Suchodolski Eligiusz (1815 lub 1818 – 1894), ziemianin, muzyk amator, filantrop.
Ur. w Wojcieszkowie, był synem Franciszka (zob.) i Marii (Marianny) z Prażmowskich.
S. wychowywał się w rodzinie o tradycjach muzycznych; pierwszych lekcji gry na skrzypcach, wiolonczeli i fortepianie udzielał mu ojciec. Po śmierci matki, w wyniku uzgodnień rady familijnej w r. 1822 w Wojcieszkowie, S. i jego brat Edmund otrzymali do uzyskania pełnoletności opiekuna prawnego, ks. Jana Szuszkowskiego, kanonika lubelskiego i proboszcza w Łukowie; ich nauczycielem był ks. Tomasz Jabłoński, proboszcz gościeradowski. Od r. 1831 obaj bracia pozostawali pod opieką guwernera Małeckiego i wraz z nim wyjechali w r. 1836 do Warszawy. Zamieszkali w domu Józefa Elsnera i być może byli jego uczniami. Ojciec zachęcał ich do «kultywowania muzyki» i codziennej gry na instrumentach. Zdobywali w Warszawie wykształcenie ogólne, ucząc się języków: francuskiego, niemieckiego i rosyjskiego oraz rysunku.
W r. 1839 wrócił S. do Wojcieszkowa; zajmował się tam gospodarowaniem i jedynie na krótko wyjeżdżał do Lublina (1843), Warszawy (1844), Krakowa (styczeń 1845) i Lwowa (luty 1845). T.r. zamieszkał na stałe w Gościeradowie. W poł. września wyjechał do Paryża; w listach do ojca dzielił się wrażeniami z teatrów, muzeów i bali, ilustrując relacje ołówkowymi szkicami (B. Łopacińskiego w L., rkp. 1063 k. 119v, 121v, 122–4). W styczniu 1846 wrócił do Gościeradowa. Na mocy układu zawartego z ojcem i bratem Edmundem w Warszawie 28 VII t.r. stał się właścicielem Gościeradowa, wycenionego wtedy na sumę 828 487 złp. (124 273 rbs.). Odtąd większość czasu spędzał w tamtejszym pałacu. Organizował kameralne koncerty (sam nadal grywał na skrzypcach, wiolonczeli i fortepianie) oraz urządzał polowania (zaniechał ich po śmiertelnym postrzeleniu chłopca wiejskiego). W l. sześćdziesiątych porządkował rodzinne archiwum i bibliotekę (kilkaset rękopisów z okresu XVI–XIX w., związanych z dziejami Prażmowskich, Wybranowskich i Suchodolskich oraz ok. 900 druków z okresu XVI–XIX w.). W l. 1860–7 sporządzał wypisy z historii Polski, genealogii, historii muzyki i sztuk pięknych pt. Materiały z historii muzyki i malarstwa (B. Łopacińskiego w L., rkp. 1059 k. 1–82). W l. 1872–4 przebywał w Paryżu, gdzie zapewne obracał się w kręgu Hotelu Lambert. Przeżył tam dramat miłosny i odrzucone oświadczyny, po czym na całe życie zachował uraz do kobiet (zakazał im wstępu do pałacu w Gościeradowie i zatrudniał tylko mężczyzn).
S. cieszył się opinią człowieka bezinteresownego i wrażliwego na nędzę, a także oszczędnego gospodarza. Dobra gościeradowskie oczyścił z długów, a po zatrudnieniu w r. 1876 zarządcy Antoniego Stobińskiego i wprowadzeniu nowych metod gospodarowania zwiększył ich dochodowość; produkcja roczna 12 zakładów «fabryczno-przemysłowych» (m.in. pięciu młynów wodnych, cegielni, browaru i gorzelni) w r. 1880 wyniosła 57 tys. rbs. Dwukrotnie finansował restaurację kościoła w Gościeradowie (1848–9, 1879–80). W r. 1892 odbył podróż do Włoch, gdzie kupił za 10 tys. rbs. obraz „Madonna”, uchodzący za dzieło Corregia (wg późniejszej ekspertyzy Mariana Sokołowskiego była to kopia G. Reniego). W r. 1892 zapisał swój majątek (z prawem dożywocia dla brata, Edmunda) Warszawskiemu Tow. Dobroczynności (WTD), pod warunkiem urządzenia w pałacu szpitala. Zmarł 27 V 1894 w Gościeradowie, został pochowany na tamtejszym cmentarzu w kaplicy, którą zbudował dla jednego ze swych lokajów.
