Franconius Daniel (w. XVI/XVII), nauczyciel szkół ariańskich, poeta. Pochodził ze Śląska; data i miejsce urodzenia nieznane. Był prawdopodobnie bratem Jana, ministra ariańskiego w Międzyrzeczu, który od r. 1601 brał udział w synodach braci polskich; wspólnie wpisali się do pamiętnika Andrzeja Lubienieckiego w Rakowie. Niewątpliwie za poparciem Jana powołali zebrani na synodzie rakowskim w r. 1603 Daniela, dotychczasowego rektora szkoły w Tarnowskich Górach na Śląsku, na stanowisko nauczyciela w jednej ze szkół zborowych w Polsce. Synod rakowski w r. 1619 polecił mu przygotować do druku niewykończone dzieło świeżo zmarłego Jana Völkela »De vera religione« i przedłożyć je do ponownej cenzury synodalnej. Z obowiązku tego wywiązał się F. na synodzie rakowskim w r. 1622. Synod rakowski z r. 1633 polecił mu wykończyć dzieło nieboszczyka Joachima Stegmanna »Refutatio refutationis Catecheseos«, a równocześnie wybrano go na opróżnione przez śmierć Stegmanna stanowisko superintendenta zborów ariańskich w Siedmiogrodzie. Stamtąd przyjechał on w r. 1635 na synod do Rakowa, gdzie napominano go usilnie o szybkie wykończenie dzieła Stegmanna. Dalsze koleje jego życia nieznane.
Oprócz działalności pedagogicznej i zborowej zajmował się F. twórczością poetycką; Lubieniecki Stanisław nazywa go »poeta celeberrimus«. Do naszych czasów zachował się jedynie zbiór łacińskich anagramów Illustrium Generosorum ac Praestantissimorum quorundam Virorum Omina heroicos animos et vitae conditionem notantia, ex eorundem nominibus anagrammate evoluta (B. m. 1612). W kilkudziesięciu anagramatach usiłował F. dać krótką charakterystykę duchową wszystkich ówczesnych poważniejszych członków zboru (m. i. Jakuba Sienieńskiego, Hieronima Moskorzowskiego, Andrzeja, Krzysztofa i Stanisława Lubienieckich, Walentego Smalca, Jonasza Schlichtinga, Walentego Radeckiego).
Estr.; Lubieniecki St., Historia reformationis Polonicae, Freistadii 1685, s. 250; Sandius Chr., Bibliotheca Antitrinitariorum, Freistadii 1684, s. 174; Bock Fr. S., Historia Antitrinitariorum, Regiomonti, 1774, t. I, s. 999; Zeltner G. J., Historia Crypto-Socinismi, Lipsk 1729, s. 1173–4; Bibl. Czart. rkp. nr 1403 (Pamiętnik przyjaciół Andrzeja Lubienieckiego); Chmaj L., Ślązacy wśród Braci Polskich, Katowice 1936, s. 35–6; Szczotka St., Synody arian polskich (Reformacja w Polsce, VII–VIII).
Stanisław Szczotka