Straszewicz Bohdan, krypt. B. Str., St. B. (1882–1920), drukarz, publicysta, dziennikarz, polityk.
Ur. 15 VI w Warszawie, był synem Ludwika (zob.) i Władysławy z Kuczkowskich, bratem Hanny, zamężnej Łukaszewicz, i Leszka Kazimierza, bratankiem Zygmunta (zob.). Braćmi stryjecznymi S-a byli: Czesław (zob.), Jan Wacław (zob.) i Stefan (zob.).
Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie studiował S. matematykę na Wydz. Nauk Ścisłych uniwersytetów w Lozannie i Strasburgu; studiów tych jednak nie ukończył. Podczas studiów historycznych w Pradze przesyłał korespondencje do warszawskich czasopism. Te studia także przerwał i przeniósł się do Paryża, gdzie przez dwa lata studiował nauki polityczne w École des Sciences Politiques i na podstawie rozprawy L’Etat moderne, et la politique positive otrzymał dyplom ukończenia szkoły.
Ok. r. 1912 wrócił S. do Warszawy i rozpoczął współpracę z należącym do ojca dziennikiem „Kurier Polski”. Prawdopodobnie wtedy wstąpił do Stronnictwa Polityki Realnej. Jesienią 1913 wyjechał do Petersburga i został korespondentem „Kuriera Polskiego” z obrad IV Dumy, jednak wkrótce po śmierci ojca (1 XI t.r.) wrócił do Warszawy i przejął po nim redakcję „Kuriera Polskiego” oraz kierownictwo «Drukarni Polskiej». Przeniósł drukarnię z ul. Jasnej 18 na ul. Szpitalną 12 i tam zamieszkał. Mimo pomocy redakcyjnej Michała Romana i Kazimierza Rollego, brak doświadczenia S-a spowodował trudności finansowe dziennika, a prowadzona na jego łamach krytyka antypolskich posunięć władz rosyjskich doprowadziła do jego zawieszenia. W grudniu S. wznowił pismo p.n. „Dziennik Polski”, powierzając redakcję Henrykowi Michałowskiemu, a następnie Władysławowi Kopczewskiemu. Po wybuchu pierwszej wojny światowej, w r. 1914, w odpowiedzi na odezwę naczelnego wodza armii rosyjskiej Mikołaja Mikołajewicza (14 VIII t.r.), podpisał 17 VIII proklamację członków Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego (m.in. Romana Dmowskiego i Zygmunta Balickiego) oraz Stronnictwa Polityki Realnej, podkreślającą braterstwo broni Polaków i Rosjan oraz potrzebę wskrzeszenia Polski pod berłem Mikołaja II. Jeszcze w sierpniu przystąpił do secesjonistów ze Stronnictwa Polityki Realnej, umiarkowanie prorosyjskiego Zjednoczenia Społecznego (ZS, potem Grupa Pracy Społecznej, od września Grupa Pracy Narodowej, Stronnictwo Pracy Narodowej). Po zajęciu Warszawy 5 VIII 1915 przez wojska niemieckie stał się zwolennikiem prowadzenia polityki aktywistycznej i z ramienia ZS uczestniczył 29 VIII t.r. w rozmowach z przedstawicielami Naczelnego Komitetu Narodowego. We wrześniu użyczył swego domu dla tajnej komórki PPS, działającej oficjalnie jako Kuchnia «Społem». Miesiąc wcześniej przejął redakcję i wydawnictwo „Dziennika Polskiego” i w grudniu przywrócił poprzednią nazwę pisma „Kurier Polski”; redagował go odtąd wspólnie z Wincentym Kosiakiewiczem. T.r. utworzył wraz z bratem Leszkiem Kazimierzem «Drukarnię Polską Braci Straszewiczów»; od r. 1916 drukowano w niej m.in. dziennik „Głos Stolicy”, organ Ligi Państwowości Polskiej. Na początku r. 1916 powołał S. Spółkę Wydawniczą, zapewniającą regularną edycję „Kuriera Polskiego”. Dn. 22 II t.r. był jednym z sygnatariuszy powziętej z inicjatywy Tytusa Filipowicza tzw. deklaracji stu, wysuwającej postulat niepodległości Polski. Po wydaniu 5 XI w imieniu cesarzy Niemiec i Austrii manifestu proklamującego powstanie państwa polskiego, prowadził negocjacje m.in. z Michałem Sokolnickim o współdziałanie Stronnictwa Pracy Narodowej z piłsudczykami. Dążąc do ścisłej z nimi współpracy, nie wszedł w styczniu 1917 do Zjednoczenia Stronnictw Demokratycznych, powstałego z połączenia Stronnictwa Narodowo-Radykalnego, Polskiego Zjednoczenia Postępowego i Stronnictwa Pracy Narodowej. W tym miesiącu został członkiem zarządu powstałej wtedy Partii Niezawisłości Narodowej (od listopada t.r. Stronnictwo Niezawisłości Narodowej), ściśle związanej z PPS. Prawdopodobnie t.r. został też członkiem Komendy Głównej POW.
