INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Christoph Suchten      Portret z 1507 r.

Christoph Suchten  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suchten Christoph (1481–1519), humanista, poeta łaciński, kanonik warmiński, proboszcz w Gdańsku.

Był synem Heinricha (zob.) i Margarethy Zimmermann, miał braci Heinricha, Barthela, Kurta, Johana i Georga, oraz siostry Katherinę i Gertrudę. Jego bratankiem był Aleksander (zob.)

Od r. 1501 studiował S. na uniw. w Lipsku; przed r. 1504 uzyskał tam w semestrze letnim bakalaureat, a w semestrze zimowym t.r. stopień magistra sztuk wyzwolonych. Od r. 1505 prowadził na Uniw. Lipskim wykłady z literatury rzymskiej. Wydał wtedy wybór poezji Katullusa i rozpoczął własną twórczość poetycką. T.r. opublikował w Lipsku tomik pt. Epigrammatum liber unus. Wzorowany na twórczości Katullusa, zawierał on 82 okolicznościowe epigramaty, poświęcone różnym wydarzeniom z życia rodziny, przyjaciół i znajomych, a także epitalamia (pieśni weselne), salutatoria i hodeoporikony (poetyckie sprawozdania z podróży), a więc teksty okolicznościowe, świadczące o erudycji autora. Wśród adresatów znaleźli się m.in. jego bracia: Heinrich, Kurt i Georg, kupiec gdański Reinhold Feldstete, poślubiający Kordulę von Allen oraz lekarz toruński Wilhelm Aldenhof, przybyły do Lipska do pomocy studiującej tam młodzieży z Torunia. W tomie wyróżnia się wiersz do Jana Filipa Heydecke-Mirici, mieszczanina krakowskiego, archiprezbitera kościoła Mariackiego, członka Societatis Litterariae Vistulanae oraz mecenasa poetów i uczonych; S. zadedykował mu także całą swą książkę, wspominając przy tej okazji wykwintne spotkania w jego ogrodzie przy domu w Rynku. Nie oznacza to jednak, że S. był uczestnikiem tych biesiad; informację o nich mógł zaczerpnąć z ody Konrada Celtisa „De coena Miricae”, a sam chciał może zwrócić na siebie uwagę Mirici, co mu się udało, gdyż za ten prezent literacki otrzymał podziękowanie wierszem. Zgodnie z panującą modą S. używał w tym okresie zlatynizowanej formy swego nazwiska «Christophorus Suchtenus».

Od r. 1507 przebywał S. w Krakowie i słuchał na Uniw. Krak. wykładów Pawła z Krosna. Zamówił wówczas, prawdopodobnie u malarza królewskiego Michała Lancza, swój portret olejny, na którym u góry umieszczony został herb von Suchtenów. Dn. 21 V t.r. otrzymał od papieża Juliusza II kanonikat w Lubece, a w r. 1508 obdarzono go prebendą w tamtejszym kościele Bożego Ciała, czemu sprzeciwiła się lubecka rada miejska. W r. 1509 wyjechał na studia prawnicze do Rzymu. Nawiązał tam bliskie kontakty z wpływowymi osobistościami z kręgów kościelnych. Pracował w kancelarii bp. Piotra von Schwerina, sekretarza papieskiego, przyjaźnił się z sekretarzem papieskim Krzysztofem Welserem, zetknął się też ze swym powinowatym, Aleksandrem Scultetim, wówczas notariuszem kurii rzymskiej, któremu zapewne zawdzięczał dalszą karierę kościelną. W r. 1509 otrzymał probostwo w dzielnicy Królewca zwanej Löbenicht; nie objął go jednak z powodu zaostrzenia się sporu między królem Zygmuntem I i w. mistrzem zakonu krzyżackiego Fryderykiem saskim. T.r. nadano S-owi godności kanonika w Rewlu (Tallin) i Fromborku, a także probostwo kościoła św. Jana w Gdańsku. W r. 1511 wszedł S. w Rzymie w krąg oddziaływania Jana Coriciusa-Goritza, niemieckiego humanisty z Luksemburga, członka Akad. Rzymskiej (Academia Antiquaria), opiekującego się przybyszami narodowości niemieckiej, także z Pomorza i Śląska. W gronie osób spotykających się w tym kręgu poznał m.in. Bernarda Wapowskiego. Już jako notariusz papieski otrzymał 24 X 1511 probostwo kościoła św. Katarzyny w Braniewie, a w r. 1513 probostwo katedralne we Fromborku. T.r. objął również probostwa kościołów św. Wawrzyńca i św. Elżbiety we Wrocławiu, a w r. 1514 został kanonikiem wrocławskim. Liczne beneficja kościelne S-a miały związek z jego włączeniem się do działań kurii rzymskiej i papieża Juliusza II, wspierających zakon krzyżacki w próbach zmierzających do ograniczania zwierzchnictwa Polski. Kolejne nominacje S-a na prepozyta warmińskiego (1513) i administratora dóbr kapituły (1515–16) spotkały się ze sprzeciwem króla Zygmunta I. Kiedy jednak do Rzymu dotarła wieść o zwycięstwie wojsk litewsko-polskich nad armią moskiewską pod Orszą 8 IX 1514, S. uczcił to wydarzenie wierszem pt. De nobili et gloriosa victoria per […] Poloniae Regem […] Sigismundum reportata (Cracoviae 1514). Sławiąc triumf, zachęcał tu króla Zygmunta I do rozszerzenia działań wojennych w kierunku na Bałkany i Bliski Wschód, aż po Ziemię Świętą. Utwór S-a został włączony do powstałej z inicjatywy prymasa Jana Łaskiego, a przygotowanej przez Wapowskiego, antologii utworów sławiących wiktorię orszańską („Carmina de memorabili caede schismaticorum per […] Sigismundum regem Poloniae”, Roma 1515).

