Puffke z Kurowskich Emma (1818–1890), pedagog, pisarka, tłumaczka. Ur. 28 XI w Poznaniu, była córką Stanisława Kurowskiego, prawnika, i Marianny z Wronieckich.
Dzieciństwo spędziła w Poznaniu, potem w odziedziczonej przez ojca wsi Chaławy (pow. śremski). Od r. 1832 kształciła się w szkole im. Ludwiki w Poznaniu. W r. 1836 wyszła za mąż za Maurycego Puffke, właściciela ziemskiego na Śląsku, i przez kilka lat mieszkała w jego majątku. Następnie wraz z mężem wróciła do Wielkopolski, gospodarowała w nabytych tu majątkach Lipnica i Pólko w pow. szamotulskim, potem w Miąskowie w pow. kościańskim. Utraciwszy w wyniku trudności finansowych majątek, zdała w Poznaniu egzamin nauczycielski i założyła ok. r. 1862 pensję w Kościanie. W tym mniej więcej czasie rozpoczęła działalność literacką, przypuszczalnie aby zaradzić kłopotom materialnym licznej rodziny. W r. 1862 wydawała w Lesznie „Światełko. Pisemko poświęcone matkom i dzieciom”. Pierwszymi utworami P. były przekłady umoralniających powiastek «dla dzieci i dorosłych» niemieckiego autora Ch. Schmida. Przełożyła ich kilkanaście; tłumaczyła też kilka pozycji beletrystycznych z literatury francuskiej, angielskiej, amerykańskiej i czeskiej. Była pisarką płodną, pisywała także powieści i opowiadania oryginalne (m. in. Dwaj bracia różnego wychowania. Powieść moralna, Leszno 1864, wyróżniona na konkursie Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk), często o tematyce historycznej (m. in. Krzysztof Żegocki, czyli oswobodzenie Kościana. Powieść historyczna z XVII w., P. 1877, Konfederaci barscy na Sybirze, P. 1880, Wspomnienia wygnańca Litwina 1806–1834, P. 1887, Miłość braterska. Powieść historyczna z XV w., P. 1905). Były to na ogół powiastki dla ludu, o charakterze dydaktycznym i moralizatorskim, apelujące do uczuć patriotycznych i religijnych. Z myślą o młodzieżowym czytelniku wydała Baśnie wielkopolskie (Leszno 1863). Uprawiała też działalność popularyzatorską, wydała Fizykę zastosowaną do potrzeb ogółu i szkół niższych (P. 1873, nagrodzoną na konkursie Wyd. im. ks. Bażyńskiego), w czasopismach ogłaszała artykuły opracowane na podstawie zagranicznych publikacji, z rozmaitych dziedzin (moralności, religii, przyrody, geografii, higieny), a także szkice biograficzne (o M. Pogodinie, „Tyg. Wpol.” 1874, P. B. Shelleyu, „Dwutyg. dla Kobiet” 1881). Pisywała m. in. do „Gwiazdki Cieszyńskiej”, „Gońca Wielkopolskiego”, „Tygodnika Powieści”. Najdłużej współpracowała z „Dwutygodnikiem dla Kobiet”, gdzie ogłosiła m. in. cykl artykułów wstępnych Wieczorne pogadanki starej babuni (1881–5).
Gdy w r. 1875 władze pruskie zamknęły prowadzoną przez P. pensję, zamieszkała w Poznaniu. Po śmierci męża w r. 1880 przebywała najpierw u syna Kamila w Gorzyczkach (pow. kościański), potem u córki, Felicji Kantakowej, w Luboni (pow. wschowski). Zmarła 17 X 1890 w Luboni, pochowana została w Poniecu.
P. miała dziewięcioro dzieci, m. in.: Eugeniusza (zob.), Kamila (ur. 1 IV 1843), Gabrielę (17 I 1847–1918), nauczycielkę, pisarkę, pseud. Uriela, Walerię (zob.), Felicję (ur. 22 XII 1849), zamężną Kantakową, i Kazimierza (zob.).
Estreicher w. XIX; Nowy Korbut, XVI cz. 1 (bibliogr., wykaz, pseud.); Enc. Org., XII; Wpol. Słown. Biogr., (W. Albrecht-Szymanowska); – Brożek L., Zapomniane tłumaczki A. Jiráska, „Zwrot” 1951 nr 10; [Chociszewski J.] J. Ch., O życiu i pismach ks. kanonika Schmida, „Dwutyg. dla Kobiet” 1885 nr 12–15; Cmentarz zasłużonych na Wzgórzu Św. Wojciecha w Poznaniu, W. 1982 (o Walerii Puffke); Litwinow J., „Tygodnik Wielkopolski”, w: Zwierciadło prasy, Wr. 1978; – „Dwutyg. dla Kobiet” 1883 nr 16; „Gaz. Pol.” 1863 nr 183; „Kwart. Hist.” 1887 z. 4 (Hordyński Z.); „Tyg. Beletrystyczny i Nauk.” 1886 nr 37; – Nekrologi z r. 1890: „Ateneum” t. 4 s. 391–2, „Dzien. Pozn.” nr 244, „Kur. Pozn.” nr 301, „Wielkopolanin” nr 242; – Arch. Archidiec. w P.: Księgi chrztów parafii rzymskokatolickiej w Otorowie; IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna (A. Bara), (tu także o córce P-owej Gabrieli); Inst. Filol. Pol. Uniw. Pozn.: Beutler S., Twórczość E. z Kurowskich Puffke, (mszp. pracy magisterskiej, sygn. M 643).
Wiesława Albrecht-Szymanowska