Słuszka Dominik Michał h. Ostoja (ok. 1655–1713), wojewoda połocki. Był synem Bogusława Jerzego (zob.) i Anny z Potockich, młodszym bratem Józefa Bogusława (zob.).
Wychowywał się S. pod opieką matki, stale zabiegającej o środki finansowe w związku z zadłużeniem majątków. Uczył się zapewne w Szkołach Nowodworskich w Krakowie. Jeszcze w kwietniu 1672 «lat niemający», już w r.n. miał star. rzeczyckie (ekonomiczne), które otrzymał od stryja Zygmunta Adama (zob.). Stryj zapewne wprowadził go w otoczenie podkanclerzego i hetmana polnego lit. Michała Kazimierza Radziwiłła, skoro do r. 1680 zaliczał się S. do jego «sług». Po śmierci podkanclerzego zbliżył się do Sapiehów i brał udział w ich walce z Pacami o dominację na Litwie. Był deputatem (z pow. rzeczyckiego?) do Tryb. Lit. w r. 1678 oraz w r. 1681, kiedy to wybrano go na marszałka, co świadczyło o silnej już jego pozycji w stronnictwie dworskim. Posłował na sejm 1683 r., został wtedy komisarzem do traktatów pokojowych z Moskwą. Uczestniczył w wyprawie armii lit. na Węgry w t.r., dowodząc nawet w grudniu grupą wojska oddanego do dyspozycji króla Jana III. Na początku 1684 r. bezskutecznie starał się o urząd krajczego lit.
S. był posłem z woj. połockiego na sejm 1685 r.; wiązało się to z jego intensywnymi zabiegami o urząd (elekcyjny) tutejszego wojewody, którym obrany został 14 VIII 1685 przy niewątpliwym nacisku obecnego na sejmiku woj. wileńskiego Kazimierza Sapiehy. Nominację królewską otrzymał jednak dopiero 1 III 1686. W r. 1685 sprzedał bratu Józefowi Bogusławowi star. rzeczyckie, a sam objął borysowskie i wszedł natychmiast w konflikty z właścicielami sąsiednich dóbr; w listopadzie 1685 zajechał star. wielatyckie pisarza w. lit. Michała Leona Druckiego Sokolińskiego oraz Bohusławpole Ludwiki Karoliny z Radziwiłłów Hohenzollern, margrabiny brandenburskiej, gdyż uważał, że owe dobra należą do star. borysowskiego; w obu wypadkach musiał ostatecznie ustąpić. Ogromną zachłannością na dobra i zaszczyty zyskał sobie S. przezwisko Gasztołd Rusi. Jako pułkownik wojska lit. wziął udział w wielkiej wyprawie Jana III do Mołdawii i w końcu sierpnia 1686 dotarł z oddziałem 1 tys. koni do Jass. Jego sytuacja w armii i otoczeniu królewskim była niezręczna, bo jako gorliwy stronnik Sapiehów miał przeciwko sobie dowodzącego armią lit. stronnika dworu brata Józefa Bogusława.
Prawdopodobnie w r. 1687 S. wybrany został z pow. grodzieńskiego na deputata do Tryb. Lit. Na początku maja 1688 podobno to on ujawnił w Wilnie Janowi III antykrólewski spisek możnowładców z Sapiehami na czele. Nadal jednak utrzymywał bliskie z nimi stosunki. Był na radzie senatu w Wilanowie 15 V 1689. Na początku stycznia 1690 zajechał Chotajewicze i Ihnatycze (woj. mińskie) po śmierci Barbary Horskiej, wójtowej mińskiej, co wplątało go w ostry konflikt z jej spadkobiercą, podskarbim nadw. lit. Kazimierzem Frąckiewiczem Radzimińskim, gorliwym stronnikiem dworu. Na wszelki wypadek S. dał się więc w lutym obrać deputatem do Tryb. Głównego z woj. połockiego, a następnie marszałkiem, co uniemożliwiło przeciwnikowi wszczęcie na tym forum kroków prawnych przeciw niemu. Jako jeden z najbliższych współpracowników przywódców fakcji sapieżyńskiej został wezwany przez woj. mińskiego Michała Dowmont Siesickiego na sejmik wiłkomierski i przybył do Wiłkomierza 19 VI 1690 ze zbrojną asystą, która zmusiła przeciwników Sapiehów do ucieczki. Podpisał wówczas protest przeciw polityce dworu oraz uchwałę o zbrojnej rozprawie z jego stronnikami. Aby zaś dopilnować tam sejmiku relacyjnego, 3 VII t.r. limitował obrady Trybunału.
