INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Bertrand Antoni Rosbierski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rosbierski (Rozbierski) Bertrand Antoni (1764–1815), prawnik, profesor Uniw. Lwow., wiceprezydent Forum Nobilium w Stanisławowie. Ur. 23 X w Chrudimiu w Czechach. Był zapewne z pochodzenia Czechem; wg rodzinnej tradycji Rosbierscy wywodzić się mieli ze szlachty osiadłej na Litwie, zaś dziad Antoniego jako pierwszy wywędrował na Węgry, gdzie został pułkowym medykiem (K. Grzybowska, „Kronika rodzinna”).

R. ukończył Theresianum, następnie studiował prawo, także w Wiedniu, pod kierunkiem F. Zeillera, znanego profesora prawa natury, instytucji prawa rzymskiego, a także prawa karnego. Po ukończeniu studiów pełnił funkcję audytora pułkowego, opuścił jednak służbę wojskową podejmując pracę w sądownictwie cywilnym. Od r. 1799 był radcą sądu szlacheckiego we Lwowie, zaś od r. 1806 radcą apelacyjnym tego sądu. W listopadzie 1815 został mianowany przez cesarza wiceprezydentem Forum Nobilium, tj. wiceprezesem sądów szlacheckich w Stanisławowie. Jednocześnie wykładał od r. 1806 w Liceum Lwowskim, utworzonym w miejsce zlikwidowanego uniwersytetu józefińskiego, bezpłatnie – jako profesor nadzwycz. – «praktykę prawa» (Rechtspraxis). W r. 1811 został mianowany profesorem zwycz. W uznaniu zasług, nobilitowany w Galicji w r. 1813, podpisywał się «de Rosbierski».

R. zajmował się głównie praktyką sądową, pracował jednak także naukowo. Pisał w języku łacińskim oraz niemieckim, znał również język polski. Własnym nakładem wydał Commentarius theoretico-practicus in patentale tabulare, die 4 Martii 1790, in regnis Galiciae et Lodomeriae… (Lw. 1808, Viennae et Leopoli 1811), przełożony następnie na język polski przez Jana Rossowskiego pt. Komentariusz teoretyczno-praktyczny, czyli wykład patentu tabularnego pod 4-ym marca 1870 w Królestwach Galicji i Lodomerii obwieszczonego… (Lw. 1811). Ponadto ogłosił: Kurze Darstellung der Entstehung des österreichischen Gesetzbuches (Lemberg 1812), a także Instructio pro C. R. Cammerariis granicialibus galiciensibus… (Leopoli 1814), dedykowane prezesowi sądów granicznych Bartłomiejowi Gołaszewskiemu, a wydane przez Jana Milikowskiego.

W r. 1810 R. założył i redagował „Annales Jurisprudentiae pro regnis Galiciae et Lodomeriae” (Wien–Lemberg), wokół którego skupił wielu prawników lwowskich, zarówno Niemców, jak i Polaków (m. in. J. Winiwartera, K. Wittiga, B. Gołaszewskiego, J. Rossowskiego). W „Annales” publikowano artykuły naukowe, życiorysy prawników galicyjskich oraz recenzje dzieł prawniczych związanych z Galicją. Dwa pierwsze roczniki ukazały się w l. 1810, 1811 w języku łacińskim, zaś od r. 1812 R. począł je wydawać po niemiecku, jako „Annalen der Rechtsgelehrsamkeit für Beamte und Geschäftsmänner” (Wien 1812–14). Obok prac z zakresu prawa austriackiego, R. publikował w rocznikach także rozprawy poświęcone historii prawa polskiego (m. in. o korekturze praw pruskich z r. 1598). Ogłosił też na łamach tego periodyku kilkanaście rozpraw i artykułów swojego autorstwa poświęconych instytucjom prawa galicyjskiego, m. in. De contradictione adversus intabulationem. Dissertatio de iure successionis ab intestato in Galicia usque ad 11 Mai 1786 vigente (1810). Wprawdzie ukazały się zaledwie cztery tomy roczników, należy jednak podkreślić, że było to pierwsze czasopismo prawnicze na terenie Galicji. Głównie dzięki rocznikom działalność R-ego na polu nauki prawa zyskała uznanie w całej monarchii. R. pisał także do „Gazety Lwowskiej”, ogłosił tam m. in. artykuł o nowej ustawie cywilnej. Należał do wąskiego grona osób dbających o wysoki poziom nadsyłanych wówczas do „Gazety” publikacji. Wieloletnia praca w Forum Nobilium, gdzie stosowano jeszcze w praktyce zasady prawa polskiego i stronami byli polscy ziemianie, spowodowała, że R. sam zaczął uważać się za Polaka. Po ataku serca, któremu uległ na sesji sądu w Stanisławowie, zmarł 27 XII 1815 we Lwowie.

Ożeniony z Fanny Niebelschütz, miał R. dwie córki bliźniaczki (ur. 1798): Antoninę, żonę Alojzego Estreichera (zob.), i drugą córkę, zmarłą w dzieciństwie.

 

Estreicher w. XIX; Suligowski, Bibliogr. prawnicza; Enc. Org.; Uruski, XV; – Bruchnalski W., Stulecie „Gazety Lwowskiej” 1811–1911, Lw. 1911 I 7, 32, 107, 109, 110, II 19; Finkel-Starzyński, Hist. Uniw. Lwow.; Grodziski S., Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772–1848, Wr. 1971 s. 18–20; Hist. Nauki Pol., III; Patkaniowski M., Dzieje Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego od reformy kołłątajowskiej do końca XIX stulecia, Kr. 1964; – Grzybowska K., Kronika rodzinna, Wr. 1969 s. 184 i n., 382–3; – „Gaz. Lwow.” 1813 nr 62, 1815 nr 92; – AP w Kr.: Teki Schneidera nr 994.

Jerzy Malec

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Karol Józef Estreicher

1827-11-22 - 1908-09-30 bibliotekarz
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Cyprian Godebski

1765 - 1809-04-19
poeta
 

Franciszek Ksawery Lampi

1782-01-22 - 1852-07-22
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Karol Szpakowski

1800 - 1863-07-31
ziemianin
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.