Sommer Feliks (1834–1921), lekarz warszawski, powstaniec 1863 r. Ur. w Warszawie.
Po ukończeniu szkoły średniej w Warszawie praktykował S. od r. 1851 jako aptekarz i trzy lata później rozpoczął naukę w Szkole Farmaceutycznej, działającej przy Radzie Lekarskiej Król. Pol. Po włączeniu jej w r. 1857 do nowo otwartej Akad. Medyko-Chirurgicznej kontynuował tam studia i uzyskał tytuły prowizora (1858), a następnie magistra farmacji (1860). Równocześnie od r. 1857 studiował medycynę. W lipcu 1862 uzyskał dyplom lekarza i t.r. został asystentem u Tytusa Chałubińskiego w Klinice Terapeutycznej Akad. Medyko-Chirurgicznej (od listopada 1862 Wydz. Lekarski nowo utworzonej Szkoły Głównej Warszawskiej).
Po wybuchu powstania styczniowego S. wszedł w lutym 1863 razem z Polikarpem Girsztowtem i Władysławem Stankiewiczem w skład Komisji Lekarskiej przy Wydz. Wojny Rządu Narodowego, której zadaniem było kierowanie służbą sanitarną, mianowanie lekarzy wojewódzkich i powiatowych oraz opracowanie instrukcji dla lekarzy oddziałów powstańczych i szpitali. Kierował m.in. przygotowywaniem specjalnych zestawów leków i środków opatrunkowych dla oddziałów powstańczych oraz rekrutacją lekarzy i ich zaopatrzeniem. Władze rosyjskie nie odkryły istnienia Komisji i S., choć aresztowany na krótko, nie poniósł żadnych konsekwencji za swą działalność w powstaniu.
Po rozwiązaniu w r. 1864 Komisji S. doktoryzował się 26 XI t.r. w Szkole Głównej na podstawie pracy O wypiłowaniu stawu łokciowego (de resectione cubiti) (W. 1864). W r.n. zrezygnował z asystentury, został ordynatorem prowizorycznego szpitala dla chorych na cholerę i wstąpił do Tow. Lekarskiego Warszawskiego (TLW). Opublikował wówczas Postrzeżenia dotyczące cholery, czynione w 1867 r. w szpitalu dla cholerycznych przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie oraz krótki rys postępowania lekarskiego stosowanego tamże przeciwko cholerze („Gaz. Lek.” 1868 nr 11, 14, 16–17, 19, 21, 23–24). W r. 1867 został asystentem w Szpitalu Dzieciątka Jezus i t.r. wyjechał na dwuletnie zagraniczne stypendium rządowe, podczas którego specjalizował się w medycynie wewnętrznej w Paryżu oraz pracował w inst. anatomo-patologicznym R. Virchowa w Würzburgu. Po jego powrocie, kierownictwo szpitala powierzyło mu w r. 1869 prowadzenie przyszpitalnego «Domu Podrzutków». W tym okresie (1869–72) był współredaktorem „Pamiętnika Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” oraz przetłumaczył z języka niemieckiego podręcznik A. Vogla „Nauka o chorobach dzieci (Pediatria)” (W. 1873, 1880). W r. 1884 został S. naczelnym lekarzem (ordynatorem) Szpitala Wolskiego działającego przy «Domu Przytułku i Pracy» fundacji Stanisława Staszica. Zagrożoną rozwiązaniem placówkę nie tylko ocalił przed likwidacją, ale stopniowo przekształcił w zakład leczniczy, równorzędny innym szpitalom warszawskim. W r. 1886 urządził przyszpitalną aptekę, z której mogli korzystać bezpłatnie także biedni mieszkańcy Woli. Zorganizował laboratorium i wyposażył z własnych środków w mikroskop oraz odczynniki i szkło laboratoryjne, a także nawiązał współpracę z Odo Bujwidem, któremu udostępnił część łóżek dla chorych pokąsanych przez wściekłe zwierzęta i leczonych szczepionką L. Pasteura; była to pierwsza placówka tego typu w Warszawie (działała do r. 1889). Dalszy rozwój szpitala nastąpił po wyprowadzeniu w r.n. «Domu Przytułku i Pracy» do nowego, wybudowanego dzięki staraniom S-a, obiektu. S. ominął wówczas zakaz tworzenia nowych oddziałów szpitalnych i przy dotychczas istniejącym 60-łóżkowym oddziale wewnętrznym zorganizował ambulatorium szpitalne, gdzie ordynowali lekarze innych specjalizacji, m.in. chirurgii, ginekologii, laryngologii oraz dermatologii; mogli oni swoich pacjentów wymagających leczenia szpitalnego pozostawić na oddziale. Etatowo w szpitalu pracowało jedynie dwóch lekarzy, ale S. zwiększył zakres opieki medycznej dzięki uzyskaniu pozwolenia na odbywanie staży lekarskich w szpitalu. Młodzi lekarze chętnie z nim współpracowali; byli wśród nich m.in. późniejsi profesorowie: patolog Edmund Biernacki, higienista Józef Jaworski oraz chirurg i historyk medycyny Ludwik Zembrzuski. S. był przede wszystkim lekarzem praktykiem i niewiele publikował, najczęściej opisując ciekawe przypadki z własnej praktyki na łamach „Gazety Lekarskiej” i „Pamiętnika Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego”. Wprowadził natomiast w szpitalu posiedzenia naukowe z obowiązkowym uczestnictwem wszystkich lekarzy. Był uznanym autorytetem lekarskim i właściwym twórcą Szpitala Wolskiego. Dn. 5 VI 1902 odbyły się tam uroczyste obchody 40-lecia pracy lekarskiej S-a, zorganizowane przez jego współpracowników. Był współwłaścicielem tygodnika dla lekarzy praktyków „Medycyna”.