Dn. 17 XI 1692 przewodniczył S. obradom sejmiku dla elekcji na chorążego połockiego. Wziął udział w posejmowej radzie senatu w Grodnie 16–20 II 1693. Dn. 22 XII 1693 w Warszawie podpisał manifest sapieżyńców przeciw rozpoczęciu sejmu w nieobecności chorego Jana III. Manifestacyjnie też wznosił zdrowie nowego króla (Kazimierza IV), mając na myśli przywódcę stronnictwa – hetmana w. lit. Kazimierza Jana Sapiehę. Ufny w opiekę swoich protektorów, po niewielkiej zwadzie 20 III 1694 w Wilnie z sędzią ziemskim orszańskim Hieronimem Romanem Buczackim Tworowskim, najechał nazajutrz na jego dwór, zabił leżącego w łóżku sędziego i zrabował jego dobra. Czyn ten wywołał ogromne wzburzenie na Litwie i stał się jednym z koronnych argumentów w propagandzie tzw. republikantów przeciw samowoli Sapiehów. Żeby uspokoić przeciwników S. dołączył pośpiesznie do armii lit. i wziął udział w wyprawie przeciw Turcji. Działał też w interesie swych protektorów. Został dyrektorem koła generalnego wojska lit. w obozie pod Dubienką (9 VIII 1694) i był głównym inspiratorem wystąpienia wojska przeciw bpowi wileńskiemu Kazimierzowi Brzostowskiemu w obronie hetmana Sapiehy. Na sejm 1695 r. przybył w otoczeniu hetmana i towarzyszył mu podczas audiencji u króla, ale obrażony na dwór na początku lutego t.r. opuścił Warszawę. W kwietniu 1695, z powodu sporu żon o kolejność zajmowanego (na przyjęciach) miejsca, pokłócił się z woj. trockim Bogusławem Uniechowskim, co skomplikowało Sapiehom i tak dość napięte stosunki z tym ostatnim. Gdy w maju t.r. zgłosił chęć konkurowania z Uniechowskim o funkcję marszałka Tryb. Głównego, Sapiehowie musieli interweniować i godzić antagonistów. Marszałkiem został S. i skrupulatnie wykonując swe obowiązki, już w maju wszedł w ostry konflikt z koniuszym lit. Michałem Sapiehą. Ten, oburzony na S-ę za aresztowanie jego pijanego kompana Floriana Kotowskiego, marszałka mozyrskiego, napadł na wileński pałac S-i, powybijał okna i wyzwał go na pojedynek. Konflikt ów nie spowodował jednak większych perturbacji w stosunkach S-i z przywódcami fakcji sapieżyńskiej, którzy opowiedzieli się po jego stronie. S. przewodniczył obradom sejmiku relacyjnego w Wilnie 9 VI 1695, który zdecydowanie opowiedział się za Sapiehami w ich konflikcie z dworem. Mimo swego jednoznacznie antydworskiego stanowiska został wyznaczony jesienią t.r. przez króla do grona mediatorów między bpem Brzostowskim i hetmanem Sapiehą; trwające od 24 XI do 10 XII rokowania nie przyniosły efektu. Dn. 3 i 4 VII 1696 przewodniczył obradom sejmików w Połocku dla elekcji na sędziego i chorążego tegoż województwa.