W r. 1917 sprzedał S. swe udziały w Spółce Wydawniczej «Kurier Polski» Stefanowi Krzywoszewskiemu i Wacławowi Podwińskiemu. Pod koniec września t.r. nabył wraz z Gustawem Grzybowskim od Stanisława Kempnera dziennik „Nowa Gazeta” i 1 X został jego redaktorem. Uczynił z „Nowej Gazety” organ piłsudczyków. Opublikował w niej w r. 1917 artykuły, m.in. Naczelnik (nr 510), z okazji 100. rocznicy zgonu Tadeusza Kościuszki, Pożądana likwidacja (nr 540), o konieczności rozwiązania Naczelnego Komitetu Narodowego po kryzysie przysięgowym w lipcu t.r., Nieziszczalne i zbyteczne żądania (nr 631), o rezygnacji z ziem zaboru pruskiego. Ogłosił też broszury W obronie aktu listopadowego ([b.m.w.] 1917) i W sprawie wolności Polski (W. 1917). W r. 1918 opublikował kolejne artykuły, m.in. Nie było błędu (nr 332), w którym skomentował nieobecność przedstawicieli lewicy w Tymczasowej Radzie Stanu, oraz Konieczność sejmu (nr 368) i O zniesienie cenzury (nr 451), gdzie nawoływał do zwołania Sejmu i likwidacji urzędu cenzorskiego. Dn. 14 II t.r. podpisał odezwę PPS, PSL, Zjednoczenia Stronnictw Demokratycznych i Stronnictwa Niezawisłości Narodowej, potępiającą traktat zawarty 9 II w Brześciu Lit. między państwami centralnymi a Ukraińską Republiką Ludową. Uczestniczył 10 XI w zebraniu przedstawicieli partii lewicowych z przybyłym w tym dniu do Warszawy Józefem Piłsudskim. Opublikował potem w „Nowej Gazecie” artykuł Wódz narodu (nr 466) i zaatakował Narodową Demokrację w artykule Spadła maska (nr 478). Udostępnił swą drukarnię dla produkcji legalnych czasopism Komunistycznej Partii Robotniczej Polski: od grudnia 1918 do stycznia 1919 dziennika „Sztandar Socjalizmu”, w lutym 1919 tygodnika „Przełom”, w marcu t.r. miesięcznika „Nowe Społeczeństwo” oraz od kwietnia do lipca ukazującego się nieregularnie „Towarzysza”. W styczniu t.r. zmienił tytuł „Nowa Gazeta” na „Gazeta Polska” i w lutym przekazał jej redakcję Adamowi Skwarczyńskiemu. T.r. został zatrudniony w Wydz. Prasowym Kancelarii Cywilnej Naczelnika Państwa. Dn. 31 I 1920 wraz z bratem Leszkiem Kazimierzem i siostrą Hanną nabył od Władysława Tatarkiewicza zakład litografii artystycznej i fabrykę pudełek przy ul. Leszno 112, a 4 II t.r. od Ksawerego Rubieszowskiego drukarnię przy ul. Czackiego 3, dokąd przeniósł drukarnię z ul. Szpitalnej. Dn. 24 II został wraz ze Skwarczyńskim skazany na pięć dni aresztu domowego za publikację w „Gazecie Polskiej” artykułu pt. Sejm i Armia (1919 nr 249), krytykującego uchwałę Sejmu Ustawodawczego o wycofaniu wojska z frontu galicyjskiego. Dn. 9 III 1920 wraz z rodzeństwem połączył wszystkie zakłady w jedną spółkę «Zakłady Graficzne Straszewiczów» i t.r. przystąpił z bratem do warszawskiego Zjednoczenia Zakładów Graficznych. Wiosną t.r. został korespondentem wojennym warszawskiego dziennika „Naród” z frontu polsko-sowieckiego. Opublikował broszury: Jak rozwiązać sprawę waluty w Polsce (W. 1920) i wspólnie ze stryjem Zygmuntem Ku