Narocki Franciszek Ignacy (1690–1809), konfederat barski, sybirak. N., jak sam podawał na podstawie posiadanej metryki chrztu, ur. w r. 1690 w Witkach w pow. wileńskim, był synem Józefa i Anny. Znał biegle łacinę i oczytany był w starożytnej literaturze klasycznej. W młodych latach służył w wojsku, a następnie, po utracie niewielkiej gospodarki odziedziczonej po rodzicach, utrzymywał się z dzierżaw kościelnych majątków. Po zawiązaniu konfederacji barskiej w Sochaczewie (14 II 1769) N. został w niej pisarzem przy marszałku Felicjanie Franciszku Stępowskim. Pod dowództwem regimentarza Jana Bachowskiego brał również udział w rekrutacji i ściąganiu podatków. Po klęsce Stępowskiego pod Sochaczewem (12 VIII 1769) N. przeniósł się z Bachowskim do konfederacji ziemi warszawskiej. Tu dosłużył się pod jego rozkazami stopnia pułkownika, a więc musiał, jak chce legenda, mając lat 80, dosiadać konia i brać bezpośredni udział w partyzantce zbrojnej. Dn. 22 IV 1772 pod Kętami w woj. krakowskim, po krótkiej potyczce z podjazdem rtm. Czewnina z dywizji A. Suworowa, dostał się do niewoli (mylnie określony w raporcie Bibikowa jako Nargocki). Przez obozy przejściowe na Pradze (czerwiec 1772), w Połonnem i Kijowie zesłany został do Kazania, a stąd do Tobolska. Wrócił do kraju na początku 1774 r. na podstawie ukazu carycy z 10 (22) IX 1773. Po upadku Polski zamieszkał w Warszawie i od władz pruskich otrzymywał zasiłek starczy 228 zł rocznie. W czasie pobytu Napoleona w Warszawie N. 28 I 1807 był przedstawiony przez Aleksandra Sapiehę cesarzowi. Napoleon przyznał mu wówczas 100 luidorów (3600 złp.) dożywotniej pensji i zaraz kazał mu ją wypłacić z góry za rok. N. chodził zawsze w polskim stroju narodowym. Nie trapiony żadną chorobą, dopiero na dwa lata przed śmiercią, w 117 r. życia zaczął tracić wzrok i słuch. Zmarł w końcu 1809 r., pochowany został w katakumbach warszawskiego cmentarza Świętokrzyskiego.
Dwa razy był N. żonaty, raz mając lat 70, drugi raz 85, z obydwu żon zostawił potomstwo, ale do wieku dojrzałego doszedł tylko jeden syn z pierwszego małżeństwa.
Uruski; – Beylin K., Piętnaście lat Warszawy (1800–1815), W. 1976; [Kraushar] A., Konfederaci barscy na Syberii, Kr. 1895 s. 47; tenże, Okruchy przeszłości, W.–Kr. 1913 (na s. 173 powtórzona podobizna z Laurent de L’Ardèche’a); Laurent de l’Ardèche P. M., Histoire de l’empereur Napoléon, Paryż 1839 s. 387 (podob. N-ego); Wójcicki, Cmentarz Powązkowski, III; – Materiały do dziejów wojny konfederackiej 1768–1774, Kr. 1931; – Dodatek do „Gaz. Korespondenta Warsz. i Zagran.” 1807 nr 9; „Dzien. Warsz.” 1853 nr 169; – AGAD: Akta grodz. łęczyckie t. 244 B k. 209; B. Jag.: rkp. 3050; B. Krasińskich: rkp 3767.
Wacław Szczygielski