Quirini de Saalbruck Eugeniusz, pseud. Włoch (1891–1978), podpułkownik dyplomowany WP. Ur. 29 VII we wsi Milówka w pow. żywieckim. Był synem Mariana, farmaceuty, i Adeli Schimlovich.
W l. 1903–10 Q. uczył się w I Szkole Realnej (od r. 1908 I Wyższej Szkole Realnej) we Lwowie i uzyskał w r. 1910 maturę. Następnie do r. 1914 uczęszczał na Wydział Inżynierii Politechniki Lwowskiej, słuchając wykładów przez 6 semestrów. W r. 1910 wstąpił do tajnej organizacji «Armia Polska», gdzie był organizatorem i zastępcą komendanta IV Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Kleparowie koło Lwowa. Był również członkiem «Zarzewia». W maju 1912 wziął udział w demonstracji przed konsulatem rosyjskim we Lwowie na znak protestu przeciwko odłączeniu Chełmszczyzny od Król. Pol., w związku z czym został pobity i zraniony przez policję. W dn. 3 VIII 1914 przybył wraz z oddziałem kleparowskim do Krakowa i wstąpił do oddziałów strzeleckich J. Piłsudskiego. Odkomenderowany z I Brygady Legionów Polskich do 3 p. piechoty, odbył wraz z nim kampanię karpacką, besarabską, bukowińską i wołyńską. Dn. 24 I 1915 został ranny pod Bertianką. Od lutego do kwietnia 1916 był słuchaczem Szkoły Podchorążych w Legionowie, a w maju t. r. został mianowany podchorążym. W dn. 16 VI 1916 został ciężko ranny w boju pod Tumanem na Wołyniu; walki te opisał później w artykule pt. Wspomnienia z boju II – 3 p.p. L.P. pod Tumanem-Gruziatynem w d. 16 IV 1916 r. („Żołnierz Legionów i P.O.W.” 1938 nr 3 s. 26–30). W lipcu 1917 w czasie kryzysu przysięgowego złożył przysięgę i został przydzielony do Polskiej Siły Zbrojnej. We wrześniu 1917 mianowano go podporucznikiem, a w październiku 1918 porucznikiem. Brał udział w rozbrajaniu Niemców (wspominał o tym w artykule pt. W listopadzie 1918 r., „Tyg. Powsz.” 1968 nr 47).
W WP został Q. dowódcą kompanii w Szkole Podoficerskiej w Ostrowi Mazowieckiej. Od kwietnia do września 1919 służył w 34 p. piechoty, walcząc na Polesiu, a od września 1919 do lipca 1920 pracował w Departamencie I Organizacyjno-Mobilizacyjnym Min. Spraw Wojskowych (MSWojsk). W grudniu 1919 został kapitanem. W lipcu i sierpniu 1920 sprawował funkcje szefa sztabu grupy operacyjnej płk. Aleksandra Jerzego Narbut-Łuczyńskiego, a od 25 VIII do 15 IX 1920, szefa sekcji w Oddziale I Naczelnego Dowództwa. Od września 1920 do lutego 1921 dowodził batalionem w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. W l. 1921–3 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej. Po jej ukończeniu pracował w Oddziale III Sztabu Generalnego (1923–4). W listopadzie 1924 awansował na majora. Od r. 1924 do stycznia 1926 Q. służył w 52 p. piechoty w Złoczowie, a w l. 1926–8 w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu nr II w Lublinie. Miał negatywny stosunek do przewrotu majowego. W l. 1928–32 pracował w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym (WINW) jako pełniący obowiązki szefa. W l. 1928–32 był również redaktorem „Bellony”, w której ogłosił liczne artykuły, a w r. 1930 założył tygodnik dla podoficerów „Wiarus”. Z kolei w l. 1932–4 służył w 34 p. piechoty w Białej Podlaskiej, gdzie był również m. in. wiceprezesem Związku Legionistów i Tow. Przyjaciół Związku Strzeleckiego. W l. 1934–5 był zastępcą szefa WINW. W związku z narastaniem różnicy poglądów pomiędzy nim a przełożonymi zdecydował się odejść z WP i orzeczeniem komisji wojskowo-lekarskiej przy MSWojsk. został przeniesiony w stan spoczynku z dn. 31 XII 1935.
Q. był autorem następujących prac: Prawa i obowiązki podoficera (W. 1920), Stanowisko podoficera w Wojsku Polskim (W. 1920), Bogusław Szul podpułkowik S.G. (W. 1933). Ponadto wspólnie z W. Lipińskim opublikował Album Legionów Polskich (W. [1933]), a wspólnie z St. Librewskim – Ilustrowaną kronikę Legionów Polskich 1914–1918 (W. 1936). Q. był również redaktorem prac: 3 Pułk piechoty legionów (Jarosław 1934) i Księga chwały piechoty (W. 1937–9). Ponadto przetłumaczył z języka niemieckiego drugą część instrukcji pt. „Dowodzenie i walka broni połączonych” (W. 1926) oraz z języka francuskiego książkę marszałka Pétaina pt. „Bitwa pod Verdun” (W. 1931). Ogłosił także szereg artykułów, m. in. w „Przeglądzie Wojskowym”, „Wiarusie” i „Polsce Zbrojnej”. W r. 1933 należał do założycieli i członków Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum Wojska. W l. 1936–9 był m. in. kierownikiem wyszkolenia w Zarządzie Głównym Związku Oficerów Rezerwy, dwukrotnie komendantem Obozu Ćwiczeń Oficerów Rezerwy w Cetniewie.