W r. 1515 otrzymał S. w Rzymie doktorat obojga praw. W październiku t.r. opuścił Rzym i udał się jako administrator dóbr kapit. warmińskiej do Fromborka. W r. 1516 Jan z Wiślicy w liście dedykacyjnym dla Pawła z Krosna zamieszczonym w poemacie „Bellum Prutenum” (Cracoviae) wymienił S-a wśród wybitnych humanistów krakowskich. Z powodu choroby poprosił S. o zwolnienie z obowiązków kościelnych od 4 IV 1519. Przyjechał na leczenie do Wrocławia i tu zmarł 23 VIII 1519.

Skromny dorobek literacki S-a był ceniony m.in. przez Jana Coriciusa i Mikołaja Kopernika, a na jego twórczości wzorował się także Paweł z Krosna, szczególnie w zakresie topiki epigramatycznej i elegijnej. Drobne utwory S-a ukazały się pośmiertnie w tomiku pt. Coriciana (Roma 1525).

 

Portret olej. z r. 1507 w Muz. Narod. w Gd., sygn. SD/343/M; – Altpreuss. Biogr., II; Estreicher; Oracki, Słown. Warmii, Prus Ks., II; Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, Olsztyn 1996 (bibliogr.); Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Gd. 1997 IV (bibliogr.); – Borawska T., Tiedemann Giese (1480–1550) w życiu wewnętrznym Warmii i Prus Królewskich, Olsztyn 1984; Gorzkowski A., Paweł z Krosna, Kr. 2000; Grzybkowska T., Złoty wiek malarstwa gdańskiego na tle kultury artystycznej miasta 1520–1620, W. 1980; Kolberg J., Der ermländische Domprobst Christoph von Suchten, „Römische Quartalschr. für Christliche Altertumskunde und für Kirchengesch.” (Freiburg) Supl. 20: 1913 s. 144–71; Milewska T. D., Nieznany portret Krzysztofa von Suchtena z 1507 r. w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku, „Gdań. Studia Muz.” T. 6: 1995 s. 9–22; Nadolski B., Poezja renesansowa na Pomorzu, Gd. 1976 s. 12–13, 67–70; Nowak Z., Jan Dantyszek. Portret renesansowego humanisty, Wr. 1982; tenże, Krzysztof Suchten (ok. 1476–1519) humanista gdański doby Odrodzenia, w: Zasłużeni ludzie Pomorza XVI w., Gd. 1977 s. 129–31; Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Czasy Zygmuntowskie, W. 1966; Perlbach M., Prussia scholastica, Leipzig 1895 s. 98, 215; Zdrenka J., Rats- und Gerichtspatriziat der Rechten Stadt Danzig, Hamburg 1989–91 I–II; – B. Gdań. PAN: sygn. Ms. 603, 1033 (mater. geneal. S-ów).

Zbigniew Nowak

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.