Cymbarka († 1429), księżniczka mazowiecka, druga z córek Ziemowita IV, ks. płockiego, i Aleksandry, siostry Władysława Jagiełły, ur. się w czasie między r. 1394 a 1397. Młode lata spędziła na dworze mazowieckim; jako dorosła już panna wydana została za mąż za Habsburga Ernesta Żelaznego. Mariaż ten, chociaż dziejopisowie starają się podkreślić gorące uczucia austriackiego księcia do słynnej z piękności Piastowiczówny, miał wybitne cechy politycznego związku między dworami polskim i austriackim. Tą drogą umocniono sojusz zawarty 24 II 1412 przez Jagiełłę z książętami austriackimi Ernestem i Fryderykiem, a skierowany przeciw królowi węgierskiemu Zygmuntowi Luksemburskiemu. Rychło po ślubie (około 17 II 1412) ruszyła księżniczka z mężem do Austrii, gdzie też 28 IX 1429 zakończyła swe życie, znajdując miejsce wiecznego spoczynku w kościele klasztornym w Lilienfeld. Córka Ziemowita nie odegrała wybitnej roli politycznej. Była jednakowoż w kontakcie z Władysławem Jagiełłą, który m. i. za jej pośrednictwem starał się oddziaływać na opinię książąt niemieckich w sporach z Zygmuntem czy też z Zakonem Krzyżackim. Nie zerwała też C. więzów z najbliższą rodziną. Dzięki jej zabiegom uzyskał jej brat Aleksander biskupstwo trydenckie; wskazuje to, że wpływy polskie na dworze wiedeńskim musiały być dość silne, a stosunki jak najlepsze, boć przecież Habsburgowie nie dopuściliby na biskupstwo niemiłego sobie kandydata. Sympatie do Polski zdołała wpoić swoim dzieciom, gdyż wiemy, że syn jej Albrecht VI otaczał się Polakami. Śmierć męża (1424) Ernesta Żelaznego nie zmieniła stanowiska C-ki; księżniczka mimo małoletności syna nie sprawowała regencji, gdyż zachowane z tych czasów dokumenty dotyczą tylko jej prywatnych transakcji. Z małżeństwa z Ernestem powiła C. dziewięcioro dzieci, a wśród nich późniejszego cesarza Fryderyka IV. Dziejopisowie sławią pobożność, piękność i siłę księżniczki, która palcami gniotła orzechy, rękami wbijać zdołała gwoździe, a nawet łamać podkowy. Posąg C-ki zachował się w kościele oo. franciszkanów w Innsbrucku.
Balzer O., Genealogia Piastów, Kr. 1895 (tu podano starszą literaturę); Bąkowski L., Książę mazowiecki Aleksander, biskup trydencki (»Przegl. Hist.« XVI (1913); Piotrowicz K., Polonica w Austrii (»Nauka Polska« XIII, 64).
Karol Piotrowicz