Puzynina z Ogińskich, 1. v. Giełgudowa, Elżbieta Magdalena (zm. 1767), kasztelanowa mścisławska. Była córką Grzegorza Ogińskiego (zob.) i Teofili z Czartoryskich.
Już w r. 1712 P. była żoną Kazimierza Giełguda, który żeniąc się z nią zapisał jej 200 000 złp. na posiadłości Giełgudziszki. W r. 1713 teściowa Elżbiety, Antonina Sapieżyna, 1. v. Giełgudowa, cedowała Kazimierzowi Giełgudowi i jego żonie star. szadowskie. Po śmierci Giełguda Elżbieta powtórnie wyszła za mąż za Antoniego Puzynę, chorążego upickiego, star. tryskiego i szylańskiego (w r. 1722 była już jego żoną). Małżonkowie procesowali się z A. Sapieżyna o sumę zapisaną P-ie przez K. Giełguda, ostatecznie otrzymali żądaną wypłatę. W r. 1731 kupili od Franciszki Pociejowej dobra Łuczaj w pow. oszmiańskim za 90 000 złp. W r. 1741 P. wraz z mężem legowała 40 000 tynfów, zapisanych na Łuczaju, na utworzenie sufraganii inflanckiej. Procent od tej sumy miał być wypłacany w ratach sufraganowi inflanckiemu Franciszkowi Kazimierzowi Dowgialle, który nie otrzymawszy ostatniej raty, zajechał Łuczaj w r. 1753 i rzucił klątwę na P-ę. P. odwołała się do nuncjatury i wytoczyła Dowgialle proces w Rzymie. W r. 1755 doszło do ugody, sufragan odwołał klątwę, przeprosił P-ę i wynagrodził wyrządzone szkody. W r. 1766 P. ufundowała przy kościele w Łuczaju dom misyjny dla ośmiu jezuitów. Legowała misji jezuickiej 160 000 złp., oddała też zakonowi dwa place – na budowę domu i nowego kościoła pod wezwaniem św. Tadeusza Apostoła. Generał jezuitów W. Ricci zarządził w całym zakonie specjalne modlitwy w intencji hojnej fundatorki. W testamencie P. zapisała jezuitom łuczajskim znaczny majątek w plonach i ruchomościach.
P. interesowała się postępami nauk ścisłych. Z jej pałacu w Łuczaju przeprowadzane były w latach sześćdziesiątych obserwacje astronomiczne do wyznaczania położenia geograficznego. Przyczyniła się do założenia obserwatorium astronomicznego w Akademii Wileńskiej. W r. 1755 ofiarowała na ten cel pewne sumy, zaś w r. 1766 (lub 1767) ustanowiła zapis wieczysty 6 000 złp. na potrzeby obserwatorium, a 3 000 złp. ofiarowała gotówką. Sumę tę wykorzystano na zakup w Anglii instrumentów astronomicznych. Zakupów dokonał już po śmierci P-y Marcin Poczobut Odlanicki. Wg Hugo Kołłątaja P. sprzedała w tym celu znaczne dobra w woj. sandomierskim. W obserwatorium wileńskim znajdowały się dwa jej portrety przedstawiające fundatorkę w młodym i podeszłym wieku. Nad głównym wejściem umieszczono płaskorzeźbę z jej portretem i monogramem. W oddziale sztychów w Muzeum Starożytności w Wilnie przechowywano portret P-y z łacińskim napisem wyrażającym wdzięczność kolegium jezuickiego.
P. będąc bezdzietną, zapisała Łuczaj spokrewnionemu z nią Tadeuszowi Ogińskiemu (zob.). Zmarła w Łuczaju 21 XI 1767. Jeszcze za życia dała ofiarę na koszty swojego pogrzebu rektorowi kolegium wileńskiego. Została pochowana w Wilnie. O P-ie pisał Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu” (ks. VIII).
Mąż P-y Antoni był synem Andrzeja, kaszt. mińskiego, i Eufrozyny z Chrząstowskich, bratem Krzysztofa Dominika (zob.), Stefana (zob.) i Michała (zob.). Chorąży upicki, star. tryski i szyłański, na sejmie 1724 r. deputowany został do konferencji z ministrami cudzoziemskimi, a na sejmie 1726 r. wyznaczono go do komisji do rozmów z ministrami carowej. Był też komisarzem do rewizji dóbr hibernowych pow. wiłkomirskiego. Dn. 15 VI 1728 P. został chorążym nadwornym lit., na sejm 1729 r. posłował z pow. starodubowskiego, a na sejm 1732 r. z pow. upickiego. Uczestniczył w elekcji 1733 r. i oddał głos na Stanisława Leszczyńskiego. Dn. 11 VI 1746 został mianowany kaszt. mścisławskim. Zmarł w r. 1752.
Portret pędzla I. Egenfeldera (?) w LTSR Lailès muziejus w Wilnie; – Słown. Geogr., (Łuczaj); Enc. Kośc., (Inflanty); Hist. Nauki Pol., VI; Żychliński, XIII; Elektorowie; – Baliński J., Dawna akademia wileńska, Pet. 1862; Bednarski S., Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce, Kr. 1933 s. 343; Bieliński, Uniw. Wil., I, III; Jankowski Cz., Powiat oszmiański, Pet. 1898 II; Sapiehowie, II; Smoleński W., Przewrót umysłowy w Polsce XVIII wieku, W. 1979; Załęski, Jezuici, III, IV; – Dziedzictwo wiekujących honorów … przy … na senatorską godność ascencie … E. M. z Ogińskich Puzyninej, Wil. 1747; Kołłątaj H., Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (1750–1764), Wr. 1953; Pawłowski J. A., Majestas in porta … Puzynarum domui, Wil. 1747; Teka Podoskiego, III 299, IV 105; Vol. leg., VI 400, 493; – B. Narod.: rkp. 7826 k. 49.
Ewa Szklarska