Salewski (Zalewski) Carl Eduard (1831–1917), księgarz, drukarz i nakładca na Mazurach. Szczegóły biograficzne nie są znane, ramowe daty życia pochodzą z nie istniejącego obecnie nagrobka na cmentarzu ewangelickim w Ostródzie (spisane przez autora artykułu w r. 1950).
S. pochodził z mazurskiej rodziny Zalewskich, ale uległ germanizacji; uważał się za Niemca, do polskości się nie przyznawał. W r. 1855 założył w Ostródzie przy ul. Wodnej skład papieru z materiałami piśmiennymi, przekształcony wkrótce w księgarnię; uruchomił także w r. 1860 wypożyczalnię książek (liczącą ok. 1 200 tomów), a w r. 1868 niewielką drukarnię, którą następnie rozbudował i unowocześnił. Początkowo tłoczył druki akcydensowe, potem książki, kalendarze i gazety w języku polskim; jednocześnie był ich nakładcą. M. in. drukował i wydawał „Prusko-Polski Kalendarz dla Ewangelików” (1879–1902, w nakładzie 3 500 egz.), którego dwa roczniki (1884 i 1885) redagował Jan Karol Sembrzycki, oraz redagowaną przez tegoż gazetę w duchu polskim „Mazur” (od 14 XI 1883 do 1 XII 1884). S. drukował i wydawał religijną literaturę ewangelicką, broszury antyalkoholowe, poradniki rolnicze oraz wiele książek dla ludu (m. in. z zakresu magii i wróżb). Ogółem wydał 20 roczników kalendarzy i ok. 50 książek polskich (niektóre z nich były kilkakrotnie wznawiane). Wydawnictwa S-ego były rozprowadzane głównie na Mazurach, także na Śląsku Cieszyńskim (za pośrednictwem Edwarda Feitzingera, juniora, księgarza w Cieszynie) oraz wśród wychodźców polskich w Westfalii i Nadrenii. Dn. 7 XI 1903 S. sprzedał Franciszkowi Pospieszyńskiemu drukarnię i prawa wydawnicze na druk polskich książek oraz zapasy papieru i książek. Ważniejsze tytuły wydane przez S-ego: „Kazania pogrzebowe…” (1881) A. Kuntzego, „Życie Świętej Genowefy” (ok. 1887), „Radę udzielający lekarz zwierząt…” (ok. 1887), „Ewangelia Nikodema…” (wyd. 6 1887, wyd. 10 ok. 1897), „List niebieski…” (ok. 1890, wznowienie 1895), „Pijanicy Królestwa Bożego nie odziedziczą” (cz. 1–3, 1888–9, wyd. 2, 1900) J. W. F. Rindfleicha, „Jutrznia w Bochum” (1894), „Na Gody. Jutrznia…” (1899) W. Roschkowskiego. S. zmarł w r. 1917 w Ostródzie i został pochowany na tutejszym cmentarzu Ewangelickim.
Chojnacki W., Bibliografia polskich druków ewangelickich Ziem Zachodnich i Północnych 1530–1939, W. 1966; Chojnacki W., Chojnacki W., Bibliografia kalendarzy wydanych w języku polskim poza granicami Polski od roku 1716 (Mazury, Śląsk Górny i Dolny oraz Śląsk Cieszyński), Wr. 1986; Enc. Wiedzy o Książce (W. Chojnacki); Literatura Pol. Enc., II (T. Oracki); Oracki, Słown. Warmii XIX i XX w. (bibliogr.); Słown. Pracowników Książki Pol. (W. Chojnacki, bibliogr.); – Chojnacki W., Wydawnictwo oraz drukarnia Salewskiego i Pospieszyńskiego w Ostródzie, „Kom. Mazursko-Warmińskie” 1963 nr 3 s. 415–41 (źródła i bibliogr., przedruk: Chojnacki W., Szkice z dziejów polskiej kultury na Mazurach i Warmii, Olsztyn 1983 s. 146–73; Kasparek K., Jan Karol Sembrzycki, Olsztyn 1988; – Sprawy Mazur i Warmii w korespondencji W. Kętrzyńskiego, Wyd. i oprac. W. Chojnacki, Wr. 1952.
Tadeusz Oracki