Jawdyński Franciszek (1851–1896), chirurg. Ur. 2 XII w Warszawie; tu też uczęszczał do gimnazjum (1864–71) i na Wydział Lekarski (1871–6). Został asystentem Kliniki Chirurgicznej Uniw. Warsz., prowadzonej przez J. Kosińskiego w Szpitalu Dzieciątka Jezus (1876–8), a po tym w Szpitalu św. Ducha i pozostał na tym stanowisku do r. 1882. Już jako asystent kliniki dał się J. poznać jako uzdolniony chirurg i lekarz szpitalny. W r. 1886 J. na drodze konkursu otrzymał stanowisko ordynatora oddziału chirurgicznego w Szpitalu Praskim w Warszawie (późniejszy Szpital Przemienienia Pańskiego). W r. 1892 przeniesiono J-ego do Szpitala Dzieciątka Jezus na stanowisko ordynatora oddziału chirurgicznego. J. był też lekarzem drogi żelaznej Warszawsko-Petersburskiej.
Jako chirurg J. zdobył uznanie wykonywaniem trudnych operacji, np. wycięcia krtani, oraz dobrymi wynikami w zakresie chirurgii jamy brzusznej, szczególnie dróg żółciowych; ogłosił kilkadziesiąt prac naukowych, głównie w „Pamiętniku Tow. Lekarskiego Warszawskiego”. Do najlepszych należy drukowany w „Przeglądzie Chirurgicznym” Przyczynek do chirurgii dróg żółciowych. W l. 1886–91 był J. redaktorem „Pamiętnika Tow. Lekarskiego Warszawskiego” i członkiem zarządu Tow. Lekarskiego Warszawskiego. Powtórnie został członkiem zarządu w l. 1893–4. Członkiem tego Towarzystwa był J. od r. 1885. Przez dłuższy czas był współwłaścicielem „Gazety Lekarskiej” i znacznie przyczynił się do rozwoju tego pisma, podobnie jak i „Pamiętnika Tow. Lekarskiego Warszawskiego”. W grudniu 1895 r. w czasie dokonywania operacji J. zakaził się nosacizną, na którą zmarł 21 I 1896 r.
Album zasłużonych lekarzy polskich, 1926 s. 43 (portret); Kośmiński, Słownik lekarzów; – Baliński I., Wspomnienia o Warszawie, Przedmowa Z. Nowakowskiego, Edinburgh 1946 s. 53; Zieliński K, Wajs E., Szpital Przemienienia Pańskiego, W. 1928 s. 154–6; – Jasiński R., Śp. F. J., „Gaz. Lek.” R. 31: 1896 nr 5 s. 113; Leśniowski A., „Gaz. Lek.” R. 31: 1896 nr 5 s. 116; „Pam. Tow. Lek. Warsz.” T. 43: 1897 z. 2 s. 551; R., „Now. Lek.” R. 8: 1896 nr 2 s. 103; R., „Przegl. Lek.” R. 35: 1896 nr 4 s. 53; Solman T., „Medycyna” T. 24: 1896 nr 5 s. 118; Wolkowicz M., „Gaz. Lek.” R. 31: 1896 nr 5 s. 120; [Żurakowski W.] W. Ż., „Kron. Lek.” R. 17: 1896 z. 3 s. 134.
Piotr Szarejko