Dąbrowski Bronisław (1815–1880), ziemianin i powstaniec. Syn twórcy legionów, Jana Henryka D-go, i drugiej jego żony, Barbary z Chłapowskich, urodził się w Warszawie 19 IX. Do chrztu trzymało go 24 wyższych oficerów z namiestnikiem Zajączkiem na czele. Od dzieciństwa był ulubieńcem stolicy; Niemcewicz i Prądzyński czuwali nad jego wychowaniem. Powstanie listopadowe zwichnęło jego karierę; za młody, by stanąć do walki, spędził ten czas przy matce w Dreźnie i Poznaniu. Skończył studia już w Niemczech, w Dreźnie i Lipsku, w l. 1836–7 odbył służbę wojskową pruską w artylerii gwardii i wrócił do rodzinnej Winnogóry. W salonach berlińskich, poznańskich i warszawskich przodował złotej młodzieży i ku zgorszeniu współczesnych żył za pan brat z Niemcami i Moskalami. Do grona patriotów zbliżyło go w r. 1842 małżeństwo z Weroniką Łącką, siostrzenicą Emilii Sczanieckiej; u Łąckich w r. 1845 poznał emisariusza Mierosławskiego. Oczarowany przez niego, dał się wciągnąć do spisku, a w lutym 1846 r., na krótko przed wybuchem powstania, udał się do Warszawy. Ponieważ był oficerem landwery i, jako właściciel Kuflewa na Podlasiu, miał łatwość przebywania granicy, Centralizacja poznańska mianowała go dowódcą ruchu na prawym brzegu Wisły. D. nawiązał kontakt ze spiskiem warszawskim i zbierał w Kuflewie chłopów do ataku na Dęblin. Ostrzeżony przez żonę o aresztowaniu Mierosławskiego i rozbiciu spisku, rzucił wszystko i uciekł, zostawiając własnemu losowi Pantaleona Potockiego, który przygotowywał napad na Siedlce. Po romantycznej przeprawie przez granicę oddał się sam władzom pruskim w majątku przyrodniego szwagra gen. Palombiniego pod Hertzberg. W śledztwie trzymał się dzielnie, nie kompromitował kolegów, ale też nie zapierał się winy i popierał system obrony Mierosławskiego. Udało mu się też dowieść, że występował tylko przeciw Rosji. Sąd w procesie berlińskim skazał go tylko na 2 lata więzienia za »zdradę stanu 2. stopnia«. Tuż przed wyrokiem puszczono go na wolność za kaucją mimo protestów ambasady rosyjskiej w Berlinie. W marcu 1848 r. wybuchło powstanie poznańskie; D. został członkiem Wydziału Wojennego i pracował nad organizacją polskiej siły zbrojnej. Przyjął też tytuł adiutanta Mierosławskiego. W jego Winnogórze przez 4 tygodnie kwaterowała znaczna część miłosławskiego obozu. D. wziął udział w walkach pod Miłosławiem i Wrześnią jako oficer sztabowy, lecz po upadku powstania bardzo szybko wycofał się z życia publicznego. Poświęcił się gospodarstwu, hodowli koni i zbieraniu pamiątek po ojcu. Z Mierosławskim utrzymywał kontakt listowny, jeszcze w r. 1863 wspomagał organizację powstańczą. Zmarł bezdzietnie w kwietniu 1880 r. w Winnogórze.

»Gazeta Lwowska« 5 IV 1880; Pamiętniki Bog. z Dąbrowskich Mańkowskiej, P. 1880; Akta i czynności t. s. procesu Polaków, Berlin 1847; Kirschbraun A., Stos. Mikołaja I i Paskiewicza do procesu pozn. »Kron. m. Poznania« 1928; Hoetzsch, Peter v. Meyendroff, Berlin 1923; Kieniewicz, Społ. pol. w powst. poznańskim, W. 1935. – Zeznania D-go w Arch. Akt Dawnych; B. Rapperswil. rkp. 830, 850, 886.              

Stefan Kieniewicz