Na konwokacji po śmierci Jana III S. wspólnie z Bogusławem Uniechowskim wystąpił 29 VIII 1696 przeciw Kryszpinom Kirszenszteinom w ich sporze z Sapiehami, groził nawet zerwaniem obrad i wycofał się dopiero pod wpływem perswazji licznych senatorów. Na początku października uczestniczył w Warszawie w rokowaniach między Sapiehami a Brzostowskim, które zakończyły się wreszcie podpisaniem ugody. Dn. 9 XI 1696 zawarł układ z ambasadorem Francji M.de Polignakiem o poparciu kandydatury ks. Franciszka Contiego do tronu polskiego. W końcu t.r. Sapiehowie kolportowali list S-i do brata Józefa Bogusława, hetmana polnego (datowany z Tykocina 19 X), w którym oskarżał go o inspirowanie buntu wojska lit. pod wodzą Grzegorza Ogińskiego i wzywał do opamiętania. Sapiehowie chcieli w ten sposób skłonić hetmana polnego do zachowania neutralności w ich walce z republikantami. Wziął S. udział w obradach sejmu elekcyjnego 1697 r., na którym opowiedział się za ks. Contim. W przeciwieństwie do brata był zdecydowanym wrogiem republikantów, ich programu koekwacji praw i metod działania, a zwolennikiem bezwzględnej z nimi rozprawy. Dn. 25 VI t.r. w Warszawie podpisał wraz z innymi senatorami i posłami lit. z fakcji sapieżyńskiej protest przeciwko bezprawnym poczynaniom republikantów na sejmie elekcyjnym i uchwaleniu konstytucji „Coequatio iurium”. Dn. 30 VI złożył podpis, jako jeden z dwu mediatorów, pod układem między Sapiehami a ks. neuburskim Filipem Karolem o dobra po Radziwiłłach birżańskich (tzw. dobra neuburskie). Pozostając zdecydowanym stronnikiem kandydata francuskiego do tronu, podpisał 5 VII t.r. akt poparcia wolnej elekcji, a 26 VIII akt rokoszu generalnego. Został wyznaczony na posła do witania ks. Franciszka w Gdańsku. Podczas zjazdu stronników ks. Contiego w Grodnie w październiku t.r. wybierał się do Gdańska wraz z bpem Brzostowskim i podskarbim Sapiehą, ale ostatecznie z podróży zrezygnowano i postanowiono uznać królem Augusta II. Wraz z Sapiehami S. zamierzał udać się na spotkanie Wettyna do Warszawy w lutym 1698, lecz gdy szlachta połocka zajechała i zrujnowała jego dobra oraz wysłała poselstwo do Augusta II z żądaniem wyznaczenia terminu elekcji na nowego wojewodę, S. musiał zrezygnować z tego wyjazdu. Przebywając wiosną 1698 w Wilnie i Grodnie, pomagał Sapiehom zwalczać wystąpienia zbrojne republikantów. Jego chorągiew husarska w trakcie bitwy stoczonej 28 IV t.r. pod Żyżmorami zdradziła G. Ogińskiego, co stało się przyczyną klęski tegoż w starciu z siłami M. F. Sapiehy. Dopiero po chwilowym uspokojeniu się sytuacji na Litwie, S. przybył wczesnym latem t.r. do Warszawy, otrzymał wówczas od Augusta II leśnictwo nowodworskie w ekonomii grodzieńskiej. Dn. 22 VII 1698 w Warszawie podpisał akt odnowienia lenna z Bytowa i Lęborka elektorowi Fryderykowi III brandenburskiemu, a 29 VII w imieniu Litwy skwitował króla z wypłaty 18 tys. talarów bitych na opłacenie jej piechoty.
