefa Lejtesa).
Drugą wojnę światową przeżył R. w Warszawie, pracując jako kelner w kawiarniach (m. in. «U aktorek»). Po upadku powstania warszawskiego został wysiedlony do Końskich. Dn. 5 III 1945 objął dyrekcję Teatru Miejskiego w Lublinie, gdzie wystawił 29 sztuk – częściowo we własnej reżyserii („Skiz” Zapolskiej i „Papa” R. de Flersa i G. A. de Caillaveta). W Lublinie, w r. 1947 urządzono mu jubileusz 40-lecia pracy na scenie, jubilat kreował tytułową rolę w „Adwokacie i różach” Szaniawskiego. Niedługo później, 30 V t. r., R. przestał być dyrektorem tej placówki i powrócił do Warszawy. R. występował w sezonie 1947/8 r. w Miejskich Teatrach Dramatycznych, w sezonie 1948/9 r. w Teatrze Klasycznym, zaś w r. 1949 związał się na stałe z Teatrem Polskim, gdzie grał do r. 1958. W r. 1955 otrzymał Państwową Nagrodę Artystyczną II stopnia. Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru i Filmu nadało mu tytuł członka zasłużonego. Najwybitniejsze jego role warszawskie to: Filint w „Mizantropie” Moliera, Eryksymach w „Obronie Ksantypy” L. H. Morstina i – najwyżej przezeń ceniona w powojennym dorobku – profesor Sieriebriakow w „Wujaszku Wani” A. Czechowa. R. zmarł w Warszawie 5 II 1967 i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
R. był żonaty dwukrotnie: z aktorką Marią Dunikowską (zm. ok. 1900), a potem z Marią Ficką. Pozostawił córkę z pierwszego związku.
Czachowska, Literatura pol. Bibliogr., III; Pol. Bibliogr. Liter. za l. 1965, 1967; Almanach Sceny Polskiej 1966/7, W. 1968 s. 254; Słown. Teatru Pol. (życiorys pierwszej żony R-ego); – [Chabros H.] (eh), Lubelskie lata A. Różyckiego, „Kur. Lub.” 1967 nr 36 s. 3; Czempiński J., Teatry polskie w Warszawie, W. 1917 s. 211; Historia filmu polskiego, W. 1966–88 I–II; [Kosińska M.] (k), A. Różycki, „Życie Warszawy” 1967 nr 32 s. 4; Krasiński E., Warszawskie sceny 1918–1939, W. 1976; Marczak-Oborski S., Teatr czasu wojny, W. 1967; tenże, Teatr w Polsce 1918–39. Wielkie ośrodki, W. 1984; tenże, Życie teatralne w l. 1944–64, W. 1968; Orlicz M., Polski teatr współczesny, W. 1935 (fot.); Sempoliński L., Wielcy artyści małych scen, Wyd. 2, W. 1977; Szletyński H., Szkice o aktorach, W. 1975 s. 172–84; Szwankowski E., A. Różycki, „Teatr” 1967 nr 9 s. 17 (fot.); Wilski Z., Polskie szkolnictwo teatralne 1811–1944, Wr. 1978; – Jego siła nas urzekła..., L. 1985 (fot.); Siedlecki A. Grzymała, Świat aktorski moich czasów, Wyd. 2, W. 1973; Żeleński T., Pisma, W. 1975 XXVIII 69–73, 504–6; – Słown. Teatru Pol. II [w druku].
Red.