INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Barbara Sierakowska      Barbara Sierakowska, pokolorowana rycina J. Sonntaga, wydana w 1821 r.

Barbara Sierakowska  

 
 
1748-12-04 - 1831-10-25
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sierakowska Barbara (1748–1831), aktorka. Ur. 4 XII w Kiełczewie (pow. Kościan), była córką Józefa Sierakowskiego.

S. wychowywała się w pałacu książąt Sułkowskich w Rydzynie, była dwórką księżnej Ludwiki Sułkowskiej, żony Augusta. Rozpoczęła występy w r. 1771 w prowadzonym tam przez Sułkowskich teatrze dworskim, wykazała duże zdolności aktorskie, a szczególnie talent do ról komediowych. Zwolniona z obowiązków dworskich rozwijała i kształciła wrodzone umiejętności pod opieką Sułkowskich. Brała udział w przedstawieniach dworskich i widowiskach dla okolicznej szlachty, stając się «upodobaną w całej okolicy aktorką» (Wojciech Bogusławski). W sierpniu 1774, po objęciu przez księcia Augusta Sułkowskiego w spółce z Adamem Ponińskim i Franciszkiem Ryxem (właściwym dyrektorem) Teatru Narodowego, przeszła wraz z zespołem rydzyńskim do teatru w Warszawie. Była jedną z najwybitniejszych aktorek narodowej sceny, z powodzeniem grała w komediach „Staruszka młoda” i „Czary” F. Bohomolca, „Panna na wydaniu” A. K. Czartoryskiego (wg D. Garricka). W sierpniu 1775 brała udział w «buncie» aktorów spowodowanym niskimi wynagrodzeniami i wręcz niewypłacalnością dyrekcji. S., tak jak pozostali członkowie zespołu, domagała się podwyżki płac, albo była gotowa zrezygnować z pracy. Po ustąpieniu Sułkowskich, pozostała w zespole Teatru Narodowego, otrzymując stopniowo coraz większą gażę i zajmując wysokie miejsce w hierarchii zespołu aktorskiego.

S. występowała przeważnie w komediach w rolach charakterystycznych. Do tego rodzaju ról kwalifikowały ją nie tylko zdolności, ale i warunki zewnętrzne. Portret S-iej tak przedstawił Bogusławski: «Postać jej niezbyt wysoka, a trochę za pulchna, rodzaj twarzy, w której młodych kochanek udawanie już nadwiędłych wdzięków rysy dostrzegać dawało, pieszczotliwa mowa, wabiące przymrużanie oczu, trzpiotowatość poruszeń przy ociężałej postawie, a nade wszystko uniesienia miłosne przechodzące najgorętszej młodości zapały: wszystko to tak w niej komicznym, tak do śmiechu pobudzającym było, że nie podobna w tym rodzaju gry nic doskonalszego widzieć, ani nawet wyobrazić sobie». Początkowo słynęła z ról subretek i kokietek, później także komicznych matek, a «wrodzony jej talent udawania podstarzałych zalotnic mógł służyć za wzór do naśladowania» (Bogusławski). Występowała m.in. w rolach: Podstoliny Zdawnialskiej („Syn marnotrawny” S. Trembeckiego, wg Woltera), Skarbnikowej („Gracz” A. K. Czartoryskiego, wg J. F. Regnarda), Arameny („Bliźnięta” J.F. Regnarda), Eleonory („Mieszczki modne” W. Bogusławskiego, wg F. C. Dancourta), Doryny („Świętoszek zmyślony” J. Baudouina, wg Moliera), matek w komediach: „Roztargnieni” A. Kotzebuego, „Przeszkoda nieprzewidziana” F. Zabłockiego (wg Ph. N. Destouhes’a). Czasem grywała też z powodzeniem role matek w dramach, np. w „Podrzutku, czyli dziecięciu znalezionym” J. G. wg F. Brühla, „Zbiegu z miłości ku rodzicom” G. Stephaniego. W Teatrze Narodowym występowała stale do r. 1783, w kwietniu t. r. miała benefis z aktorką Karoliną Gronowiczową w komedii „Kotek zgubiony” Bogusławskiego (wg N. Carmontelle’a) i operze „Fraskatanka, czyli dziewczyna zalotna” G. Paisiella. Dn. 27 III 1784 została żoną Karola Krebsa, zamożnego kupca i radcy miejskiego w Lublinie; zrezygnowała ze sceny i zamieszkała na stałe w tym mieście. Po śmierci pierwszego męża wyszła za muzyka lubelskiego Józefa Zakrzewskiego (ślub 6 V 1792). Na scenie wystąpiła jeszcze tylko raz; w kwietniu 1828 z goszczącym w Lublinie zespołem Jana Aśnikowskiego zagrała Świętochnę w „Guwernerze” A. Kotzebuego. Zmarła 25 X 1831 w Lublinie.

 

Portret S-iej przez J. Sonntag (litografia), w: Bogusławski W., Dzieła dramatyczne, W. 1821 IV, reprod. w: tenże, Dzieje Teatru Narodowego, W. 1965 s. 276; – Słown. Teatru Pol. (bibliogr., ikonogr., podob.); – Teatr Narodowy w dobie Oświecenia. W. 1967; – Bogusławski W., Dzieje Teatru Narodowego W. 1965 s. 279, 280.

Grażyna Chmielewska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.