Pod koniec 1698 r. szlachta połocka z inspiracji wrogów S-i ponownie wysłała do Augusta II poselstwo z prośbą o usunięcie go z urzędu wojewody i zezwolenie na nową elekcję, a nawet powołała na jego miejsce surrogatora. Gdy jednak S. przybył na obradujący w listopadzie t.r. sejmik w Połocku, został owacyjnie przyjęty, a nawet wyznaczono go na pułkownika generalnego województwa. Od 29 XI uczestniczył w pracach obradującej w Brześciu Lit. komisji do spraw koekwacji praw na Litwie. Na mocy układu republikantów z Sapiehami pod Ławnem i Puzewiczami (20 XII 1698) pozostawiono S-ce w kompucie lit. tylko 200 piechoty, co dodatkowo nastawiło go negatywnie do ruchu szlacheckiego. Był jednym z autorów wydanego 1 V 1699 pozwu przed sąd sejmowy dla Jana i Zygmunta Bokiejów za inspirowanie buntów w wojsku przeciw władzy hetmańskiej w l. 1696–7. Ich brat Bogusław Bokiej, cześnik trocki, został skazany za buntowanie wojska przeciw hetmanowi Sapieże i rozstrzelany w listopadzie 1697. Jeszcze w r. 1703 republikanci wypominali S-ce «krew niewinnie przelaną» B. Bokieja, choć z wyrokiem na niego niewiele miał w istocie wspólnego. S. wziął udział w sejmie 1699 r., z którego wyznaczony został na deputata do Tryb. Skarbowego. Na posejmowej radzie senatu 17 VIII sprzeciwił się projektowi Augusta II, by w zamian za wykupienie z rąk elektora brandenburskiego Elbląga król otrzymał w zastaw Malbork i Połągę. Dn. 25 VIII t.r. w Wilnie podpisał się pod manifestem przeciw konstytucji wyjmującej dobra kościelne w W. Ks. Lit. od kwaterunków wojskowych («sub titulo immunitas dóbr duchownych w WKsL»), uważając ją za wyjątkowo niekorzystne rozwiązanie dla działań hetmanów lit. S. uczestniczył też w obradach Tryb. Skarbowego w Wilnie (4 I – 6 II 1700). Dn. 7 II t.r. wziął udział w obradach sejmiku w Wiłkomierzu, z którego wysłano posłów do dowódcy wojsk saskich na Litwie z żądaniem wyjaśnienia celu ich przybycia. Następnego dnia, mimo protestów republikantów, obrano S-ę deputatem do Tryb. Głównego. Jego zasiadaniu w nim sprzeciwili się oboźnicowie lit. Ciechanowieccy, prezentując wyrok sądowy z r. 1698, skazujący S-ę na banicję wieczną w ciągnącej się już od r. 1675 sprawie o zastaw Tarantowa. S. załagodził ich pretensje, wypłacając stosowną sumę. Był kandydatem Sapiehów na marszałka Trybunału, ale w zamian za kilka tys. talarów ustąpił na rzecz kanclerza w. lit. Karola Stanisława Radziwiłła, co miało bardzo niekorzystne dla obozu sapieżyńskiego następstwa. W myśl zawartego 3 VII 1700 układu hetmanów lit. z Augustem II S. zobowiązał się wystawić na potrzeby króla na wojnę ze Szwecją chorągwie: husarską, pancerną i rajtarską. Podpisał 21 VIII 1700 w Wilnie układ między Sapiehami a republikantami mający zakończyć kilkuletnie spory, którego jednak żadna ze stron nie zamierzała dotrzymać.
Po klęsce Sapiehów pod Olkienikami (18 XI 1700) S. postanowił porzucić swych dotychczasowych protektorów. Już w grudniu 1700 był w Wilnie dla zaprzysiężenia postanowień olkienickich, ale jeszcze na początku stycznia 1701, schroniwszy się w klasztorze jezuitów, pertraktował z Michałem Kociełłem w sprawie warunków przystąpienia do obozu republikanckiego. Przywódcy republikantów mieli do S-i poważne zastrzeżenia; był powszechnie znienawidzony przez szlachtę, która widziała w nim symbol buty i bezprawia okresu dominacji sapieżyńskiej. Ostatecznie jednak, dzięki wstawiennictwu bpa wileńskiego Brzostowskiego, mógł S. zaprzysiąc postanowienia olkienickie. Uczestniczył też 9 V 1701 w zjeździe walnym republikantów w Wilnie, choć był nadal przez nich źle widziany. Na posejmowej radzie senatu w Warszawie, trwającej od 16 do 27 II 1702, w swym wystąpieniu 20 II «pro libertate stawał» (diariusz), ostro krytykując politykę Augusta II jako niezgodną z prawem, energicznie sprzeciwiał się wojnie ze Szwecją i bronił Sapiehów przed republikantami. Nie zdecydował się jednak pójść śladem Sapiehów i przyłączyć się do wkraczających na Litwę Szwedów. Był jedynym senatorem z Litwy uczestniczącym w obradach konfederackiej rady malborskiej (16 III – 4 V) 1703 i wszedł do deputacji dla przygotowania projektu uchwały końcowej. Wrogo przyjął małżeństwo swojej bratowej Teresy z Gosiewskich Słuszkowej (zob. Sapieżyna Teresa) z Kazimierzem Janem Sapiehą, gdyż utrudniało mu to objęcie sukcesji po bracie Józefie Bogusławie; o sukcesję tę toczył z nią ostry spór w Trybunale. Zabiegał też, by po spodziewanej konfiskacie dóbr szwagierki mógł wejść w posiadanie Wołożyna, Stołpców, Hołowczyna, Błotkowa (Terespola) i wójtostwa brzeskiego. Pod wpływem swego siostrzeńca, marszałka konfederacji sandomierskiej Stanisława Denhoffa (zob.), zdecydowanie opowiedział się po stronie Augusta II i gorliwie zwalczał stronników sapieżyńskich. W wewnętrznych układach litewskich próbował trzymać się kanclerza lit. K. S. Radziwiłła, gdyż nie miał najlepszych stosunków z Wiśniowieckimi i Ogińskimi.