przepaści. Rozważania na temat naszej polityki gospodarczej (W. 1920). Wraz z bratem wydał własnym nakładem gawędę żołnierską Władysława Syrokomli „Kapral Terefera i kapitan Szerpentyna” (W. 1920) oraz S. Wilamowskiego „Wspomnienia z powstania” (W. 1920). Wg Krzywoszewskiego S. «odziedziczył po ojcu Ludwiku talent i temperament pisarski. Temperament nawet nieraz przygłuszał talent. Był typem publicysty wojującego – walczył jednak zawsze w imię idei, nigdy dla osobistych, prywatnych względów. I pod tym względem odziedziczył cnoty ojca: prawość i szczerość». W lipcu wstąpił S. do 201. pp Dyw. Ochotniczej WP. Dn. 15 VIII 1920 w bitwie pod Nasielskiem (pow. pułtuski) został ciężko ranny i zmarł tego samego dnia. Był odznaczony Krzyżem POW. Informacja o jego śmierci znajduje się na grobie rodziny Straszewiczów na cmentarzu Powązkowskim.
W małżeństwie z Marią z Malewskich miał S. synów: Ludwika (zob.) i prawdopodobnie Władysława (1919–1941).
Fot. w: „Biesiada Liter.” 1913 nr 46 s. 397; – Bibliogr. Warszawy, V–VI; Bibliografia czasopism Warszawy, W. 1994 I 354 (poza indeksem), 1996–2001 II–III; Bibliografia historii Polski XIX i XX wieku, W. 2000 III cz. 1; PSB, (Kosiakiewicz Wincenty); Słown. Pracowników Książki Pol., supl. (bibliogr.); Słown. pseudonimów, IV; Współcz. działacze polit.; – Giełżyński W., Prasa warszawska 1661–1914, W. 1962; Holzer J., Molenda J., Polska w pierwszej wojnie światowej, W. 1973; Kmiecik Z., Prasa warszawska w latach 1908–1918, W. 1981; Kozłowski C., Działalność polityczna Koła Międzyparlamentarnego w latach 1915–1918, W. 1967; Nałęcz T., Polska Organizacja Wojskowa 1914–1918, Wr. 1994; Paczkowski A., Prasa codzienna Warszawy w latach 1918–1939, W. 1983; Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski, Londyn 1967 II; Skaradziński B., Polskie lata 1919–1920, W. 1993 II; Suleja W., Orientacja austro-polska w latach I wojny światowej, Wr. 1992; Szczepański J., Wojna 1920 na Mazowszu i Podlasiu, W.–Pułtusk 1995; Władyka W., Z biegiem 40 lat, w: 250 lat „Kuriera Polskiego”, W. 1983 s. 56; – Dąbrowska M., Dzienniki, W. 1998 I; Dzierzbicki S., Pamiętnik z lat wojny 1915–1918, W. 1983; Krasicki A., Dziennik kampanii rosyjskiej 1914–1916, W. 1988; [Krzesławski J.] Cynarski J., Wsypa na Szpitalnej, w: Warszawa w pamiętnikach pierwszej wojny światowej, Oprac. K. Dunin-Wąsowicz, W. 1971; Krzywoszewski S., Długie życie. Wspomnienia, W. 1947 I 260–1, 268; Limanowski B., Pamiętniki, W. 1961 III; Nałkowska Z., Dzienniki, W. 1976 II; Nowakowski J., Sześćdziesiąt lat bez mała w zawodzie dziennikarskim, w: Moja droga do dziennikarstwa, Red. J. Łojek, W. 1974; Pollack K., Ze wspomnień starego dziennikarza warszawskiego, W. 1961; Powstanie II Rzeczypospolitej. Wybór dokumentów 1866–1925, W. 1981; – „Dzien. Urzęd. Komisariatu Rządu na m. stoł. Warszawę” 1920 nr 5; „Kur. Warsz.” 1920 nr 232; „Przew. Bibliogr.” R. 1: 1920 s. 97, 248; „Robotnik” 1920 nr 55; „Warschauer Tafeln” 1914–17 nr 11 s. 20.