Sokolnicki Emilian (Emil) (1818–1873), powstaniec 1848 i 1863 r. Ur. 15 III w majątku rodzinnym Małe Jeziory (w Średzkiem), wg T. Żychlińskiego w Sulęcinie (w Średzkiem), był synem Józefa (1786–1858) i Józefy z Chłapowskich (1798–1875), bratankiem Tadeusza (zob.).
S. uczył się w domu, a następnie ukończył Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W r. 1846 wraz z ojcem wziął udział w rewolucji krakowskiej i następnie spędził dwa lata w więzieniach austriackich i pruskich. Uwolniony w czasie Wiosny Ludów w r. 1848, sformował w Buku kompanię piechoty i udał się do dowodzonego przez Floriana Dąbrowskiego obozu w Książu. Tam w randze podporucznika został adiutantem baonu w poznańskim pp liniowej. W czasie bitwy pod Książem (29 IV) z wojskami pruskimi wysłano go jako parlamentariusza do płk. H. Brandta. Po bitwie wzięty do niewoli, przebywał w kazamatach cytadeli poznańskiej. Od r. 1849 był członkiem Konspiracyjnej Ligi Polskiej. Po śmierci ojca w r. 1858 odziedziczył folwark Małe Jeziory pod Zaniemyślem (pow. średzki). Krótko przed r. 1860 przeniósł się do Lwowa. Stamtąd w r. 1863 wyprawił się z oddziałem galicyjskim do powstania, ale wobec niepowodzenia wyprawy rychło z niedobitkami wrócił do Galicji. Na krótko uwięziły go władze austriackie; po zwolnieniu ponownie z synem Józefem ruszył do powstania. Jako dowódca kompanii służył w oddziałach gen. Antoniego Jeziorańskiego, naczelnika wojennego woj. lubelskiego. W bitwie pod Kobylanką (6 V 1863) kula armatnia urwała mu rękę, z pola walki wyniósł go syn Józef. Niezdolny do dalszej służby wrócił do Wielkopolski, ale kalectwo odczuwał boleśnie przez długi czas, co przyczyniło się również do pogorszenia stanu gospodarczego majątku. Zmarł 8 IV 1873 w Małych Jeziorach, pochowany został w Mądrych pod Zaniemyślem.
Ożeniony w r. 1840 z Władysławą Siodołkowiczówną (Siodełkiewiczówną) (ok. 1824 – 16 XI 1876), córką Wincentego Jana Nepomucena (zob.) miał S. synów: Józefa (10 I 1842 – 1901), powstańca 1863 r., Macieja (ur. 23 II 1851) i Kazimierza (ur. 10 IV 1854) oraz córki: Kazimierę (ur. 15 II 1843), niezamężną, Joannę (ur. 5 VIII 1848) i Jadwigę (ur. 24 IX 1849), żonę Konstantego Kapałczyńskiego, oficera WP.
Wojtkowski, Bibliogr. historii Wpol.; Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., V 246 (tu ur. 1818 i zm. 1873); Żychliński, III 252; tenże, Kronika rodzin; – Białobłocki, Absolwenci Gimnazjum i Liceum św. Marii Magdaleny w Poznaniu 1805–1950, P. 1995; Karwowski, Hist. W. Ks. Pozn., II; Księga pamiątkowa półwiekowego jubileuszu gimnazjum im. Franciszka Józefa I we Lwowie, Zest. J. Białynia Chołodecki, Lw. 1909 (dot. synów S-ego, podaje inne daty ich ur.); Rakowski K., Powstanie poznańskie w 1848 r., Lw. 1900 s. 42, 218; Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863–1864, Raperswil 1913; – [Nowolecki A.] Kolumna Z., Pamiątka dla rodzin polskich, Kr. 1868; – „Dzien. Pozn.” 1874 nr 79; – Informacja ks. Hieronima Murawy z Mądrych o dacie śmierci S-ego na podstawie paraf. księgi zmarłych; – Mater Red. PSB: Mater. nadesłane przez Juliusza Sokolnickiego z Wielkiej Brytanii (stąd daty ur. dzieci S-ego).
Adam Galos