Nieobecny na sejmie lubelskim w r. 1703, wyznaczony został S. na nim na senatora-rezydenta na okres od 1 II t.r. do kwietnia 1705. Zapewne w r. 1704 szlachta woj. połockiego wybrała go na pułkownika. Wziął udział w obradach walnej rady konfederacji sandomierskiej w Grodnie (23 XI – 16 XII). Pod koniec t.r. August II przyznał mu wszystkie dobra po bracie Józefie Bogusławie, odebrawszy je za zdradę Teresie Sapieżynie. Dn. 4 IX 1706 król przekazał S-ce w administrację dobra Kojdanów (woj. mińskie) «po zdrajcy» K. S. Radziwille. Gdy hetman w. lit. Michał Wiśniowiecki przeszedł na stronę Stanisława Leszczyńskiego, objął S. wiosną 1707, po długich zabiegach, stanowisko pułkownika generalnego W. Ks. Lit. (utworzone nielegalnie w r. 1698 przez szlachtę lit. walczącą z Sapiehami). Dawało mu to ogromną władzę nad pospolitym ruszeniem szlachty lit. Na zjeździe lubelskim konfederacji sandomierskiej 11 VIII – 26 IX 1707 wyznaczono go do Tryb. Skarbowego Lit., który miał się zacząć w Wilnie 3 III 1708, potwierdzono mu też (mimo oporu Koroniarzy) urząd pułkownika generalnego, polecając złożenie przysięgi na konfederację. Choć S. otrzymywał pieniądze rosyjskie i gorliwie służył interesom carskim, Piotr I bardzo negatywnie ocenił jego awans, gdyż nie ufał mu jako spowinowaconemu z Leszczyńskimi i domagał się pozbawienia go tej funkcji. Z dużą więc energią S. starał się przekonać cara o swojej lojalności, m. in. w czasie spotkań z przedstawicielem Piotra I G. J. Gołowkinem w Mińsku i Nowogródku w listopadzie 1707. W Nowogródku uczestniczył on w zjeździe przeciwników Stanisława Leszczyńskiego; rozpatrywano na nim sprawę obrony kraju przed spodziewanym wkroczeniem sił szwedzkich Karola XII i oddziałów Leszczyńskiego. Jeszcze 23 I 1708 S. znajdował się w obozie republikanckim w Wołożynie przy G. Ogińskim i M. K. Kocielle, ale już w marcu t.r. zaakceptował władzę Stanisława Leszczyńskiego, oddając podległe sobie chorągwie (husarii i pancerną) pod dowództwo Sapiehów do nowego komputu lit.