S. rodziny nie założył.
Brat S-ego, Edmund w marcu 1896 zakwestionował testament, ale 11 III t.r. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił powództwo bez prawa apelacji. WTD weszło w posiadanie dóbr i pałacu gościeradowskiego w r. 1904; ufundowało S-emu w kaplicy grobowej tablicę kommemoracyjną, a pałac przebudowało na szpital przeciwgruźliczy (obecnie Państw. Dom Pomocy Społecznej im. Eligiusza Suchodolskiego dla chłopców z upośledzeniem umysłowym). Na mocy testamentu S-ego biblioteka gościeradowska przeszła w r. 1905 na własność Biblioteki AU w Krakowie, a zbiory muzealne, oszacowane na sumę 8547 rbs. otrzymało tamtejsze Muz. Czartoryskich (zbiory wpisano w inwentarz Ordynacji Sieniawskiej w r. 1907). Stare instrumenty muzyczne oraz nuty, zapisane krakowskiemu Konserwatorium, przeszły ostatecznie w r. 1905 w ręce prywatne. Pominięte w testamencie archiwum przekazano Bibliotece Łopacińskiego w Lublinie, a kilkanaście dokumentów królów polskich trafiło do Biblioteki Czartoryskich (rkp. 1819).
Portret w Muz. XX. Czartoryskich w Kr.; – Czubek J., Katalog rękopisów Biblioteki Akademii Umiejętności w Krakowie. Kr. 1912 dod. 1; Jaworowski A., Katalog rękopisów Biblioteki Publicznej im. Łopacińskiego w Lublinie, L. 1913 s. 72, 102–5, 111; Słown. Geogr. (Gościeradów); Słownik biograficzny miasta Lublina, L. 1996 II 233–4; Katalog zabytków sztuki w Pol., VIII z. 5 s. 29–31 (Dorohusk), VIII z. 9 s. 5–9 (Gościeradów); – Przegaliński R., Opowiadania o mieście Kraśniku i okolicy, L. 1927 s. 68–83; Strzelecka W., Biblioteka w Wojcieszkowie, „Bibliotekarz Lub.” T. 1–2: 1968 s. 24–5; – Koźmian K., Pamiętniki, Oprac. J. Willaume, Wr. 1972 I 130; Pisma Komisariatu Rządu na m. st. Warszawę w sprawie działalności Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności..., W. 1929 s. 32; Rocznik Akademii Umiejętności w Krakowie za r. 1905/6, Kr. 1906 s. 97; – „Czas” 1894 nr 125, 128, 133, 134, 1896 nr z 6 i 13 III, 1897 nr z 2 IV; „Gaz. Lub.” 1894 nr 127; „Kur. Warsz.” 1894 nr 183, 254–257, 259–260, 262 (Fundacja S-ego); „Tyg. Mód i Powieści” 1894 nr 24 (zapis S-ego dla WTD); „Wiek” 1894 nr 131 (nekrolog); „Ziarno” T. 19: 1907 nr 35; – AP w L.: Akta Dóbr Gościeradów z l. 1777–1809; Arch. Nauki PAN i PAU w Kr.: Koresp. Sekretarza Generalnego AU, sygn. 77/06; B. Czart.: rkp. 683, 735 s. 945–51, rkp. 1117 s. 77a, rkp. 1819 s. 289, 309, rkp. 2534 nr 10158, rkp. 12408 nr 10033, rkp. 12538 nr 9986, rkp. 12541 nr 9951, rkp. 12545, 12749; B. Łopacińskiego w L.: rkp. 649, 1063, 1064 k. 111–12, rkp. 1073, 1076, 1085, 1088, 1114 k. 4–28, rkp. 1132 k. 2–15, rkp. 1138, 1976 k. 2, 83; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 1599, 1600, 1601, 1603, 1604 (rękopisy kolekcjonerskie ze zbioru S-ego).
Janusz S. Nowak