INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Dominik Aleksandrowicz (Alexandrowicz), przyd. Witold      Andrzeja Frycza Modrzewskiego O Poprawie Rzeczypospolitey Księgi Czwore, Wilno 1770 - w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej - źródło kopii cyfrowej: jbc.bj.uj.edu.pl

Dominik Aleksandrowicz (Alexandrowicz), przyd. Witold  

 
 
Biogram został opublikowany w 1935 r. w I tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Aleksandrowicz v. Alexandrowicz Dominik z przydomkiem Witold, h. własnego, pochodził z zamożnego obywatelstwa, osiadłego w powiecie lidzkim. Był młodszym synem Łukasza Antoniego, chorążego lidzkiego, i Konstancji Aleksandrowiczówny, kasztelanki nowogrodzkiej, a bratem Franciszka, kasztelana lidzkiego. Pierwsza o nim wiadomość pochodzi z r. 1750, kiedyto wystąpił jako deputat na trybunale litewskim pod laską ks. Albrechta Radziwiłła, starosty rzeczyckiego. W r. 1754 występuje już jako pisarz ziemski lidzki. Piastując tę godność, otrzymywał mandaty poselskie z powiatu lidzkiego na sejmy 1754, 1758, 1761 i 1764 (konwokacyjny). Dominik był stronnikiem Czartoryskich, nieraz zaglądał do Przybysławic na dwór ks. kanclerza i jako jego zaufany starał się doprowadzić do ugody między Matuszewiczami, których był krewnym, a księciem kanclerzem. Nazwisko jego i brata znajduje się również na akcie generalnej konfederacji litewskiej w r. 1764. Dzięki gorącej interwencji króla, który słusznie oceniał »przymioty, zdatność, wiadomość prawa, cnoty« A., został tenże wybrany w maju 1770 r. marszałkiem trybunalskim. Z zadania tego wywiązał się nader sumiennie. Na czasy jego marszałkostwa przypadła sprawa między Niesiołowskim a biskupem Massalskim, który ostro atakował na sejmikach trybunał. A. umiał zachować godność, która zyskała mu uznanie kanclerza Czartoryskiego i króla, który nagrodził go 6 III 1772 r. koniuszostwem wielkiem litewskiem i orderem św. Stanisława. W czasie pełnienia funkcji marszałkowskiej wyszedł jego nakładem w Wilnie w drukarni pijarskiej przedruk Modrzewskiego »O Poprawie Rzeczypospolitej« w przekładzie Cyprjana Bazylika. Fakt ten świadczy, że »temu podłe rzeczy podobać się nie mogły, który wysoce myśleć, pożytecznie radzić, mądrze czynić zawsze potrafiał«. W ciągu lat następnych A. brał jeszcze czynny udział w życiu publicznem, prezydując lub zasiadając w komisjach, wyznaczanych przez sejmy w różnych sprawach. W r. 1779 procesował się w trybunale litewskim z podskarbim Tyzenhauzem, a wobec bezwzględnych metod tego ostatniego szukał opieki u króla, który wpłynął na podskarbiego lit. w kierunku ugody z koniuszym. Oprócz godności cywilnych piastował A. również wojskowe. Służył jako porucznik petyhorski u podskarbiego Flemminga i wojewody witebskiego, Sołłohuba, za hetmaństwa Massalskiego dostał regimentarstwo wojsk dywizji litewskiej, wreszcie rotmistrzostwo husarskie. W r. 1784 otrzymał order Orła Białego. W r. 1791 zrezygnował z koniuszostwa wielk. litew. Żonaty był dwukrotnie – z Klarą Platerówną, wojską inflancką, i z Oskierkówną. Data zgonu nieznana.

 

W. Enc. Ill..; Enc. Orgelbranda; Niesiecki, Herbarz polski; Boniecki, Herbarz polski; Rodzina; Żychliński, Złota Księga, XVIII, 116; Wolff, Senatorowie i dygnitarze, Kr. 1885, 224; Estr.; Matuszewicz, Pamiętniki, wyd. A. Pawiński, W 1876, II, s. 228, III 168, IV 200; Poniatowski, Mémoires, Petersburg 1924, II, 281; Modrzewski, O Poprawie Rzeczypospolitej, 1770; Vol. Leg., VII, VIII; Diarjusz sejmu, 1761; Diarjusz sejmu conwok., 1764; Rękopisy Muzeum ks. Czartoryskich 597, 654, 675, 717.

Helena Waniczkówna

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.