Dn. 15 III 1708 przybył S. do Gieranon w otoczeniu Sapiehów – hetmana w. lit. Kazimierza Jana i star. bobrujskiego Jana Kazimierza. Uzyskał tam od Leszczyńskiego nadanie star. raduńskiego (20 III), użwenckiego (12 III) i wasiliskiego, a ponadto 12 IV dostał w lenno: Kopatkiewicze, Michnowicze, Kuciury, Domanowicze, Jachymowicze i Boryskowicze (pow. mozyrski). Przejście na stronę Stanisława Leszczyńskiego spowodowało zajęcie dóbr S-i we wschodniej Białorusi przez wojska rosyjskie i gruntowne ich spustoszenie; o ich zwrot i rekompensatę zabiegał u cara jeszcze w r. 1710. Spotkanie S-i z Leszczyńskim zostało bardzo źle przyjęte przez wielu jego stronników, którzy nie mogli darować mu gorliwości w wysługiwaniu się republikantom i Rosji. Towarzyszył następnie królowi w uroczystym wjeździe do Wilna w końcu marca. W maju 1708 w Wilnie Sapiehowie nakłaniali go do przyjęcia marszałkostwa w. lit., co miało uniemożliwić objęcie tego urzędu przez stronników Wiśniowieckich. Przychylał się do tego projektu także Karol XII, S. nie zdecydował się jednak na zabiegi o ten urząd, nie zgodził się też wesprzeć finansowo Leszczyńskiego. Oświadczył, iż nigdy nie udzieliłby mu poparcia, gdyby nie abdykacja Augusta II. Wkrótce zresztą Szwedzi wzięli S-ę w areszt domowy, żądając za oswobodzenie dużej kontrybucji. Po wypłaceniu 20 tys. tynfów wyjechał do Kowna, a stąd na emigrację do Prus Książęcych. Był S. w Tylży 9 VII, a w Ragnecie jesienią 1708. Dopiero po ponownym objęciu tronu przez Augusta II wrócił do Rzpltej. Uczestniczył w obradach Walnej Rady Warszawskiej w r. 1710, z której wyznaczony został do komisji gdańskiej. Brał udział w radzie senatu w Warszawie 24 IV t.r. Do komputu wojska lit. weszła jego chorągiew husarska. Zrujnowany finansowo i podupadający na zdrowiu, nie angażował się już w następnych latach w działalność publiczną, skupiwszy swe wysiłki na sprawach prywatnych.
Już w r. 1671 był S. w posiadaniu Ciepielewa (woj. sandomierskie). W r. 1675 objął, wraz z bratem Józefem Bogusławem, Czaszniki (woj. połockie, pow. orszański); podzielił się z nim wszystkimi dobrami spadkowymi dopiero 20 II 1680. Wziął wówczas po ojcu Hołowczyn z zapisaną na nim sumą 240 tys. złp., całą fortunę stryja Zygmunta Adama i ciotki Elżbiety Kazanowskiej (Radziejowskiej) (zob. Radziejowska Elżbieta) z ich długami, w tym Czaszniki, Skryhołów (dał je w rozliczeniu bratu za 70 tys. złp., ale odkupił w r. 1696 za 120 tys. złp.), Antonów i Muchojedy, wreszcie Nowy Bychów czyli Tajmanów (pow. orszański, rzeczycki), który sprzedał 6 VIII 1685 woj. wileńskiemu K. J. Sapieże za 300 tys. złp. i w rozliczeniu otrzymał od niego już 18 V t.r. star. borysowskie. Pałac w Wilnie na ul. Zamkowej sprzedał Ogińskim. Kupił zaś za 10 tys. złp. stary pałac tzw. Kiszczyński (Pacowski) nad Wilią na Przedmieściu Wileńskim, który gruntownie przebudował, kosztem podobno 2 mln złp., tak iż stał się jednym z najwspanialszych pałacy w W. Ks. Lit. (wdowa sprzedała go w r. 1713 Kazimierzowi Pociejowi, woj. witebskiemu). Po śmierci brata odziedziczył prawo do Wołożyna, Sakowszczyzny (pow. oszmiański), Stołpców (woj. mińskie), Naczy i Łosznicy (Łożnicy) (pow. orszański) oraz pałac w Grodnie (sprzedał go kanclerzowi K.S. Radziwiłłowi). Miał ponadto Piotrowicze (woj. trockie), część Chotajewicz (wsie Zaborze, Zaścin i Zadzierżale), odziedziczoną po Barbarze Konstancji z Kawęczyńskich Horskiej, wójtowej mińskiej. W arendzie od kapituły wileńskiej trzymał w l. 1692–5 dobra Sorzyca i Kabak. Dn. 16 II 1693 otrzymał star. suraskie, a 26 VIII 1699 derewnictwo wileńskie. Majątek S-i był ogromnie zadłużony (ponad 1 mln złp.). W r. 1693 uposażył S. monastyr prawosławny w Borysowie w zaścianek Kobyliszczyzna od star. borysowskiego, w r. 1696 fundował bernardynom klasztor w Połocku, a dominikanom w Stołpcach (gdzie miał być pochowany) zapisał 10 tys. złp. Dn. 29 I 1713 spisał S. testament (aktykowany 11 II); zmarł w Wilnie tegoż dnia.