Na przełomie l. 1902 i 1903, mimo zaawansowanego wieku, S. objął funkcję naczelnego lekarza zakaźnego Szpitala św. Stanisława na Woli i kierował nim do grudnia 1914. Potem przez kilka miesięcy ponownie był ordynatorem Szpitala Wolskiego i od października 1915 pełnił jedynie funkcję kuratora Szpitala św. Stanisława. Dn. 2 III 1915 na specjalnym zebraniu TLW uczczono 50-letni jubileusz pracy lekarskiej S-a, a 2 I 1917 nadano mu godność członka honorowego. W r. 1916 został członkiem Komitetu Inst. im. barona Leona de Lenvala; kilkakrotnie był wybierany do Komitetu Kasy Wsparcia. S. był człowiekiem zamożnym, m.in. właścicielem dużej posesji z ogrodem między ul. Polną i Marszałkowską, w testamencie dokonał zapisów dobroczynnych dla 25 instytucji na ogólną kwotę 200 tys. rb., m.in. ustanowił stypendium swojego imienia na badania naukowe lekarskie i przyrodnicze przyznawane przez TLW oraz zabezpieczył je przed dewaluacją. Zmarł 11 IV 1921 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kw. 161, rząd 6).
S. był żonaty i miał córkę Marię (zm. 14 VI 1961), więźniarkę obozu w Ravensbrück, kierowniczkę Państwowego Zakładu Wychowawczego w Warszawie, zamężną za Władysławem Reiffem.
Portret S-a, pędzla Bronisława Wiśniewskiego, reprod.: „Bluszcz” 1894 nr 20, Fot. w: „Świat” R. 10: 1915 nr 12 s. 12; Fot. zbiorowa, tamże R. 2: 1907 nr 44 s. 9; – Konopka, Pol. bibliogr. lek. XIX w.; Kośmiński, Słown. lekarzów; Szarejko P., Słownik lekarzy polskich XIX wieku, W. 1998 I; Demel M., Mogiły lekarskie na cmentarzach warszawskich, „Arch. Hist. Med.” T. 29: 1966 s. 453; Lekarze praktykujący w Królestwie Polskim, w: Kalendarz lekarski J. Polaka, W. 1891 s. V, 1892 s. V, 1893 s. 89, 1894 s. 110, 1896 s. V, 1910 s. VIII; Służba zdrowia w Królestwie Polskim, w: Kalendarz lekarski „Gazety Lekarskiej”, W. 1871 s. 175, 1873 s. XIII, 1877 s. 14; – Białokur F., Materiały do opracowania służby zdrowia w powstaniu styczniowym 1863–1864 roku, W. 1927 s. 6–7; Łyskanowski M., Medycyna i lekarze dawnej Warszawy, W. 1976; Ostrowska T., Polskie czasopiśmiennictwo lekarskie w XIX wieku (1800–1900), Wr. 1973; Podgórska-Klawe Z., Szpitale warszawskie 1388–1945, W. 1975; Ramotowska F., Rząd Narodowy Polski w latach 1863–1864, W. 1978; Rudzki S., Zarys historii szpitalnictwa wojskowego w Polsce, „Lekarz Wojsk.” R. 8: 1927 t. 9 nr 5 s. 423; Szkoła Główna Warszawska (1862–1869), Oprac. B. Bartkiewicz, Kr. 1901 II 86, 134, 149, 536–7 (bibliogr. prac S-a); – Baliński I., Wspomnienia o Warszawie, Edynburg 1946, W. 1987; Chałubiński T., Listy 1840–1889, Oprac. A. Szwejcerowa, Wr. 1970; – „Gaz. Lek.” 1884 nr 45 s. 875, 1885 nr 6 s. 127, 1914 nr 52 s. 1144, 1921 nr 5 s. 65 (wspomnienie pośmiertne A. Sokołowskiego); „Kur. Warsz.” 1921 nr 100–102 (wyd. wieczorne, nekrologi), nr 114 (wyd. poranne, wykaz zapisów dobroczynnych S-a); „Medycyna” 1902 nr 24 s. 513; „Pam. Tow. Lek. Warsz.” 1865 S. IV t. 7(53) s. 158, 1915 t. III s. 42, 1917 t. 113 s. 113–115; „Pol. Gaz. Lek.” 1931 nr 13 s. 259, 1932 nr 1 s. 18.
Stanisław Tadeusz Sroka