Parczewski Bogusław (1869–1935), lekarz, działacz społeczny, powstaniec śląski. Ur. 14 VIII w Belnie (w pow. świeckim na Pomorzu), był synem Erazma (zob.) i Tekli z Wolszlegierów. Po ukończeniu gimnazjum w Poznaniu w r. 1888 studiował medycynę we Wrocławiu, potem w Lipsku, gdzie uzyskał w r. 1894 dyplom lekarza i doktorat na podstawie dysertacji Ein Beitrag zur Casuistik der Histeria Virilis. Specjalizował się w ginekologii i położnictwie w szpitalach Poznania, a w r. 1898 w klinice ginekologiczno-położniczej Uniwersytetu Karola w Pradze. W grudniu t. r. osiedlił się w Bytomiu jako ginekolog-położnik. Brał tu żywy udział w polskich organizacjach społecznych i politycznych. Działał w Tow. Czytelni Ludowych, był w l. 1902–20 prezesem założonego w r. 1892 Górnośląskiego Tow. Literackiego w Bytomiu. Pod względem politycznym był zwolennikiem kompromisu pomiędzy radykalnym ruchem Narodowej Demokracji a klerykalnym ugodowym obozem związanym z niemieckim Centrum. Dał temu wyraz przystępując do utworzonego w r. 1903 Polskiego Tow. Ludowego, które miało na celu pogodzenie dwóch obozów polskiego drobnomieszczaństwa. W partii tej został członkiem zarządu. Uczestniczył w walce polskich lekarzy z niemieckimi o wolny wybór lekarzy do śląskich kas chorych. Był współzałożycielem Tow. Lekarzy Polaków na Śląsku (TLP), zorganizowanego w r. 1908 w celu obrony interesów zawodowych i narodowych oraz dla uzupełniania wykształcenia, w latach późniejszych miał godność członka honorowego TLP. Był także współzałożycielem (1910), a następnie aktywnym członkiem zarządu Polskiego Tow. Turystycznego «Beskid» w Cieszynie, od r. 1913 członkiem zarządu Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Bytomiu. Popierał akcję «Sokoła» w Bytomiu. Był zastępcą przewodniczącego Polskiego Komitetu Wyborczego dla Śląska na okręg wyborczy bytomsko-tarnogórski, późniejszego Polskiego Prowincjonalnego Komitetu Wyborczego dla Śląska, w którego zarządzie pełnił funkcję skarbnika.
W l. 1915–18 P. służył jako lekarz pospolitego ruszenia w wojsku niemieckim. W r. 1919 brał udział w zakonspirowanych kursach sanitarnych Polskiego Czerwonego Krzyża dla Śląska, a na oficjalnym kursie sióstr Czerwonego Krzyża w r. 1920 prowadził wykłady. Uczestniczył w akcji plebiscytowej. Po przekształceniu się Górnośląskiego Tow. Literackiego w r. 1920 w Tow. Przyjaciół Nauk na Śląsku (TPN) został wybrany na wiceprezesa zarządu (później był jego członkiem). W r. 1920 wchodził do Rady Miejskiej w Bytomiu. Po zamordowaniu przez Niemców w dn. 17 VIII 1920 lekarza Andrzeja Mielęckiego w Katowicach P. został przewodniczącym Komitetu Sierocińca im. A. Mielęckiego w Bytomiu i pow. bytomskim. W trzecim powstaniu śląskim jako lekarz Komendy Etapowej w pow. bytomskim prowadził punkty sanitarne w Rozbarku, Szarleju i Miechowicach. Był także lekarzem zaufania Naczelnej Władzy na Górnym Śląsku. Po podziale Górnego Śląska w r. 1922 przeniósł się do Katowic. Był tu P. długoletnim przewodniczącym Rady Opiekuńczej Sierocińca im. A. Mielęckiego (należał do fundatorów tego zakładu). Wchodził do zarządu Dzielnicy Śląskiej «Sokoła». W Związku Gospodarczym Lekarzy Polaków Województwa Śląskiego pełnił funkcję przewodniczącego sądu honorowego. Był współzałożycielem (1923) Oddziału Górnośląskiego Polskiego Tow. Tatrzańskiego (PTT) w Katowicach i zastępcą przewodniczącego jego zarządu, a później członkiem honorowym PTT. W l. 1926–30 był członkiem Magistratu m. Katowic. Swoje dochody P. przeznaczał głównie na cele społeczne. Był mecenasem artystów, wspierał finansowo Macierz Szkolną w Gdańsku. Księgozbiór swój przekazał TPN i TLP. Zmarł 4 IX 1935 w Katowicach i tu został pochowany. Jedna z ulic Katowic nosi jego imię.
P. rodziny nie założył.
Brożek K., Polska służba medyczna w powstaniach śląskich i plebiscycie. 1918–1922, Kat. 1973; Galicz J., Początki turystyki polskiej w Beskidzie Śląskim, „Zaranie Śląskie” (Cieszyn) 1937 z. 3 s. 194–5; Hemmerling Z., Posłowie polscy w Parlamencie Rzeszy Niemieckiej i Sejmie Pruskim 1907–1914, W. 1968; Kisielewski J., Światła w mroku, P. 1930; Kobyliński S., Wspomnienie pośmiertne. Dr med. Bogusław Parczewski, „Roczniki Tow. Przyjaciół Nauk na Śląsku” (Kat.) T. 5: 1936 s. 325–8; Łuka J., Z dziejów Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku, tamże T. 1: 1929 s. 3, 4; Ogrodziński W., Dzieje Dzielnicy Śląskiej „Sokoła”, Kat. 1937; Orzechowski M., Narodowa Demokracja na Górnym Śląsku (do 1918 roku), Wr. 1965; [Wallis S.] St. W., Założyciele Towarzystwa Lekarzy Polaków na Śląsku, „Śląska Gaz. Lek.” (Cieszyn) 1947 nr 6–8 s. 516 (fot.); – Dziennik Rozporządzeń Naczelnej Władzy na Górnym Śląsku, 1921 nr 7 s. 26; – „Polonia” 1935 nr 3915 s. 7, 9, nr 3917 s. 6 (fot.).
Krzysztof Brożek