S. żonaty był od r. 1686 z Konstancją z Podbereskich (zm. 1722/3), córką Grzegorza Kazimierza, woj. smoleńskiego (zob.), która wniosła mu w posagu 100 tys. złp. i pretensje do kniaziowskiego pochodzenia. Nie zostawił potomstwa, był ostatnim męskim przedstawicielem rodu; jego spadkobierczyniami zostały: żona (dobra męża), siostra, Konstancja Denhoffowa, i jej potomstwo (dobra po bracie Józefie Bogusławie) oraz Konstancja z Podbereskich Zamoyska, bratanica żony.
Estreicher; Vilniaus akademijos spaustuves leidiniai 1576–1805. Bibliografija, Vilnius 1979; Dom Sapieżyński, Oprac. E. Sapieha, W. 1995; Dumin S., Rachuba A., Sikorska-Kulesza J., Ciechanowieccy herbu Dąbrowa, W. 1997; Sadkowska C., Genealogia rodu Słuszków i ich archiwum (szkic genealogiczno-archiwalny), „Archeion” T. 52: 1969 s.72–3; Sapiehowie; Wolff, Senatorowie; – Jarochowski K., Dzieje Augusta II od śmierci Jana III do chwili wstąpienia Karola XII na ziemię polską, P. 1856 s. 19–20, 75–6; Kantecki K., Szkice i opowiadania, P. 1883 s. 405; Klasztory bernardyńskie w Polsce, Pod red. H. E. Wyczawskiego, Kalwaria Zebrzydowska 1985; Markiewicz M., Rady senatorskie Augusta II (1697–1733), Wr. 1988 s. 51 (przypis 186); Narbut J., Dzieje wewnętrzne narodu litewskiego za Sobieskiego i Augusta II, Wil. 1852 I 74; Poraziński J., Malborska rada senatu w 1703 roku, „Zap. Hist.” T. 44: 1979 z. 2 s. 42, 49; Powidaj L., Wojna domowa Sapiehów z szlachtą litewską w ostatnich latach XVII i na początku XVIII wieku, „Przegl. Pol.” R. 7: 1872 z. 4 s. 85; Rachuba A., Litwa wobec projektu zwołania sejmu konnego w 1695 r. i walki Sapiehów z biskupem Brzostowskim, „Zap. Hist.” T. 51: 1986 z. 1 s. 73; Tarnowski S., Tajemnica roku 1688, „Roczn. AU” 1883 s. 236; Tyszkiewicz E., O klasztorach dominikańskich…, „Teka Wil.” 1858 III; Walewski A., Dzieje bezkrólewia po skonie Jana III, Kr. 1874 I 51; – Conclusum Najaśniejszego Króla J. M. Augusta II […] w Grodnie dnia 16 grudnia 1705; Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701–1702, W. 1962; Diariusz kampanii węgierskiej in anno 1683, Wyd. O. Laskowski, „Przegl. Hist.-Wojsk.” T. 6: 1933 s. 267; Istoriko-juridičeskie materialy, izvlečennye iz aktovych knig gubernij Vitebskoj i Mogilevskoj, Vitebsk 1884 XV 249; Jabłonowski J. S., Dziennik, Wyd. W. Chomętowski, W. 1865 s. 99; Listy z czasów Jana III i Augusta II, Wyd. [G. Unn] G.B.U., W. Skrzydylka, Kr. 1870 s. 52; Metryka Litewska. Księga Sigillat 1709–1719, Oprac. A. Rachuba, W. 1987; Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Woj. wileńskie 1690 r., Oprac. A. Rachuba, W. 1989; My, Rady Koronne i Wielkiego X.L. na teraźniejszy Zjazd […] do Lublina zgromadzone, Lublin 26 IX 1707; Pamiętnik dziejów polskich, Zebrał S. Barącz, Lw. 1855 s. 139; Pisma i bumagi imperatora Petra Velikogo, S. Pet. 1912 VI, Moskva 1956 X; Postanowienia Generalne Stanów WXL […] pod Olkienikami