Zmobilizowany z dn. 1 IX 1939 wziął Q. udział w kampanii wrześniowej: przydzielony do Biura Propagandy Naczelnego Wodza, przekroczył wraz z władzami polskimi granicę rumuńską w dn. 18 IX t. r., a z końcem grudnia t. r. znalazł się w Paryżu. We Francji otrzymał przydział do Wydziału Propagandy i Oświaty MSWojsk., a następnie został szefem obozu ćwiczeń w Stacji Zborczej Oficerów w Camp de Carpiagne koło Marsylii. Po upadku Francji w r. 1940 przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie m. in. pracował w Szkolnej Brygadzie Kadrowej, w Biurze Prasowym Min. Obrony Narodowej. Z początkiem 1944 r. przeniesiono go do Biura Historycznego II Korpusu we Włoszech. Po zakończeniu wojny został przydzielony do obozu rezerwowych oficerów łączności i tłumaczy II Korpusu w Wielkiej Brytanii. Równocześnie uczył się języka angielskiego i zdał po dwóch latach egzaminy, m. in. przed komisją uniwersytetu w Cambridge. W dn. 1 VII 1945 został mianowany podpułkownikiem.
W r. 1947 Q. powrócił do Polski i osiadł w Krynicy-Zdroju. W l. 1948–52 był tam nauczycielem języka angielskiego w liceum ogólnokształcącym, w l. 1953–8 magazynierem, a potem referentem planowania w Powszechnej Spółdzielni Spożywców. W r. 1958 zdał egzamin kwalifikacyjny na UJ na tłumacza przysięgłego z języka angielskiego. Był także członkiem Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy w Krakowie, a od r. 1968 jego członkiem honorowym. Ogłosił z tej dziedziny artykuł pt. Ubiór, oporządzenie i uzbrojenie lwowskiej Gwardii Narodowej w r. 1848 („Studia i Materiały do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubioru Wojskowego”, Kr. 1967 III 49–69). Pozostawił wiele wspomnień i prac (m. in. o powstaniu i organizacji Polnische Wehrmacht), kilka szkicowników ubiorów polskich oraz akwarele i obrazy olejne (w posiadaniu rodziny). Zmarł 7 V 1978 w Krynicy-Zdroju i tam został pochowany. Był odznaczony m. in. Krzyżem Virtuti Militari V i IV kl., siedmiokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, austriackim Wielkim Srebrnym Medalem Waleczności, angielskim Medalem Obrony i Medalem za Wojnę 1939–1945.
W małżeństwie (od 1929 r.) z Heleną Kazimierą z Kociubińskich miał Q. syna Mariana (ur. i zm. w r. 1932) i córki: Krystynę Teresę Quirini Otto (ur. 1933), bakteriologa, i Danutę Annę Quirini Popławską (ur. 1939), historyka.
Fot. w: Album Legionów Polskich, W. [1933]; – Łoza S., Bellona. Bibliografia dziesięciolecia 1918–1927, W. 1928; Różycki M., Bibliografia dziesięciolecia [„Bellony”] 1928–1937, W. 1938; Enc. Wojsk., VII; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?, (fot.); Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, 5 czerwiec 1935 r., W. 1935 s. 10; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; – Bagiński H., U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908–1914, W. 1935 (wspólne fot.); Bagiński W., Wojsko Polskie we Francji 1939–1940, W. 1967; Dziennik Personalny MSWojsk., W. 1923 nr 2 s. 15, nr 63 s. 586, 1924 nr 32 s. 169, nr 123 s. 686, 1925 nr 132 s. 720, 1926 nr 14 s. 96, 1927 nr 16 s. 170, 1928 nr 14 s. 356, nr 15 s. 407, 1932 nr 5 s. 196; Dziennik Rozkazów 96/19; Kozłowski E., Wojsko 1930–1939, W. 1964; Rzepecki J., Sprawa Legionu Wschodniego 1914 roku, W. 1966; W 50-lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Zebrał i oprac. W. Chocianowicz, Londyn 1969; Zarzewie 1909–1920, W. 1973; – Lewartowski H., Pochmarski B., Tesler J. A., Szlakiem bojowym Legionów, Lw. 1915 s. 131, 289 (jako Kuirini); XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji c. k. I. Szkoły Realnej we Lwowie za r. szk. 1907/8, Lw. 1908; XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji c. k. I. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie za r. szk. 1908/9, Lw. 1909; XXXVII. Sprawozdanie za r. szk. 1909/10, Lw. 1910; – „Dzien. Pol.” 1978 nr 107; „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” 1978 nr 176; „Tyg. Powsz.” 1978 nr 30; „Życie Warszawy” 1978 nr 110; – CAW: Teczka personalna nr 8 (fot.); – Informacje córki Danuty Anny Quirini Popławskiej.
Henryk Korczyk