Piotrowski Bazyli, imię zakonne Gerard (1885–1969), bernardyn, misjonarz w Chinach i Japonii. Ur. 12 V w Rzepieńcach w pow. buczackim, był synem Michała i Paraski z Gulaków. Po ukończeniu pięciu klas gimnazjum w Buczaczu zgłosił się w r. 1903 do nowicjatu bernardyńskiego w Leżajsku, a śluby proste złożył 2 X 1904. Po odbyciu nowicjatu kontynuował naukę w zakresie szkoły średniej w krakowskim konwencie Św. Kazimierza. W l. 1907–9 studiował filozofię w klasztorze w Dorsten (Westfalia); studia teologiczne odbył we Lwowie (1909–10) i Rzymie (1910–11). Uroczyste śluby zakonne złożył 3 III 1909, a święcenia kapłańskie otrzymał 15 IV 1911 w Lateranie. W t. r. wyjechał na misje do Chin. Jesienią 1911 dotarł do Hankou, właśnie gdy rozpoczęły się tam rozruchy, które wnet rozszerzyły się na resztę Chin, doprowadziły do obalenia dynastii mandżurskiej i ustanowienia republiki. Może pod wpływem tych wydarzeń P. zaczął prowadzić dziennik, którego pisanie – z niewielkimi przerwami – kontynuował przez ponad pięćdziesiąt lat (Pamiętnik misyjny 1911–1969). Oprócz notat o wypadkach dziejowych oglądanych na własne oczy znajdują się w dziennikach wiadomości o życiu w skupiskach polskich na Dalekim Wschodzie; zapisywał też P. swoje opinie o Chińczykach i Japończykach, ich kulturze, wierzeniach i obyczajach. Dzienniki P-ego są ciekawym dokumentem ewolucji stosunku Europejczyka do społeczeństw orientalnych.
W r. 1912, poduczywszy się języka chińskiego, otrzymał rezydencję w Puci w prowincji Hupej, a gdy budował tam kaplicę, dał się poznać jako zaradny organizator budowy. Otrzymał więc dalsze podobne zadania. Odrestaurował i powiększył kościół w Hankou, zbudował mały kościół we wsi Tancien, odrestaurował kościoły w Sia-dzy-hu i Sin-pan-juen; w tej ostatniej miejscowości wzniósł również rezydencję dla misjonarzy. Od r. 1919 pracował w Huang-dzou-fu. We wspomnianych miejscowościach zakładał warsztaty i sierocińce, by zdobyć zaufanie Chińczyków i pozyskiwać nowych katechumenów. W l. 1921–2 był prokuratorem oraz profesorem łaciny i geografii w niższym seminarium duchownym w Pe-cien w prowincji Hupej, a w l. 1922–4 – zastępcą proboszcza przy kościele katedralnym w Hankou. W dn. 22 XI 1922 został mianowany administratorem wikariatu apostolskiego Syberii; z pracującymi tam księżmi utrzymywał tylko kontakt korespondencyjny. Ordynariusz władywostocki bp Karol Śliwowski ustanowił P-ego w r. 1927 swoim wikariuszem generalnym.
Od lutego 1925 P. rezydował w Charbinie, gdzie założył dom klarysek z gimnazjum dla polskich dziewcząt, otworzył niższe seminarium duchowne i położył fundamenty pod budowę wyższego. W r. 1928 sprowadził urszulanki z Poznania. Pod koniec 1929 r. przestał być administratorem wikariatu Syberii. Przez krótki czas przebywał we Lwowie, skąd wyjeżdżał z odczytami, by uzbierać kwotę na nową wyprawę misyjną. Z trzema towarzyszami wyruszył 28 VIII 1930 na misję do japońskiej części Sachalinu (Karafuto). Po okresie nauki języka japońskiego w Sapporo (skąd nadesłał ciekawą korespondencję o Ajnach) P. objął w dn. 8 V 1932 ze swymi towarzyszami stację misyjną w Tojohara (Władymirowce) na Sachalinie. Był pierwszym przełożonym polskiej misji franciszkańskiej na Sachalinie aż do r. 1938, gdy nabawiwszy się ostrego reumatyzmu został na własną prośbę przeniesiony do łagodniejszego klimatu chińskiego. We wrześniu 1938 został prokuratorem franciszkańskiego zakładu studiów języka chińskiego w Pekinie, a w l. 1939–49 przebywał w Szanghaju jako ekonom franciszkańskiego domu misyjnego. W dn. 26 IV 1949 opuścił na zawsze Chiny i wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie osiadł przy klasztorze w Canton (Massachusetts). Przyzwyczajony do życia na Dalekim Wschodzie, w r. n. P. wyjechał do Japonii. W grudniu 1950 przybył do Nagasaki, gdzie został kapelanem szpitala gruźliczego prowadzonego przez zakonnice. W l. 1953–60 był proboszczem w Tokio i tamże przez czas krótki kapelanem klarysek. Na przełomie lat 1960 i 1961 przebywał w Polsce. W l. 1962–5 był dyrektorem szkoły żeńskiej w Osaka. Z uwagi na słabnące zdrowie wrócił do Tokio i zamieszkał jako rezydent przy Seminarium Św. Antoniego.
Oprócz wspomnianych dzienników P. napisał kilkadziesiąt sprawozdań i artykułów do „Misji Katolickich” (Kr.), „Gazety Kościelnej” (Lw.), „Dzwonka Trzeciego Zakonu” (Kr.), „Miesięcznika Franciszkańskiego”. (Pułaski, Wisconsin). Opublikował Wspomnienia misjonarza w Chinach czyli zwyczaje i obyczaje Chińczyków spostrzeżone i zanotowane przez autora w związku z jego pracą misjonarską w Chinach od 1911 do 1949 (Pułaski, Wisconsin 1956). W r. 1962 wydał w Tokio obszerny tom kazań niedzielnych i świątecznych w języku japońskim. Zmarł w Tokio 13 IX 1969, a pochowany został na cmentarzu w Chofu w pobliżu Tokio.
Fot. w zbiorach Red. PSB; – Zabielska J., Bibliography of Bocks in Polish or relating to Poland, London 1959 II; – Grudziński K., Zakon Braci Mniejszych – franciszkanów. Zakony św. Franciszka w Polsce w l. 1772–1970. Cz. 3., W. 1978 s. 61–3; Literatura polska na obczyźnie 1940–1960, Londyn 1965 II; – „Acta Ordinis Fratrum Minorum” R. 88: 1969 fasc. 6 s. 386–7 (nekrolog); – Arch. Prowincji Pol. Bernardynów: Liber novitiatus FF. Minorum in conventu Leżajscensi 1897–1929 sygn. VI-c-6, Vita Provinciae 1970 I–III s. 52–6; Arch. Prowincji OO. Bernardynów w Kr.: Sygn. RGK-k-100 i 101 (Piotrowski G., Pamiętnik misyjny 1911–1969 t. 1–20 (rkp.); – Informacje ks. Andrzeja Pabina z Kr.
Rafał Leszczyński