uchwalone RP 1700; Putevyja zametki stol’nika P. A. Tołstogo o mogilevskoj gubernii v 1697–1699 gg., Sbornik statej „Mogilevskich gubernskich vedomostej”, Red. E. P. Romanov, Vyp. 1, 1898 i 1899, Mogilev-Gubernskij 1900; Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, Wr. 1958; Severnaja vojna. Dokumenty 1705–1708 gg., Vyp. D. F. Maslovskij, S. Pet. 1892 s. 21; Vol. leg., V 687, VI 76, 112, 189, 199; Załuski, Epistolae, II 76; Zawisza K., Pamiętniki wojewody mińskiego, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1862 s. 139–40, 181, 205, 302; – AGAD: Arch. Potockich z Radzynia, rkp. 70, 71, 72, 80 (m. in. testament), Arch. Publiczne Potockich, rkp. 47/II s. 79–80, rkp. 54 s. 423–425, rkp. 55/II s. 432–435, rkp. 56 s. 296–298, rkp. 133 s. 901–902, rkp. 163a t. 5 s. 139, t. 11 s. 65–66, 1367–1368, t. 12 s. 577–580, t. 17 s. 305–306, t. 25 s. 660–662, t. 26 s. 144–147, 371–374, rkp. 133 s. 155–158, 901–902, Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 1871, 1880, 1909, 2420, ks. 38 s. 306–309, Dz. V nr 3089 (list z sierpnia 1685), nr 5359 (listy z 27 IX 1703, 21 V 1703), nr 6465 (listy z 15, 16, 20, 26 III, 6, 18 V, 3 VI, b.m.w. 1708), nr 13874 (list z 4 X [1697], 9 I, 6 i 12 II 1700), nr 13939, 14288 (list z 3 II [1687?], nr 14650 (listy S-i), Dz. XXIII nr 118 plik 2, Arch. Roskie, Królewszczyzny nr 101. 114, Majątkowo-prawne nr 597, 598 (tu testament), 599, 608, 609, Korespondencja p. LV nr 21 (list z 15 V 1708), p. LVI nr 3 (list z 30 III 1708), nr 27 (list z 9 IV 1708); AP w Kr.: Zbiór Rusieckich, dok. papierowe 157, Arch. Młynowskie Chodkiewiczów rkp. 67 s. 97–101, rkp. 990; B. Czart.: rkp. 181 nr 2, 113, rkp. 184 nr 269, rkp. 189 nr 20, rkp. 192 nr 54, rkp. 197 nr 42, rkp. 2582 nr 17, 26, 30, 31; B. Kórn.: rkp. 400 k. 38; B. Narod.: rkp. 3097 s. 187–188, akc. 11.104; B. Ossol.: rkp. 233 s. 686–703, 954, rkp. 274 k. 154, rkp. 408 s. 65–68; B.PAN w Kr.: rkp. 1081 k. 36; Centralnyj gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: Fond 389 (Metryka Lit.) nr 146 s. 658, nr 149 s. 16–17, 62–63, 348, nr 581 k. 726–726v., 732–732v., 776; Lietuvos valstybes istorijos archyvas w Wil.: SA 214 k. 62–69v., SA 4714 k. 1473, SA 4716 k. 1638–1639v., SA 4726 k. 109; Lietuvos Mokslų Akademijos Centrinės bibliotekos rankraštynas w Wil.: F. 17 nr 36 k. 113–114v., nr 50 k. 10–12, nr 135 k. 289–290, nr 177, F. 139 nr 4399 k. 2; L’vivska Deržavna Naukova Biblioteka im. V. Stefanyka we Lw.: Fond 5 (Ossolińscy) rkp. 7293 k. 227; Nacyjanalny Gistaryczny Archiu Biełarusi w Mińsku: Fond 1705 opis 1 nr 24 s. 971–972, Fond 1741 opis 1 nr 28 k. 1163–1176; Rossijskaja gosudarstvennaja biblioteka w S. Pet.: Avtografy Dubrovskogo, rkp. 150 k. 83–86; Vilniaus universiteto Mokslinės bibliotekos rankraštynas: F. 7 k. 45, F. 7 nr 20/5974 k. 135–136v., nr 25/13902 k. 472–473v., nr 32/13909 k. 48 48v., 93–94v.
Andrzej Rachuba