Lanckoroński Franciszek h. Zadora (ok. 1645–1715), starosta stobnicki, oberszter piechoty. Starszy syn Pakosława Kazimierza (zob.) z linii włodzisławskiej i Anny z Dembińskich, podkomorzanki krakowskiej. W grudniu 1672 r. utworzył na polecenie wojewody krakowskiego stukonną chorągiew kozacką i na jej czele uczestniczył w kampanii chocimskiej do grudnia 1673 r. W r. 1674 brał udział w elekcji Jana III. W r. 1679 otrzymał starostwo budziszowskie, w 1683 stobnickie. Od t. r. mamy dalsze wiadomości o jego służbie wojskowej: jako podpułkownik regimentu pieszego gen. E. Łąckiego walczył pod Wiedniem, a następnie pod Parkanami. Przy zdobywaniu miasta Secsen 10 XI 1683 r. prowadził regiment do szturmu i został ciężko ranny tracąc nogę. Wkrótce wrócił jednak do służby; od 1 II 1685 r. objął dowództwo nad dużym regimentem ks. kurlandzkiego F. Kettlera, do którego przyłączono regiment Łąckiego. Jednocześnie sam został szefem małego oddziału po J. Wielhorskim (dowodzonego przez Kurtza). Brał udział w kampanii 1686 r. Za wstawiennictwem różnych sejmików otrzymał za zasługi na sejmie 1690 r. 50 000 zł na starostwie stobnickim. O dalszej jego służbie wojskowej brak bliższych wiadomości; jego regiment figurował w kompucie do r. 1696, po czym uległ likwidacji. W r. 1699 L. otrzymał list przypowiedni na chorągiew pancerną po W. Baworowskim, również wkrótce zlikwidowaną.

Później pełnił L. funkcje polityczne – przez sejmy 1699 i 1703 r. mianowany był komisarzem do sporu z Prusami o Elbląg. W czasie wojny północnej początkowo był stronnikiem Augusta II, w r. 1705 występował jako komisarz do rokowań ze Szwedami. Przeszedł na stronę Stanisława Leszczyńskiego, który w r. 1706 mianował go wojewodą krakowskim, urząd ten sprawował krótko (do 1709 r.). Wykazał znaczną zapobiegliwość w staraniu o tytuły i o powiększenie majątku. W r. 1694 starał się o kasztelanię wojnicką po F. Jordanie, ale nie otrzymał jej. W r. 1696 nabył od krewnego Hieronima Lanckorońskiego (zob.) dobra Żwaniec i Jagielnicę na Podolu, które przyłączył do dziedzicznych Brzezia i Włodzisławia, w r. 1698 otrzymał dzierżawę warzelni soli w Bochni i Wieliczce, w 1703 starostwo bocheńskie. Zmarł w 1715 r. Żonaty z Jadwigą Morsztynówną, córką Władysława, star. kowalskiego, miał synów: Wawrzyńca (zm. 1751), Józefa (1692–1726), kolejno starostów stobnickich, Józefa, konsyliarza konfederacji tarnogrodzkiej.

Boniecki; Dworzaczek, Genealogia; Niesiecki; Uruski; – Feldman J., Polska w dobie wielkiej wojny północnej 1704–1709, Kr. 1925; – Acta Hist., VI; Sarnecki K., Pamiętniki z czasów J. Sobieskiego, Wyd. J. Woliński, Wr. 1958; Tarnowski B., Spis rycerstwa polskiego pod Wiedniem, P. 1883; Vol. leg., VI 32, 56; Wimmer J., Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii kor., Studia i Mater. do Hist. Wojsk., W. 1962–3 VIII cz. 1, IX cz. 1.

Jan Wimmer