INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Bronisław Dulęba     

Bronisław Dulęba  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1939-1946 w V tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Dulęba Bronisław (1843–1920), dr praw, działacz społeczny. Urodzony w Tarnowie, syn Włodzimierza, aktuariusza sądowego, następnie radcy sądowego, a od r. 1860 notariusza we Lwowie, i Karoliny z Dunin Czajkowskich. Ukończył gimnazjum we Lwowie. W r. 1863 wziął udział w powstaniu, walcząc w oddziałach Lelewela-Borelowskiego i Zapałowicza. Skazany został za ten udział przez sądy austriackie na dwa lata więzienia. Po amnestii ukończył wydział prawa we Lwowie w l. 1865–68, i uzyskał doktorat. Mianowany urzędnikiem konceptowym Wydziału Krajowego, przeszedł w stan spoczynku w r. 1900, jako kierownik biura departamentu przemysłowego.

Głównym polem jego działalności społecznej przez całe życie było Towarzystwo Kółek Rolniczych we Lwowie, do którego założycieli należał w r. 1882 i przez szereg pierwszych lat był jego wiceprezesem, następnie sekretarzem, potem zwykłym członkiem Zarządu Głównego, na nowo sekretarzem, wiceprezesem, a od 1912–19 protektorem Towarzystwa, mianowanym przez Radę Ogólną. D. był duszą wszystkich poczynań Towarzystwa, stworzył w b. Galicji i ustalił typ Kółka Rolniczego; za pośrednictwem tej organizacji zapoznał włościan galicyjskich z książką i gazetą rolniczą, z doborowymi narzędziami rolniczymi i nawozami sztucznymi. Główną jego zasługą jest rozbudowa spółdzielczego handlu rolniczego, najpierw sklepików kółek rolniczych, następnie składnic powiatowych, wreszcie Agencji handlowej Zarządu Głównego T. K. R., przekształconej w r. 1911 z jego inicjatywy w Centralę Handlową dla Składnic i Kółek rolniczych, oraz Związku Ekonomicznego Spółdzielni T.K.R., w którym był również wiceprezesem. Przy T.K.R. organizował nieustannie rozmaite kursy rolnictwa, ogrodnictwa, pożarnictwa, kursy handlowe dla młodzieży wiejskiej itp. Na kursy te jeździł stale jako wykładowca, lustrator i egzaminator. Od r. 1908 wprowadził w program pracy T. K. R. sprawy wykształcenia gospodarczego kobiet wiejskich, organizowanie kół gospodyń wiejskich i kursów dla dorosłych dziewcząt. W czasie wojny zorganizował szereg kursów handlowych dla inwalidów wojskowych i dzięki nim uruchomił bardzo wiele kółek zniszczonych przez inwazję rosyjską. Po połączeniu T. K. R. w r. 1919 z Krakowskim Towarzystwem Rolniczym w jedno Małopolskie Towarzystwo Rolnicze już nie wszedł do nowego prezydium. W l. 1883–94 zasiadał również w Wydziale Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych we Lwowie, w ostatnim roku jako sekretarz.

Od r. 1902 pracował także czynnie w Towarzystwie Szkoły Ludowej, najpierw w Kole lwowskim im. T. T. Jeża, następnie w lwowskim Związku Okręgowym, a wreszcie od 1904–20 w Zarządzie Głównym. W r. 1903 ułożył pierwszy regulamin Związków Okręgowych oraz dał inicjatywę do rozszerzenia statutowej działalności T. S. L. na zakładanie tzw. »Szkółek początkowych« dla przyspieszenia walki z analfabetyzmem. Szkółki te, prowadzone małym kosztem w skromnych izbach wiejskich przez niekwalifikowane siły nauczycielskie, wywoływały wprawdzie dużo głosów krytyki ze strony fachowego nauczycielstwa i władz szkolnych, spełniały jednak znakomicie swój cel doraźny i z reguły przyspieszały w danej miejscowości otwarcie normalnej klasy eksponowanej lub szkoły jednoklasowej samoistnej.

Niezależnie od kursów urządzanych przez T. K. R. opiekował się D. specjalnie prywatną szkołą gospodyń wiejskich w Szynwałdzie pod Tarnowem, utrzymywaną przez tamtejszego proboszcza ks. Aleksandra Siemieńskiego, do której co roku jeździł na egzaminy. Podczas takiego egzaminu zmarł nagle 18 V 1920.

 

Informacje wdowy p. Marii z Bielawskich Dulębiny. – Arch. Uniw. Jana Kazimierza we Lwowie; Szematyzmy Królestwa Galicji i Lodomerii z W. H. Krak.; Księga Pamiątkowa półwiekowego jubileuszu (1858–1908) Gimnazjum Fr. Józefa we Lwowie (1909); »Zagroda Wzorowa« Przewodnik Kółek Rolniczych rok LXIII, nr 20, Kraków–Lwów z dn. 18 V 1930, nr poświęcony pamięci D-y w 10. rocznicę śmierci m.i. artykuły Zaremby Cieleckiego, I. Śledzińskiego, Marii Dulębiny, Adama Piątka, Stan. Zalasińskiego, Marii Świeżawskiej, Stan. Dzierży, Marii Demelówny i wyciąg z »Liber memorabilium« parafii w Szynwałdzie).

Zdzisław Próchnicki

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.