Anusz Franciszek (1879–1925). Syn Walentego, rolnika, i matki Marjanny ze Świątków. Urodził się 24 I 1879 r. w Latowiczu, pow. mińsko-mazowieckiego. Naukę odbywał w szkole rzemieślniczej im. Konarskiego w Warszawie, którą ukończył w 1898 r. Udał się następnie do Petersburga, gdzie wstąpił jako prosty robotnik do Zakładów Putiłowskich. Już jako majster w 1903 r. złożył egzamina maturalne w Carskiem Siole, a następnie odbył wyższe studja na kursach elektrotechnicznych. Przez dłuższy czas zajmował stanowisko inżyniera w Zakładach Putiłowskich, w których był naczelnikiem cechu elektrotechnicznego. Przeniósłszy się do Moskwy, otworzył tam biuro techniczne. Jednocześnie brał gorliwy udział w życiu kolonji polskiej i wkrótce wysunął się na jej czoło. Zwłaszcza podczas wojny odgrywał wybitną rolę w życiu społeczeństwa polskiego w Rosji, głównie w Moskwie. Jednocześnie był czynnym członkiem polskiej organizacji wojskowej (P. O. W.), a po bitwie pod Kaniowem 11 V 1918 r. udzielał wydatnej pomocy legjonistom, którzy tłumnie znaleźli się wtedy w Rosji i przez Moskwę przeważnie podążali do wybrzeża murmańskiego, a stamtąd do Francji, do organizującej się tam armji polskiej. Po powrocie do kraju obejmuje stanowisko nadzwyczajnego komisarza na Warszawę i powiat warszawski, a 1 VIII 1919 r. zostaje mianowany pierwszym komisarzem rządu, czyli wojewodą stolicy, którym pozostaje do września 1921 r. Zwolniony na własną prośbę, powołany został ponownie na to stanowisko przez rząd gen. Wł. Sikorskiego podczas tragicznych wypadków grudniowych 1922 r., by znów urząd ten pełnić do 28 V 1923 r. Uwolniwszy się powtórnie ze służby państwowej, podjął pracę w swoim zawodzie jako przemysłowiec. Dzięki wysokim zaletom charakteru, wiedzy i zdolnościom organizacyjnym oddał stolicy wybitne usługi, za co w maju 1922 r. otrzymał order »Odrodzenia Polski«. Zmarł 24 VI 1925 r. w Warszawie. Po śmierci odznaczony »Krzyżem Niepodległości«. Miał braci Antoniego i Józefa.

Stan służby i życiorys w aktach pers. Ministerstwa Spraw. Wewn. i kapitułach orderów »Odrodzenia Polski« i »Krzyża Niepodległości«; A. Anusza przedmowa do książki Polska Odrodzona, W. 1925.

Stefan Pomarański