Bécu August Ludwik (1771–1824), profesor medycyny. Pochodził z protestanckiej rodziny francuskiej, osiadłej w XVII w. na Pomorzu, skąd w drugiej połowie XVIII w. St. August sprowadził do Polski dwóch braci Bécu, Jana Ludwika i Jakóba. Synem Jana Ludwika i Karoliny z Heinów był August Ludwik, urodzony w Grodnie 3 V 1771. Kształcił się w szkole wydz. grodzieńskiej i w Szkole Gł. Lit. w Wilnie, w której 28 VII 1787 otrzymał złoty medal, 29 VI 1789 doktorat filozofji, 6 I 1793 doktorat medycyny, wreszcie 1 X 1797 stanowisko wiceprofesora patologji, terapji i materji medycznej; w 1799 został prof. zwyczajnym, a od 1806 prof. zw. patologji i higjeny w Un. Wil.; w 1798–1814 był lekarzem szpitala ss. miłosierdzia. Pierwszy wprowadził na Litwie szczepienie ospy, o której leczeniu metodą Jennera wydał broszurę O wakcynie (Wilno 1804). Był nadto członkiem Komitetu cenzury, od 1810 doktorem Głównego Seminarjum wil. i jednym z założycieli, a od 1811 prezesem wil. Tow. lekarskiego. Dworak i światowiec, obok niewątpliwej inteligencji i niezaprzeczonych zasług dla wiedzy lekarskiej był dość niedbałym profesorem; zdolny lekarz, naraził się opinji w 1812–13, niechętnie udzielając pomocy rozbitkom z armji napoleońskiej. Wrodzony sybarytyzm zbliżył B. do Nowosilcowa i jego kliki; B. zależało na dobrych stosunkach z przyszłym kuratorem wil., miał bowiem nadzieję wyjednania sobie tytułu profesora wysłużonego z dożywotnią pensją 1500 rs., o co od 1822 bezskutecznie zabiegał. Rola B. w czasie procesu filareckiego nie jest dostatecznie wyjaśniona; przypuszczać można, że była conajmniej dwuznaczna, i że »ten doktor nad powinność czynił«, wysługując się Nowosilcowowi i podsuwając mu pomysły reakcyjne. Toteż Mickiewicz nie szczędził w »Dziadach« ciemnych barw dla odmalowania tej postaci, czem ściągnął na siebie oburzenie pasierba B., J. Słowackiego. Nagła śmierć B. od pioruna 8 IX 1824 uważana była powszechnie za widomy znak »kary niebios«. Charakterystyka dra B. w »Dziadach«, jeśli nawet nieco przez Mickiewicza przesadzona, była jednak zgodna z owoczesną o nim opinją litewskiego społeczeństwa (Lelewel, Niewiarowicz). O śmierci B. krążyły najrozmaitsze wieści; szczególne wrażenie wywarła pogłoska, jakoby piorun, raziwszy doktora, wpadł następnie do komody, w której było kilka srebrnych rubli, i stopił je. Pogłoska ta znalazła również wyraz w »Dziadach«. Po zgonie w 1816 pierwszej żony, z domu Pilar, B. poślubił 17 VIII 1818 Salomeę z Januszewskich, wdowę po prof. Euzebjuszu Słowackim; z pierwszego małżeństwa miał córki: Aleksandrę, ur. w Wilnie 1804, poślubioną 27 IV 1831 prof. Józ. Mianowskiemu zmarłą 23 V 1832, i Hersylję od 30 IV 1827 za Teofilem Januszewskim, bratem Salomei Bécu, zmarłą 16 X 1872 r.

Korzon, Wewn. dz., II 234, 248, 250, 257; (Bécu), Projet d’Instructions pour les Lustrateurs des Starosties de la part du Gouvernement de Lithuanie, 1798 (Arch. państw. w Wilnie); Vol. Leg., VIII 169; St. August, Attestat de service et de noblesse de Pologne donné au Sieur Jean Louis Bécu, Varsovie 29 XII 1794 (Arch. Akt Dawn. w Warszawie); Małachowski-Łempicki, Wolnomularstwo… W. Ks. Lit., Wil. 1930, s. 9 (ten wymienia jako mistrza katedry grodzieńskiej loży masońskiej »radcę królewskiego Augusta (?) Bécu«, około 1784 r.); Autobiografja A. Bécu, wyd. A. Wrzosek w »Arch. hist. i filoz. medyc., XI 1, P. 1931; »Dziennik wileński« 1825, II 228; Teki życior. Chodźki (Bibl. Rappersw.); Baliński, Dawna Akad. Wil., Petersb. 1862, 317; Bieliński, Uniw. Wil., II 279, III 118; Zahorski, Zarys dziej. Tow. Lek. w Wilnie, W. 1898; Mościcki, Wilno i Warszawa w »Dziadach«, W. 1908, 131; tegoż, Pod znakiem Orła, Lw. 1923, 165, 236; tegoż, Z filareckiego świata, W. 1924, 166, 290; Hoesick, Życie J. Słowackiego, Kr. 1896, I 46, 128, 137, 155; (Motty), Przechadzki po m. Poznaniu, P. 1889, III 65, 71; Frank, Pamiętniki I–III, Wil., pass.; Janowski, Lata uniwers. Słowackiego, Lw. 1909, 24; Pigoń, Głosy z przed wieku, Wil. 1924, 191, 223; Mickiewicz Wł., Żywot A. Mickiewicza, P. 1929, I 138; Księga pam. Uniw. Wileńskiego, Wil. 1929, I 82, 142, 375; Słowacki J., Listy, Lw. 1899, I 19, 35, III (W. 1915) 8, 13, 44; Odyniec, Wspomn., W. 1884, 169; Raport rekt. Józ. Twardowskiego do ministra Ośw. (o śmierci prof. B.), Wilno 28 VIII 1824, nr 675 (Arch. Min. Ośw. w Petersburgu); Sieredonin, Istoricz. obzor diejatielnosti Komitieta Ministrow. Dopołn., Petersb. 1903, 96. – Korespondencja B., opisy służbowe z 1805–23 w Bibl. Czartoryskich, zob. Lipski, Archiwum Kurat. wil., Kr. 1926; tegoż, Materjały do dziej. szkoln., Kr. 1923.

Henryk Mościcki